Điều hành cân bằng giữa tỷ giá và lạm phát

	Cần giải pháp điều hành cân bằng giữa kiểm soát lạm phát với tăng trưởng
	Việc điều chỉnh giá điện cần được tính toán, cân nhắc tác động đến lạm phát
	Giữ ổn định tỷ giá để kiểm soát lạm phát và hạ lãi suất

Giữ ổn định tỷ giá góp phần kiểm soát lạm phát đúng theo mục tiêu. Ảnh: ST

Nguồn cung ngoại tệ tích cực

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), trong năm 2022, tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong nước chịu áp lực lớn từ các diễn biến phức tạp, khó lường, đột biến trên thị trường quốc tế; khó khăn về cung-cầu ngoại tệ trong nước; vụ việc của ngân hàng SCB khiến tác động tiêu cực lên tâm lý, thanh khoản thị trường. Tuy nhiên NHNN vẫn điều hành chính sách tiền tệ để tạo dư địa cho tỷ giá biến động linh hoạt, qua đó hấp thu các cú sốc từ bên ngoài. Do đó, thị trường ngoại tệ tương đối ổn định trở lại, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ.

Với việc điều hành linh hoạt nghiệp vụ thị trường mở, từ đầu năm 2023 đến nay, NHNN đã mua được lượng lớn ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối (trên 6 tỷ USD). Bên cạnh đó, đối với các giao dịch tổ chức tín dụng mua ngoại tệ kỳ hạn với NHNN, NHNN và các tổ chức tín dụng cũng đã gia hạn các giao dịch này với tổng trị giá 3,99 tỷ USD, đồng thời tổ chức tín dụng hủy mua 1,74 tỷ USD từ NHNN, từ đó đã góp phần đưa ra và để lại lưu thông một lượng lớn tiền VND tương ứng. Đối với các giao dịch tổ chức tín dụng mua ngoại tệ kỳ hạn với NHNN, NHNN và các tổ chức tín dụng cũng đã gia hạn các giao dịch này, qua đó NHNN không hút/trì hoãn việc hút VND từ lưu thông về.

Trong báo cáo thị trường trái phiếu tiền tệ, các chuyên gia Công ty Chứng khoán SSI nhận định, tỷ giá tại các ngân hàng thương mại và trên thị trường tự do hầu như đi ngang, dao động quanh mức 23.450 VND/USD, nên NHNN đã nâng dự trữ ngoại hối lên mức 91 tỷ USD. Theo SSI, nhìn chung, nguồn cung ngoại tệ khá tích cực trong thời gian qua, đến từ dòng vốn FDI giải ngân, thặng dư cán cân thương mại hay dòng tiền gián tiếp từ các thương vụ bán vốn hoặc giải ngân các khoản vay ngoại tệ.

Diễn biến này khá trái ngược với tình hình của một số đồng tiền thị trường thế giới. Nên nhận xét về vấn đề này, chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực cho rằng, biến động tỷ giá giữa VND và USD ở mức trên 3% là chấp nhận được. USD mất giá và kinh tế Mỹ được dự báo tăng trưởng thấp hơn và sẽ không tiếp tục tăng lãi suất từ nay tới cuối năm, nên các đồng tiền khác tăng giá trở lại, trong đó có VND. Nên theo ông Lực, VND đã tăng giá 0,7-0,8% so với USD từ đầu năm đến nay nên dự báo cả năm 2023 có thể mất giá, chỉ khoảng 0,5-1%.

Không chủ quan áp lực lạm phát

Theo các chuyên gia, giữ ổn định tỷ giá sẽ có tác động tích cực đến lạm phát, nên cần tìm điểm cân bằng giữa kiểm soát tỷ giá và điều hành lạm phát. Bởi nếu “hy sinh” tỷ giá thì với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, chúng ta sẽ rơi vào tình trạng nhập khẩu lạm phát, đẩy lạm phát tăng cao, ảnh hưởng tới kinh tế vĩ mô. Hiện lạm phát vẫn đang trong tầm kiểm soát, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính, Học viện Tài chính nhận xét, việc giữ ổn định tỷ giá sẽ làm giảm sức ép tăng lãi suất, giữ ổn định giá thành sản phẩm nhập khẩu…

Dự báo diễn biến tỷ giá giai đoạn sắp tới, nhóm phân tích của Ngân hàng UOB đánh giá, tiền đồng vẫn có khả năng giữ ổn định dù NHNN đã 2 lần cắt giảm lãi suất điều hành nhờ vào sự phục hồi của xuất khẩu và sản xuất công nghiệp trong những tháng tới, kết hợp với lạm phát giảm.

Nhưng nhiều chuyên gia nhận định, áp lực lạm phát dù đã giảm nhưng không thể chủ quan, bởi lạm phát vẫn ở mức sát với mục tiêu 4,5% ngay trong 1/2023, trong khi lạm phát toàn cầu được dự báo tiếp tục duy trì ở mức cao, các ngân hàng trung ương vẫn neo lãi suất ở mức cao. Nên đây sẽ là những rào cản cho nỗ lực giữ ổn định tỷ giá cũng như ổn định lạm phát.

Chính vì vậy, giữ ổn định tỷ giá được GS.TS. Tô Trung Thành, Trưởng Phòng Quản lý khoa học và nghiên cứu giảng dạy tại khoa Kinh tế học, trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho là một trong “bộ ba bất khả thi”, cùng với tự do lưu chuyển vốn và tính độc lập của chính sách tiền tệ. Vị chuyên gia này khuyến nghị, trong dài hạn, khi theo đuổi chính sách lạm phát mục tiêu thì NHNN cần chuyển sang cơ chế quản lý tỷ giá linh hoạt hơn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, khi khó có thể thả nổi tỷ giá, việc điều hành tỷ giá cần được cân nhắc kỹ lưỡng, tránh những cú sốc trong bối cảnh nền tảng kinh tế vĩ mô chưa ổn định.

Ở góc độ cơ quan điều hành, trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu điều hành hài hòa, cân bằng, hợp lý, hiệu quả giữa lãi suất và tỷ giá, giữa tăng trưởng và lạm phát, giữa cung và cầu, giữa chính sách tiền tệ và tài khóa, giữa bên trong và bên ngoài. NHNN cũng liên tục nhấn mạnh đến mục tiêu và những giải pháp để điều hành tỷ giá phù hợp với điều kiện thị trường, can thiệp thị trường khi cần thiết, phối hợp đồng bộ các biện pháp và công cụ chính sách tiền tệ để bình ổn thị trường ngoại tệ, góp phần kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.