Hải quan Việt Nam: Chủ động hội nhập để nâng cao vị thế

Năm 2019, một trong những sự kiện nổi bật của ngành Hải quan là tổ chức thành công Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan Diễn đàn hợp tác Á-Âu (ASEM) lần thứ 13 Ảnh: H.Nụ

Một năm nhiều dấu ấn

Năm 2019, hoạt động hợp tác quốc tế của Tổng cục Hải quan được triển khai một cách đồng bộ, hiệu quả, đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Đặc biệt, ba trong số 10 sự kiện nổi bật của Tổng cục Hải quan năm 2019 thuộc lĩnh vực hợp tác quốc tế, gồm: Tổ chức thành công Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan Diễn đàn hợp tác Á-Âu (ASEM) lần thứ 13 tại Việt Nam; Ký Hiệp định giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Hợp chúng quốc Hoa Kỳ về hỗ trợ lẫn nhau trong lĩnh vực hải quan; Tổng cục Hải quan tiếp nhận và khởi động Dự án Tạo thuận lợi Thương mại do USAID tài trợ.

Những kết quả đậm nét của công tác hợp tác quốc tế thời gian qua là đòn bẩy để ngành Hải quan tiếp tục hướng đến mục tiêu mới trong hợp tác quốc tế trong năm 2020 và định hướng đến năm 2025. Theo đó, hoạt động hợp tác quốc tế giai đoạn tới sẽ phát huy mạnh mẽ vai trò hỗ trợ của công tác hợp tác quốc tế trong các hoạt động nghiệp vụ của Tổng cục Hải quan, vừa thiết thực, cụ thể vừa bám sát các hoạt động nghiệp vụ trọng tâm của Ngành trong năm 2020. Bên cạnh đó, hoạt động hợp tác quốc tế cũng hướng đến thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của Hải quan Việt Nam tại các diễn đàn song phương và đa phương, mang lại lợi ích thiết thực cho Hải quan Việt Nam; đồng thời tận dụng tối đa nguồn lực hỗ trợ của các đối tác nước ngoài; đảm bảo tính bền vững của các hoạt động hỗ trợ… đóng góp vào sự tiến bộ, chuyên nghiệp của toàn Ngành trong năm 2020 và trong các giai đoạn tiếp theo.

Theo Vụ Hợp tác quốc tế, Tổng cục Hải quan, nguyên tắc xuyên suốt của công tác hợp tác hội nhập quốc tế đến năm 2025 phải gắn liền với công tác quản lý hải quan; mang lại lợi ích thực chất, đôi bên cùng có lợi; các hoạt động hợp tác được phân công cụ thể, rõ trách nhiệm trong từng khâu từ đàm phán, tổ chức, triển khai theo dõi và đánh giá các cam kết quốc tế; xây dựng hình ảnh Hải quan Việt Nam là thành viên có trách nhiệm và tích cực tham gia vào xây dựng và thực thi các cam kết quốc tế về thuận lợi hóa thương mại và đảm bảo an ninh cho dây chuyền cung ứng thương mại.

Bên cạnh đó, xây dựng đội ngũ chuyên gia giỏi tiếp cận được nhiều chuẩn mực hải quan tiên tiến hiện đại và thích ứng với thực tiễn hoạt động của Hải quan Việt Nam; tiếp tục tham mưu đề xuất gia nhập, đàm phán xây dựng các chuẩn mực hải quan hiện đại, đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật của thế giới trong lĩnh vực hải quan vào thực tiễn tại Việt Nam; tìm kiếm và khai thác nguồn viện trợ và hỗ trợ kỹ thuật cho việc đào tạo phát triển nguồn nhân lực, hoàn thiện hệ thống pháp luật hải quan hiện đại và cơ sở hạ tầng trong thiết bị xử lý hải quan hiện đại.

Hợp tác quốc tế thúc đẩy cải cách hiện đại hóa

Những định hướng trong công tác hợp tác quốc tế được thể hiện trong hoạt động song phương cũng như đa phương. Trong hoạt động song phương, mục tiêu chung là đưa hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế chuyên nghiệp, hoạt động có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý, mang lại lợi ích thực chất và đáp ứng yêu cầu cải cách, phát triển, hiện đại hóa hải quan. Cùng với các hoạt động hội nhập quốc tế, hợp tác song phương tiếp tục mục tiêu hỗ trợ và thúc đẩy mạnh mẽ quá trình cải cách hiện đại hóa hải quan, thông qua việc tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác với hải quan các nước láng giềng, các nước là đối tác kinh tế thương mại quan trọng của Việt Nam bao gồm đối tác chiến lược, đối tác hợp tác toàn diện nhằm mục đích bảo vệ lợi ích kinh tế và ngăn chặn, phòng chống các vi phạm về hải quan tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư và giao lưu đi lại giữa Việt Nam với các nước.

Đối với hoạt động hợp tác đa phương, đến năm 2025 hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế được tiến hành một cách chủ động, chuyên nghiệp của một cơ quan Hải quan hiện đại, có những đóng góp tích cực cho Hải quan thế giới về các chuyên đề nghiệp vụ, các sáng kiến hợp tác khu vực.

Cụ thể về việc thực hiện các cam kết quốc tế trong năm 2020, các định hướng được đưa ra là rà soát cụ thể và tổng thể việc triển khai, thực hiện các cam kết quốc tế đối với nội dung liên quan tới hải quan trong đó chú trọng đến các Hiệp định thương mại tự do (FTA) và Hiệp định tạo thuận lợi thương mại (TFA) của Tổ chức thương mại thế giới, rà soát Công ước Kyoto sửa đổi để đưa những vấn đề Việt Nam quan tâm vào sửa đổi trong công ước; Hoàn thiện các Nghị định để thực hiện các điều ước quốc tế theo ý kiến của Chính phủ và Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về công ước tạm quản và hệ thống ACTS; Tổ chức nghiên cứu và xây dựng báo cáo đánh giá việc thực hiện các FTA để làm việc với đoàn giám sát cấp cao của Quốc hội Việt Nam theo yêu cầu của UBTVQH của Chính phủ.

Đặc biệt, hoạt động hợp tác quốc tế trong thời gian tới cũng bám sát thực hiện các chương trình, dự án, đề án của Tổng cục Hải quan; đồng thời hỗ trợ công tác chuyên môn, nghiệp vụ; tổ chức đoàn rà-đoàn vào; đào tạo bồi dưỡng cán bộ.

Theo Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành, hoạt động hợp tác quốc tế trong giai đoạn tới cần phải tận dụng tốt các nguồn lực hỗ trợ của hải quan các nước cũng như các tổ chức quốc tế. “Hợp tác quốc tế sẽ mang đến cho chúng ta những thực tiễn tốt nhất và những kinh nghiệm quý báu. Qua đó sẽ góp phần thay đổi dần, cải tiến dần hệ thống quy trình, công việc để thực sự phù hợp với các công ước quốc tế; cũng điều kiện thuận lợi để cơ quan Hải quan chuẩn bị nguồn lực, nhân lực có chất lượng cao hơn nữa cho tương lại”- Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Phó Tổng cục trưởng cho rằng một trong những vấn đề quan trọng của công tác hợp tác quốc tế trong giai đoạn tới là cần gia tăng sự chủ động trong hội nhập, sự chủ động tham gia của Hải quan Việt Nam trong các tổ chức quốc tế, qua đó nâng cao vị thế của Hải quan Việt Nam trong thế giới và khu vực. N.Linh