Gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng: Ngân hàng chờ cơ chế, doanh nghiệp lo khó tiếp cận

	Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa tại cửa khẩu phía Bắc
	Doanh nghiệp khởi nghiệp cần cơ chế mới cho các mô hình mới
	Do dịch Covid-19, doanh nghiệp chế xuất được thuê kho bên ngoài lưu giữ hàng hóa

Nỗi lo lớn nhất của các doanh nghiệp là không đủ điều kiện để tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất này. Ảnh: ST

Quy định chặt chẽ, tránh trục lợi

Dự kiến, trong tháng 3/2021, nghị định và thông tư nêu trên sẽ được ban hành. Nội dung của dự thảo Nghị định nêu rõ: Hỗ trợ lãi suất 2%/năm trong 2 năm 2022-2023 thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại đối với các khoản vay thương mại cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi trong các ngành, lĩnh vực: hàng không, vận tải kho bãi; du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống, giáo dục và đào tạo; nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản; công nghiệp chế biến, chế tạo (đã bao gồm máy móc, trang thiết bị, thuốc, hoá dược, dược liệu); xuất bản phần mềm; lập trình máy vi tính và hoạt động liên quan; hoạt động dịch vụ thông tin; cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua.

Điều kiện hỗ trợ thuộc đối tượng thụ hưởng, đã được vay vốn hoặc đáp ứng các điều kiện vay vốn, được ngân hàng thương mại chấp thuận. Thời hạn vay được hỗ trợ lãi suất tính từ ngày giải ngân khoản vay theo thỏa thuận giữa ngân hàng thương mại và khách hàng, nhưng không vượt quá ngày 31/12/2023.

Về trình tự, thủ tục tạm cấp bù lãi suất, Chính phủ giao dự toán ngân sách nhà nước số tiền 40.000 tỷ đồng chi đầu tư phát triển cho Bộ Tài chính để thực hiện cấp bù lãi suất, quyết toán cấp bù lãi suất cho các ngân hàng thương mại. Ngân sách nhà nước (Bộ Tài chính) tạm cấp bù lãi suất đối với ngân hàng thương mại theo định kỳ hàng quý; số tiền tạm cấp bù lãi suất bằng 90% số tiền ngân hàng thương mại đã thực hiện hỗ trợ lãi suất cho khách hàng trong quý. NHNN, Bộ Tài chính theo dõi kết quả thực hiện hỗ trợ lãi suất và tạm cấp bù lãi suất của ngân hàng thương mại.

Trước đó, tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) 2022, một trong số 10 đề xuất của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) là hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp tiếp cận vốn để phục hồi sản xuất kinh doanh, cụ thể là nhanh chóng triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất tín dụng 2% đối với các khoản vay thương mại trong chương trình hỗ trợ phục hồi theo Nghị quyết 11 của Chính phủ. Vì thế, việc ban hành dự thảo như trên được các doanh nghiệp đánh giá là kịp thời, với đối tượng áp dụng rộng rãi, cụ thể.

Hơn nữa, để được hỗ trợ lãi suất, tại thỏa thuận cho vay hoặc phụ lục sửa đổi thỏa thuận cho vay hoặc chứng từ nhận nợ, khách hàng phải ghi rõ mục đích vay vốn thuộc các ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất, nhằm đảm bảo thuận tiện trong công tác thanh toán, quyết toán, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán sau này. Nếu khách hàng sử dụng vốn vay không đúng mục đích theo kết luận của các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền, thì có trách nhiệm hoàn trả cho ngân hàng số tiền đã được hỗ trợ lãi suất để hoàn trả ngân sách.

Theo các chuyên gia, quy định chặt chẽ này nhằm tránh trường hợp doanh nghiệp thuộc đối tượng ưu tiên hỗ trợ lãi suất sau khi vay vốn lại sử dụng vốn này đi đầu tư các lĩnh vực rủi ro, không được ưu tiên. Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN khẳng định, việc NHNN sớm đưa dự thảo Nghị định và Thông tư hướng dẫn về hỗ trợ lãi suất ra lấy ý kiến nhằm đảm bảo các quy định đồng bộ, rõ ràng, cụ thể, bao quát được các vấn đề, hạn chế tối đa vấn đề phát sinh...

Tăng khả năng tiếp cận vốn

NHNN cho biết, trong tháng 1/2022, dư nợ tín dụng đạt gần 286.000 tỷ đồng, mức tăng theo tháng mạnh nhất trong nhiều năm trở lại đây cho thấy khả năng phục hồi của doanh nghiệp sau khi nền kinh tế trở lại trạng thái bình thường mới. Theo Tổng cục Thống kê, trong 2 tháng đầu năm 2022, cả nước có gần 20,3 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 11,9% về số doanh nghiệp. Bên cạnh đó, còn có 22,3 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 102,5% so với cùng kỳ năm 2021.

Đại diện một ngân hàng cho hay, các doanh nghiệp đang rất mong chờ gói hỗ trợ này để tiếp cận nguồn vốn ưu đãi nhằm khôi phục sản xuất, nhưng ngân hàng chưa thể triển khai bởi vẫn đợi nghị định và thông tư hướng dẫn về cơ chế, thủ tục. Hơn nữa, tại hội thảo về nợ xấu được tổ chức gần đây, các ngân hàng cũng bày tỏ lo ngại về sức ảnh hưởng của đại dịch khiến nhiều doanh nghiệp vướng nợ xấu, nếu không hạ chuẩn tín dụng thì những doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch sẽ khó có cơ hội tiếp cận.

Nói về vấn đề này, theo ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch thường trực, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, khả năng phục hồi của doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có các vấn đề liên quan đến kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước nên rất khó dự đoán. Doanh nghiệp chứng minh khả năng trả nợ chủ yếu qua phương án kinh doanh, nhưng ngân hàng có chấp nhận phương án này hay không lại là chuyện khác. Do đó, vị này kiến nghị, NHNN cần giải pháp khuyến khích, tạo điều kiện để ngân hàng thương mại mạnh dạn triển khai gói hỗ trợ lãi suất này.

Mặt khác, theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng, điều khiến các ngân hàng băn khoăn nhất là thủ tục quyết toán cấp bù lãi suất. Các ngân hàng thương mại đang kiến nghị Bộ Tài chính nâng mức tạm ứng lên 95%, đồng thời đề nghị điều kiện, thủ tục quyết toán phải chi tiết, rõ ràng hơn nữa, tránh trường hợp như năm 2009, đến nay nhiều ngân hàng vẫn chưa quyết toán xong. Hiện theo dự thảo, Bộ Tài chính tạm cấp bù lãi suất cho ngân hàng thương mại theo định kỳ hàng quý, số tiền tạm cấp bù lãi suất bằng 90% số tiền ngân hàng thương mại đã thực hiện hỗ trợ lãi suất cho khách hàng trong quý.