Đổi tiền lẻ dịp Tết: Phạm pháp, dễ bị lừa

	Siết chặt hơn việc đổi tiền lẻ trong dịp Tết Nguyên đán
	Cao điểm phòng chống Covid-19 dịp Tết
	Hàng hóa dồi dào, không lo đội giá "khủng" dịp Tết

Các quảng cáo dịch vụ đổi tiền tràn lan trên mạng xã hội. Ảnh: H.Dịu

Tràn lan trên mạng xã hội

Trước đây, để đổi tiền lẻ, tiền mới vào dịp Tết, người dân thường “cậy nhờ” người quen làm việc tại ngân hàng, hoặc găm giữ tiền mới từ trong năm. Đặc biệt, dịch vụ đổi tiền lẻ còn thường xuất hiện tại các điểm đình, chùa, lễ hội... Nay, do cơ quan quản lý siết chặt công tác thanh, kiểm tra và xử phạt tại các địa điểm này nên đã giảm bớt dịch vụ vào trước Tết, chỉ xuất hiện vào đúng dịp lễ hội. Song với sự phát triển rất mạnh mẽ của mạng xã hội, dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới như được “chắp cánh” để tràn lan và nở rộ.

Trên mạng xã hội Facebook, khi tìm kiếm từ khóa “đổi tiền” sẽ cho ra hàng loạt trang, nhóm từ riêng đến công khai về dịch vụ đổi tiền, từ đổi tiền ngoại tệ cho đến đổi tiền mới, tiền lẻ. Những trang, nhóm ít thì vài trăm người tham gia, nhiều trang có lượt theo dõi lên tới cả chục nghìn người. Đặc biệt, càng gần Tết, dịch vụ này trên mạng xã hội ngày càng sôi động. Loại tiền được đổi phổ biến nhất hiện nay là mệnh giá dưới 10.000 đồng, nhằm phục vụ nhu cầu đi lễ đầu năm.

Theo quảng cáo, khách hàng muốn loại tiền mới nào cũng có, đủ tờ, nguyên seri, nguyên cọc, giao hàng nhanh, chi phí rẻ… Thậm chí, nhiều chủ tài khoản còn nhận “đổ buôn” tiền lẻ, tiền mới cho ai có nhu cầu. Kết nối với trang facebook có tên “Đổi tiền lẻ…”, phóng viên nhận được phản hồi là khách hàng muốn bao nhiêu, loại mệnh giá nào cũng có, phục vụ giao hàng tận nơi, áp dụng cho cả khách hàng ở xa với các hình thức thanh toán đa dạng như: chuyển khoản, thẻ cào… Tuy nhiên, phí đổi tiền lẻ phụ thuộc vào từng mệnh giá và tình trạng mới hay cũ của tiền. chẳng hạn, loại tiền mệnh giá 1.000 đồng, 2.000 đồng có mức phí dao động từ 13-15% tổng giá trị, loại 10.000 đồng, 20.000 đồng là 6-8% tổng giá trị, với 50.000 đồng và 100.000 đồng là 3-5% tổng giá trị.

Nếu khách hàng đổi tiền cũ, đã được “tân trang” phẳng phiu thì chi phí chỉ từ 2-3% tổng giá trị. Theo tìm hiểu, những loại tiền lẻ đã qua sử dụng chủ yếu được gom từ các đình, chùa, miếu..., dân buôn thường đi gom tiền lẻ còn mới về cất giữ để cuối năm tung ra thị trường kiếm lời.

Ngoài dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ, “dân buôn tiền” trên mạng internet còn rao bán cả tiền lì xì, tiền độc, tiền hiếm, ngoại tệ của nhiều nước. Các loại tiền này chủ yếu được chuyển trực tiếp từ nước ngoài về, với giá bán thường cao gấp nhiều lần so với mệnh giá thực tế tùy vào độ độc, lạ của loại tiền. Chẳng hạn, tiền mệnh giá 1 và 2 USD có giá lần lượt từ 30.000 và 55.000 đồng/tờ, nhưng nếu có sê ri đẹp thì giá bán có thể lên tới cả triệu đồng một tờ. Ngoài ra, một số tờ tiền được in và phát hành riêng theo năm của nhiều quốc gia cũng được rao bán công khai, ví dụ như tiền hình con trâu của Macao, Australica… thậm chí, cả tiền Việt Nam nhưng có sê ri đẹp cũng được rao bán.

Dễ bị lừa

Từ năm 2013, NHNN đã chủ trương không phát hành tiền lẻ, mệnh giá thấp gồm tờ tiền các mệnh giá 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng vào dịp Tết. Thay vào đó, cơ quan điều hành sẽ chủ động cung tiền mệnh giá nhỏ gồm cả tiền cũ và tiền mới đã in và phát hành vào các thời điểm trong năm, trước tết Nguyên đán.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 44/CT-TTg về tăng cường công tác quản lý, điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường, bảo đảm trật tự an toàn xã hội dịp tết Nguyên đán Tân Sửu, trong đó yêu cầu NHNN tổ chức tốt công tác điều hòa và cung ứng tiền mặt cho nền kinh tế, phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kịp thời xử lý các hoạt động mua, bán ngoại tệ, vàng và dịch vụ đổi tiền mặt mệnh giá nhỏ không đúng quy định của pháp luật.

Thực tế, các hành vi đổi tiền không đúng quy định đã có chế tài xử lý từ cơ quan chức năng. Nghị định 96/2014/NĐ- CP của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng đã quy định phạt tiền từ 20 - 40 triệu đồng đối với hành vi thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, do nhu cầu quá lớn của người dân, các hành vi này vẫn diễn ra mà chưa có “bài học” thật nặng để cảnh tỉnh.

Chuyên gia tài chính– ngân hàng TS.Nguyễn Trí Hiếu khuyến cáo, việc giao dịch, trao đổi tiền lẻ, an toàn nhất là vào ngân hàng, bởi nếu mua bán tiền trôi nổi sẽ dễ bị lừa, mua phải tiền giả hoặc thiếu tiền. Để ngăn chặn việc này, các cơ quan quản lý cần đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm.