Đưa công tác kiểm tra chuyên ngành đi vào thực chất

Cơ quan Hải quan sử dụng các trang thiết bị, các phương tiện hiện đại để kiểm tra lại tính chính xác trong khai báo của chủ hàng. Ảnh: Q.H

Nội dung trên do Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Công Bình báo cáo trong buổi làm việc giữa Tổ công tác của Thủ tướng và các bộ, ngành liên quan đến công tác kiểm tra chuyển ngành diễn ra ngày 12/7.

Theo Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Công Bình, thời gian qua, việc xây dựng thể chế, chính sách, cắt giảm các danh mục quản lý chuyên ngành được các bộ, ngành triển khai khá tốt. Tất cả các yêu cầu cắt giảm đã được công bố công khai, có Nghị định, thông tư hướng dẫn cụ thể.

Tuy nhiên, làm thế nào để triển khai các quy định của các bộ, ngành vào thực tế? Cơ quan Hải quan phải kết nối được với kết quả của các bộ, ngành.

Trên thực tế, danh mục quản lý chuyên ngành của các bộ, ngành đã có hướng dẫn cụ thể, nhưng mã HS, từng bảng biểu cần quá trình rà soát mất nhiều thời gian, công phu và các điều kiện về quy chuẩn, tiêu chuẩn cần phải được lượng hóa. Bởi cơ quan Hải quan bắt buộc phải chuẩn hóa thành các tiêu chí đưa vào các hệ thống tin học.

Vấn đề đầu tư cơ sở vật chất, nguồn lực, xã hội hóa để phục vụ hoạt động kiểm tra chuyên ngành, để triển khai các biện pháp, chính sách kiểm tra chuyên ngành vào thực tiễn, phải đầu tư thay đổi hoạt động kiểm tra chuyên ngành.

Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Hải quan phối hợp với các cơ quan kiểm tra chuyên ngành thành lập 10 địa điểm kiểm tra chuyên ngành tập trung thí điểm. Tuy nhiên, do nhiều địa điểm chưa đem lại hiệu quả như kỳ vọng nên Bộ Tài chính đã tiến hành rà soát, để đề xuất bỏ những điểm hoạt động không hiệu quả.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan nâng cấp Trung tâm phân tích, phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu thành Cục Kiểm định Hải quan chịu trách nhiệm kiểm tra Nhà nước về các mặt thủ tục hải quan. Trong đó sử dụng các trang thiết bị, các phương tiện hiện đại để kiểm tra lại tính chính xác trong khai báo của chủ hàng (chủng loại, phẩm cấp, chất lượng hàng hóa).

Bên cạnh đó, Cục Kiểm định Hải quan cũng đáp ứng ngay các dịch vụ kiểm tra chuyên ngành của các bộ, ngành. Tổng cục Hải quan đang hoàn thiện đề án trình Chính phủ cho phép cơ quan Hải quan thí điểm thực hiện kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu.

Hiện nay, với vai trò là thường trực của Ủy ban quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan tham mưu, đề xuất Chính phủ thông qua Nghị định về một cửa quốc gia, tạo thuận lợi thương mại và quản lý chuyên ngành. Theo đó, đảm bảo các hành lang pháp lý để thực hiện công tác kiểm tra chuyên ngành bằng phương pháp điện tử đưa công tác kiểm tra chuyên ngành đi vào thực chất.

Theo Nghị quyết 19, cơ quan Hải quan đề xuất giảm danh mục hàng hóa kiểm tra chuyên ngành, giảm số lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu.

Qua thống kê, số lô hàng chịu kiểm tra chuyên ngành chiếm 19,4% lô hàng phải kiểm tra, sau khi cắt giảm sẽ chỉ còn 10%. Do vậy, để cần thống nhất tiêu chí đanh giá mức độ cắt giảm của các bộ, ngành, cần phải xây dựng Hệ thống dữ liệu quốc gia về kiểm tra chuyên ngành.