FTA - bệ phóng cho xuất khẩu Việt Nam
Xuất khẩu sang thị trường có ký kết FTA tăng trưởng tốt Thực thi các FTA: Những vấn đề đặt ra trong quản lý thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu |
![]() |
Ảnh minh họa. |
Xuất khẩu “thăng hạng” khi có FTA
Xuất khẩu hàng hóa của nước ta có đà tăng mạnh trong những năm gần đây khi một loạt FTA, nhất là các FTA thế hệ mới như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Anh (UKVFTA), Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), hay Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) có hiệu lực. Với các cam kết sâu rộng, toàn diện về giảm thuế, mở cửa thị trường, tạo thuận lợi thương mại…, các FTA này đã tác động tích cực tới tăng trưởng kinh tế, rõ nhất là trụ cột thương mại.
Số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước hơn 786,28 tỷ USD tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2023. Hoạt động xuất nhập khẩu đã chính thức xác lập kỷ lục mới (kỷ lục trước đây đạt hơn 730 tỷ USD vào năm 2022). |
Là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đóng góp quan trọng và tỷ trọng của nền kinh tế - dệt may tận dụng hiệu quả các FTA để mở rộng thị trường xuất khẩu, tránh phụ thuộc quá mức vào một thị trường nào đó. Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS), mặc dù trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường nhưng ngành dệt may Việt Nam vẫn giữ được mức tăng trưởng khá. Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 44 tỷ USD như dự kiến, tăng 11,26% so với năm 2023, kim ngạch nhập khẩu ước đạt 25 tỷ USD, tăng 14,79%; xuất siêu 19 tỷ USD, tăng 6,93% so với năm 2023.
Ngoài thị trường lớn nhất là Hoa Kỳ với kim ngạch xuất khẩu ước đạt 16,71 tỷ USD, tăng 12,33% so với năm 2023, kim ngạch xuất khẩu dệt may sang các thị trường có FTA tăng trưởng rất tốt. Kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản ước đạt 4,57 tỷ USD, tăng 6,18%, chiếm tỷ trọng 10,39%; EU ước đạt 4,3 tỷ USD tăng 7,66%, chiếm tỷ trọng 9,77%; Hàn Quốc ước đạt 3,93 tỷ USD, tăng 10,36%, chiếm tỷ trọng 8,93%; Trung Quốc ước đạt 3,65 tỷ USD, tăng 1,76%, chiếm tỷ trọng 8,3%; ASEAN ước đạt 2,9 tỷ USD, tăng 4,84%, chiếm tỷ trọng 6,59%.
Trong số các FTA tự do đã tạo dấu ấn “đòn bẩy” gia tăng xuất khẩu cho hàng hóa Việt Nam phải nhắc đến UKVFTA. Sau 3 năm thực thi UKVFTA đã giúp xuất khẩu của Việt Nam sang Anh tăng tốc, đồng thời thúc đẩy dòng vốn FDI từ Anh vào Việt Nam. Đơn cử như ngành hàng thủy sản, với lộ trình cắt giảm thuế quan, FTA này giúp tăng trưởng thủy sản vào Anh cao hơn bình quân các thị trường khác. Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, khi UKVFTA có hiệu lực, thuế với những mặt hàng chính của ngành thủy sản như tôm, cá tra đã ngay lập tức về 0%. Hiện nay, mặt hàng tôm chiếm 70% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Anh, cá tra chiếm 20%.
Bên cạnh đó, CPTPP là một trong ba Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã tham gia. Nhờ Hiệp định CPTPP, hàng hóa Việt Nam cũng gia tăng tại nhiều thị trường mới mà trước đây chưa có FTA. Tại hội thảo quốc tế “Hiệp định CPTPP: Tăng cường hợp tác kinh tế - thương mại với các đối tác châu Mỹ” diễn ra tháng 10/2024, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long nhận định sau 5 năm kể từ khi có hiệu lực vào tháng 1/2019, CPTPP đã đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy thương mại của Việt Nam với các thị trường khu vực châu Mỹ, đặc biệt là các thị trường thành viên gồm: Canada, Mexico, Chile và Peru (trong đó Canada, Mexico và Peru là các thị trường lần đầu tiên có quan hệ FTA với Việt Nam).
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu sang các thị trường CPTPP khu vực châu Mỹ đã tăng 56,3%, từ 8,7 tỷ USD năm 2018 lên đến 13,6 tỷ USD năm 2023, mặc dù đây là giai đoạn có nhiều thách thức như suy thoái kinh tế toàn cầu và đại dịch Covid-19. Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang khu vực này tăng gần gấp đôi, từ 6,3 tỷ USD lên 11,7 tỷ USD trong cùng kỳ. Đồng thời, xuất siêu sang các thị trường này cũng tăng mạnh, từ 3,9 tỷ USD lên 11,01 tỷ USD, góp phần tích cực vào ổn định kinh tế vĩ mô của Việt Nam.
Gia tăng lợi thế xuất khẩu với FTA
Tính đến thời điểm này, Việt Nam đã ký kết 17 FTA. FTA mới nhất là Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (CEPA) giữa Việt Nam và Các Tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) vừa được ký kết trong chuyến thăm chính thức UAE của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cuối tháng 10/2024. Việc ký kết Hiệp định sau khoảng thời gian kỷ lục một năm đàm phán với 5 phiên đàm phán chính thức, trong đó có 3 phiên trực tiếp ở cấp Bộ trưởng, là minh chứng rõ rệt cho cam kết đưa hợp tác thương mại – đầu tư giữa hai bên lên một tầm cao mới. Hiệp định này cũng là dấu mốc lịch sử mở con đường lớn vào thị trường Trung Đông - châu Phi. Bởi, UAE là một trong những đối tác thương mại - đầu tư quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Trung Đông, là cửa ngõ quan trọng để Việt Nam tiếp cận các thị trường trong khu vực này cũng như các thị trường khác ở Tây Á và châu Phi.
Theo CEPA, UAE cam kết xóa bỏ thuế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực đối với nhiều ngành hàng chủ lực và có tiềm năng xuất khẩu lớn của Việt Nam, tạo thuận lợi cho việc xúc tiến xuất khẩu sang thị trường UAE và từ đó sang các nước Trung Đông. Ngoài ra, có 2 FTA đang đàm phán, gồm Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Khối EFTA (gồm 4 nước Thụy Sỹ, Na Uy, Iceland, Liechtenstein) và FTA ASEAN - Canada.
Tuy nhiên, để tận dụng những ưu đãi thuế quan mà các FTA mang lại cũng như thích ứng với các khó khăn, thách thức từ thị trường như: sức cạnh tranh của nền kinh tế, của các doanh nghiệp và sản phẩm Việt Nam còn thấp trong khi áp lực cạnh tranh ngày càng lớn; các quốc gia nhập khẩu áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại và các rào cản phi thuế quan…, theo các chuyên gia, doanh nghiệp cần nỗ lực đổi mới chính mình, chuẩn bị kế hoạch bài bản để tận dụng tối đa cơ hội thị trường và ưu thế lớn từ các FTA thế hệ mới.
TS Nguyễn Đình Chiến, Phó trưởng Khoa Thuế và Hải quan- Học viện Tài chính cho rằng, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng các chiến lược kinh doanh, phát triển sản xuất để có thể cạnh tranh trong thị trường nội địa và thị trường xuất khẩu, nghiên cứu đáp ứng các tiêu chí về quy tắc xuất xứ để được hưởng các ưu đãi về thuế quan.
Đồng thời, cần đầu tư nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới đáp ứng tốt hơn yêu cầu hội nhập nói chung, nhu cầu thị trường các quốc gia thành viên trong FTA nói riêng. Ngoài ra, các doanh nghiệp cần theo dõi sát sao các thông tin, lộ trình cam kết..., từ đó đưa ra định hướng đúng, xây dựng chiến lược kinh doanh hợp lý.
Tin liên quan

