Điều hành NSNN năm 2022 bám sát dự toán, đảm bảo cân đối, giảm bội chi và nợ công

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.

Các chỉ tiêu nợ công năm 2022 trong giới hạn cho phép

Báo cáo về kết quả quyết toán NSNN 2022, Bộ trưởng cho biết, quyết toán thu NSNN là 1.820.310 tỷ đồng, tăng 28,8% so với dự toán. Tỷ lệ huy động vào NSNN đạt 19,1% GDP, riêng từ thuế và phí đạt 15,16% GDP.

Trong đó, quyết toán thu nội địa tăng 22,9% so với dự toán, tỷ trọng thu nội địa trên tổng thu NSNN đạt 79,5%. Thu dầu thô tăng 177,1% so với dự toán, chủ yếu do giá dầu và sản lượng khai thác, xuất khẩu tăng so với kế hoạch. Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu tăng 43,7% so với dự toán do tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt kế hoạch và tăng cao so với năm 2021.

Quyết toán chi NSNN là 1.750.790 tỷ đồng, giảm 5,7% so với dự toán. Trong đó, chi thường xuyên giảm 6,9% so với dự toán do một số nhiệm vụ không triển khai được phải hủy dự toán, một số nhiệm vụ không đủ điều kiện quyết toán phải thu hồi nộp NSNN, một số nội dung được chuyển nguồn sang năm sau để thực hiện nhiệm vụ theo quy định của Luật NSNN. Tỷ trọng chi thường xuyên bằng 59% tổng chi NSNN theo đúng định hướng của Quốc hội, Bộ Chính trị.

Chi đầu tư phát triển tăng 3,1% so với dự toán. Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, năm 2022, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều giải pháp, tổ chức các đoàn công tác của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn, đôn đốc thực hiện, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công nên tỷ lệ giải ngân chi đầu tư phát triển ngân sách trung ương (NSTW) đạt tỷ lệ tích cực hơn so với các năm trước.

Ngoài ra, quyết toán bội chi NSNN bằng 3,07% GDP thực hiện, giảm 33,7% so với dự toán. Trong đó, bội chi NSTW giảm 31,1% so với dự toán, chủ yếu do công tác quản lý chi NSNN chặt chẽ, đã thực hiện cắt giảm các khoản chi không thực hiện và hủy dự toán các khoản không được chuyển nguồn của NSTW, thu hồi các khoản chi bổ sung cho ngân sách địa phương (NSĐP). Bội chi NSĐP giảm 76,3% so với dự toán do trong tổ chức thực hiện, tiến độ triển khai một số dự án sử dụng nguồn vốn vay ODA ở các địa phương chậm.

Về chỉ tiêu nợ công, tổng số nợ công bằng 37,26% GDP. Nợ Chính phủ bằng 34,02% GDP. Nợ được Chính phủ bảo lãnh bằng 3,12% GDP. Nợ Chính quyền địa phương bằng 0,58% GDP. Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN là 15,7%. Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ, các chỉ tiêu nợ công năm 2022 trong giới hạn cho phép của Quốc hội.

Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quochoi.vn

Triệt để tiết kiệm, giảm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư

Đánh giá chung về thu – chi NSNN năm 2022, Bộ trưởng cho biết, thực hiện các chính sách tài khóa hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Quốc hội trong đó có Nghị quyết số 43/2022/QH15, Chính phủ đã ban hành các chính sách miễn, giảm gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để giúp các doanh nghiệp giảm các nghĩa vụ tài chính, gia tăng thanh khoản, giảm chi phí giá vốn, vượt qua khó khăn, duy trì, ổn định, mở rộng sản xuất kinh doanh, đóng góp vào quá trình phục hồi và phát triển của nền kinh tế.

Công tác quản lý thu NSNN được thực hiện quyết liệt dẫn đến kết quả thu NSNN không những bù đắp số giảm thu do thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân (chưa được tính trong dự toán) mà còn vượt so với dự toán, qua đó đảm bảo nguồn lực, tăng chi đầu tư phát triển; thực hiện các nhiệm vụ cấp bách phát sinh. Đồng thời, tiếp tục tích lũy dành nguồn thực hiện cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Trung ương.

Chi NSNN được quản lý chặt chẽ, cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai; triệt để tiết kiệm, giảm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nâng cao kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu quả hoạt động thu, chi NSNN, quản lý, sử dụng tài sản công.

Cùng với đó giúp đảm bảo cân đối ngân sách các cấp; giảm bội chi NSNN so với dự toán, nợ công giảm và thấp hơn mức trần ngưỡng cảnh báo quy định tại Nghị quyết Quốc hội, tiếp tục cơ cấu bền vững nợ công; hệ số tín nhiệm quốc gia được nâng lên.

Tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ cũng nhìn nhận thực tế là còn một số hạn chế như công tác dự báo, tính toán nhu cầu hỗ trợ của một số chính sách trong quá trình xây dựng chưa lường hết được khó khăn, vướng mắc, thách thức trong tổ chức triển khai thực hiện dẫn đến hiệu quả chưa cao. Công tác triển khai chính sách, pháp luật, dự toán NSNN có nơi, có lúc còn hạn chế, bất cập. Một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương giải ngân đầu tư công chậm. Việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương tài chính chưa nghiêm; tình trạng sai phạm trong việc đấu thầu, mua sắm; thất thoát, lãng phí vẫn còn xảy ra tại một số cơ quan, đơn vị…

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đã báo cáo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 94/2019/QH14 ngày 26/11/2019 của Quốc hội về khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước.

Theo đó, sau 3 năm tổ chức thực hiện, cơ quan quản lý thuế đã khoanh nợ đối với 704.431 người nộp thuế với tổng số tiền thuế nợ được khoanh là 28.380 tỷ đồng, trình cấp có thẩm quyền thực hiện xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với 389.838 người nộp thuế với tổng số tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp được xóa là 8.770 tỷ đồng.

Trong đó, cơ quan Hải quan thực hiện khoanh nợ đối với 1.073 người nộp thuế là doanh nghiệp với tổng số tiền thuế nợ được khoanh là 1.147 tỷ đồng; xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với 227 người nộp thuế là doanh nghiệp với tổng số tiền được xóa là 64 tỷ đồng.

Cơ quan Thuế đã thực hiện khoanh nợ đối với 703.358 người nộp thuế với tổng số tiền thuế nợ được khoanh là 27.233 tỷ đồng; xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với 389.611 người nộp thuế với tổng số tiền được xóa là 8.706 tỷ đồng.