Gỡ vướng cho nguồn lực nhà nước và doanh nghiệp phát huy tối đa

Ông Tô Dũng Thái

Ông đánh giá như thế nào về những hiệu quả mà dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN dự kiến mang lại?

Luật số 69/2014/QH13 về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN (Luật số 69) đã có hiệu lực thi hành được gần 10 năm và đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn cho các DNNN. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, nền kinh tế đất nước cũng đã tiến lên giai đoạn mới nên Luật số 69 đã bộc lộ một số bất cập. Vì vậy, việc đề xuất, dự thảo Luật sửa đổi Luật số 69 là rất tốt.

Chẳng hạn, với VNPT, có một điểm rất vướng ở trong Luật số 69 là không biết rõ các quy định về hình thức, cách thức… trong việc sáp nhập những DN có vốn góp 100% của VNPT, mà nếu không có quy định thì không thể thực hiện được. Vì thế, nếu dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN được thông qua thì sẽ tháo gỡ được những vướng mắc, giúp nguồn lực của Nhà nước và DN được phát huy tối đa, đóng góp tốt hơn cho tăng trưởng kinh tế cả nước. Các quy định càng cụ thể và rõ ràng thì DN càng tự tin thực hiện, tạo việc làm và của cải cho xã hội.

Ngoài ra, cùng với sự thay đổi trong cách thức quản lý về dòng vốn, dự thảo Luật cũng đã nhấn mạnh đến việc phân cấp, phân quyền. Đây cũng là một nội dung quan trọng, bởi chẳng hạn như VNPT có hàng trăm đầu mối công việc, nếu lãnh đạo VNPT ôm đồm hết việc sẽ không thể nào giải quyết được, nên phải phân cấp về quyền và trách nhiệm cho các bên. Nhưng điều quan trọng nhất trong phân cấp phân quyền là phải đi kèm với kiểm soát, nếu không có thể “vỡ trận”. Rất may là bây giờ các cơ quan quản lý và DN đều có công cụ kiểm soát, các báo cáo được thực hiện tự động, thậm chí đánh giá nhân lực cũng có tiêu chí và chỉ số đo lường đánh giá hiệu quả công việc (KPI) rõ ràng.

Dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN cũng đưa ra một nguyên tắc quan trọng là Nhà nước là một nhà đầu tư vốn tại DN, không can thiệp hành chính trực tiếp vào hoạt động và quản trị của DN mà được thực hiện thông qua cơ quan, người đại diện chủ sở hữu vốn tại DN… Thực hiện được nguyên tắc này cũng là điều tuyệt vời.

Lấy ví dụ từ VNPT, là DN hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, viễn thông, nhưng để cạnh tranh trong cùng ngành nghề, các DN cổ phần, DN tư nhân sẽ quyết định các hoạt động mở rộng đầu tư nhanh hơn rất nhiều. Chẳng hạn Tập đoàn FPT chỉ cần thông qua đại hội đồng cổ đông, hội đồng quản trị là có thể xây dựng và thành lập hệ thống trường học, nhà thuốc Long Châu… một cách nhanh chóng, trong khi với VNPT thì còn phải qua nhiều thủ tục, không được đầu tư ngoài ngành…

Hoạt động của các DN đang chịu tác động từ nhiều đạo luật, theo ông, làm thế nào để tránh sự chồng chéo khi thi hành Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN?

Hiện các DNNN không chỉ chịu sự tác động, chi phối của Luật số 69 mà còn rất nhiều luật khác như Luật Đầu tư, Luật DN, Luật Kế toán… Nên khi sửa luật thì phải có một nguyên tắc chung, nếu coi Luật số 69 là lá cờ đầu thì những luật khác có liên quan cần được thiết kế một cách nhất quán, nếu không việc các luật “đá nhau” sẽ gây khó cho đối tượng thực hiện, kể cả cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan đại diện chủ sở hữu cũng như DN.

Còn những vấn đề nào cần sự thay đổi để tạo thuận lợi cho các DNNN, thưa ông?

Hiện nay, theo tôi, quy định về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại DN cổ phần chưa phù hợp với quy mô của các DN mà Ủy ban làm đại diện chủ sở hữu.

Ngoài ra, về vấn đề nhân sự, trong cuộc làm việc mới đây với khối DNNN, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xem xét thí điểm thuê các giám đốc điều hành nước ngoài, nhân sự lãnh đạo không phải là đảng viên; xây dựng cơ chế, chính sách đãi ngộ, tiền lương phù hợp. Nên tôi nghĩ, vấn đề này cần nghiên cứu thực hiện, đưa ra cải cách so với quy định hiện hành.

Theo quy định hiện nay, để có chức vụ chỉ đạo tại DNNN, còn những quy định rất khó đối với các bạn trẻ khởi nghiệp hoặc nhân lực ngoại quốc. Do đó, các DNNN cần những cải cách cho những vấn đề chưa từng có tiền lệ, phát huy tinh thần dám nghĩ dám làm, phát huy trách nhiệm tập thể… để hướng đến việc mang lại doanh thu tương lai, hoàn thành trách nhiệm và nghĩa vụ với Nhà nước.

Xin cảm ơn ông!