Nắm bắt cơ hội từ những thay đổi, rủi ro và lợi ích từ thương chiến Mỹ - Trung
21:02 | 14/02/2025 Kinh tế

Tháng đầu năm có 7 nhóm hàng xuất khẩu đạt kim ngạch tỷ đô
14:11 | 13/02/2025 Xuất nhập khẩu

Doanh nghiệp ngành thép có bị tác động khi Hoa Kỳ đánh thuế 25%?
15:29 | 12/02/2025 Doanh nghiệp - Doanh nhân

Tháo gỡ rào cản thể chế, dồn sức vượt khó khăn cho tăng trưởng GDP đạt trên 8%
20:27 | 15/02/2025 Kinh tế

Hạ tầng phát triển thúc đẩy thu hút đầu tư vào bất động sản
16:26 | 14/02/2025 Kinh tế

7 thị trường nhập khẩu tỷ đô của Việt Nam trong tháng đầu năm
11:46 | 14/02/2025 Xuất nhập khẩu

Rủi ro tỷ giá cần được chú ý trong thời gian tới
20:30 | 13/02/2025 Kinh tế

Nắm bắt cơ hội vàng hội nhập từ các trung tâm tài chính
20:25 | 13/02/2025 Kinh tế

Chênh lệch giữa giá nhà và thu nhập ngày càng cao, người dân khó mua nhà tại Hà Nội
20:07 | 13/02/2025 Kinh tế

Rà soát doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thương mại điện tử ngừng hoạt động
14:46 | 13/02/2025 Kinh tế

Malaysia khởi xướng điều tra chống bán phá giá tôn kẽm từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam
14:21 | 13/02/2025 Kinh tế

Chính phủ trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng chỉ tiêu GDP, CPI
11:35 | 12/02/2025 Kinh tế

Hướng tới tăng trưởng tín dụng 16% và xóa bỏ phân bổ "room" tín dụng
15:16 | 11/02/2025 Kinh tế

Thủ tướng: Ngân hàng kinh doanh phải có lãi nhưng cần mang lại lợi ích chung
15:05 | 11/02/2025 Kinh tế

Thị trường bất động sản đang đi vào “quỹ đạo” và dần khởi sắc
14:27 | 11/02/2025 Kinh tế

Đến năm 2030 Việt Nam sẽ có 221 khu công nghiệp quy hoạch phát triển mới
12:27 | 10/02/2025 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Triển khai thu thuế đối với hàng nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh

Hải quan Nghệ An phối hợp triệt phá đường dây xuyên quốc gia, thu giữ 30 kg ma túy đá

Tháo gỡ rào cản thể chế, dồn sức vượt khó khăn cho tăng trưởng GDP đạt trên 8%

Nắm bắt cơ hội từ những thay đổi, rủi ro và lợi ích từ thương chiến Mỹ - Trung

Fiata World Congress 2025: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp logistics Việt Nam

(Infographics) Tổng thu từ xuất nhập khẩu các tỉnh, thành vùng Tây Nguyên
10:50 | 15/12/2024 Hải quan

(INFOGRAPHICS) Kim ngạch hơn 67 tỷ USD, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam
11:29 | 04/12/2024 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia chương trình tự nguyện tuân thủ
16:30 | 06/12/2024 Infographics

(INFOGRAPHICS) Tổng thu từ XNK các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ
16:33 | 06/12/2024 Xuất nhập khẩu

(INFOGRAPHICS) 66 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 11
14:29 | 12/12/2024 Infographics

Đề xuất áp dụng “chìa khóa trao tay” một số gói thầu Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Đề xuất 6 nhóm chính sách đặc thù cho Hà Nội, TPHCM phát triển đường sắt đô thị

Giá xăng dầu đồng loạt tăng từ chiều 13/2

Chính phủ trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng chỉ tiêu GDP, CPI

Quốc hội bắt đầu Kỳ họp bất thường lần thứ 9 để quyết định nhiều nội dung cấp bách

Thủ tướng: Ngân hàng kinh doanh phải có lãi nhưng cần mang lại lợi ích chung

Hải quan chủ động các nhiệm vụ trọng tâm sau Tết Nguyên đán

Hải quan Quảng Trị triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp

Tháng đầu năm, Hải quan Hải Phòng thu ngân sách tăng gần 1.000 tỷ đồng

Hải quan Hải Phòng đề ra 15 nhiệm vụ để hoàn thành tốt nhiệm vụ thu 72.000 tỷ đồng

Hải quan Hải Phòng làm thủ tục cho hơn 210 nghìn tờ khai trong tháng đầu năm

Mục tiêu tuyên truyền sâu rộng chính sách pháp luật trong lĩnh vực hải quan

Hải quan Nghệ An phối hợp triệt phá đường dây xuyên quốc gia, thu giữ 30 kg ma túy đá

Bị phạt 90 triệu đồng vì kinh doanh gạch men nhập lậu

Hải quan các nước hợp lực thu giữ 20.000 động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng

Lạng Sơn: Ngăn chặn gần 2,7 tấn xúc xích không rõ nguồn gốc

Cao Bằng: Phát hiện gần 3 tấn lá thuốc lá không rõ nguồn gốc

Hải quan An Giang chuyển cơ quan Công an điều tra nhiều vụ gian lận thuế

Fiata World Congress 2025: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp logistics Việt Nam

Triển khai thanh toán thẻ NAPAS trên tuyến đường sắt đô thị số 1 tại TPHCM

Doanh nghiệp logistics chia sẻ kinh nghiệm giảm phát thải trong vận tải

SHB tặng quà cho khách hàng bổ sung, cập nhật thông tin sinh trắc học

Đồng Nai đón chuyến tàu đầu tiên của hãng tàu lớn nhất thế giới cập cảng Phước An

SHB chốt quyền trả cổ tức, tin vui đầu năm cho cổ đông

Triển khai thu thuế đối với hàng nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh

Những điểm mới trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết

Phân loại mặt hàng nhãn nhựa tự dính đã in thông tin

Lấy ý kiến về quản lý hải quan đối với hàng hóa XNK giao dịch qua thương mại điện tử

Hoàn thiện thể chế để doanh nghiệp gia nhập thị trường thuận lợi, an toàn, minh bạch

Xử phạt trong việc kê khai tờ khai nhập khẩu

Tháng 1, doanh số của Hyundai đạt 3.074 xe

Audi A6 phiên bản mới đã có mặt tại Việt Nam

Tháng 1, ô tô Trung Quốc ào ào đổ về Việt Nam

Toyota Việt Nam đạt cột mốc 20 triệu lượt xe sử dụng dịch vụ sau bán hàng

Nhập khẩu hơn 3.800 ô tô trong 15 ngày đầu năm

Làn sóng ôtô Trung Quốc trở lại Việt Nam: Cơ hội hay cuộc đổ bộ nhất thời?

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
