Để dệt may tăng lợi thế cạnh tranh

Để cải thiện năng lực cạnh tranh, điều cần thiết nhất trong thời gian tới là phải dần tự chủ ngành sản xuất vải. Ảnh: N.Thanh

Thị trường lớn là địa bàn cạnh tranh khốc liệt

Là công ty đã có một số hợp tác kinh doanh thành công với doanh nghiệp Việt Nam, Công ty Takko (Đức) hiện cũng đang có mong muốn mở rộng kinh doanh, dịch chuyển hoạt động từ Trung Quốc về Việt Nam nhằm tìm kiếm thêm nhiều nhà cung cấp Việt Nam và kỳ vọng sẽ mở rộng hoạt động kinh doanh ở Việt Nam nhiều hơn trong tương lai.

Tuy nhiên, ông Radek Sorcik, Giám đốc cấp cao Mua hàng, Quản lý chất lượng và Môi trường xã hội và Quản trị của Công ty Takko chia biết, Takko có một số nhóm sản phẩm có tiềm năng và quan trọng trong chiến lược phát triển là quần áo thể thao, quần áo ngoài trời, áo thun, quần tây, trong khi đó, những mặt hàng này của Việt Nam đã và đang chịu cạnh tranh nhiều với Bangladesh và Trung Quốc.

Do đó, ông Radek Sorcik khuyến nghị, nếu muốn mở rộng xuất khẩu các mặt hàng này, doanh nghiệp Việt Nam phải tập trung đầu tư mạnh vào các nhà máy sản xuất, nguồn gốc chất lượng vải, giá thành, và tập trung nghiên cứu, xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp.

Chia sẻ về kinh nghiệp của doanh nghiệp dệt may trong nước nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị quốc tế, ông Shiotani Yuichiro, Tổng giám đốc Aeon TopValu Việt Nam cho biết, nếu so với cách đây 30 năm, quy mô ngành may mặc Nhật Bản đã thu hẹp hơn một nửa. Tuy nhiên, sau dịch Covid-19, nhóm đồ may mặc trong nhà và sản phẩm phục vụ hoạt động ngoài trời, du lịch có mức tăng trưởng ấn tượng, qua đó góp phần phục hồi quy mô thị trường, tiến dần đến mức tương đương năm 2019.

“Đặc trưng thị trường Nhật Bản những năm gần đây là nhận thức của người tiêu dùng về các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) đang ngày càng được nâng cao. Các sản phẩm may mặc tái chế (recycle), tái sử dụng (re-use), sửa chữa lại (repair) đang rất sôi động và hiện đang tăng trưởng ở mức 135% so với thời điểm 10 năm trước”, ông Shiotani Yuichiro thông tin và cho biết Aeon đang chú trọng vào những sản phẩm may mặc có tính năng tích hợp, ví dụ như chống tia UV, chống thấm nước... Bên cạnh đó, Aeon cũng nắm bắt xu hướng đối với sản phẩm làm từ bông hữu cơ, polyester tái chế để áp dụng vào các sản phẩm và mong muốn tìm kiếm nhiều hơn nữa các đối tác cùng tầm nhìn trên tại Việt Nam.

Sự cạnh trạnh khốc liệt tại các thị trường lớn cũng đòi hỏi ngành dệt may cần chuyển đổi mạnh mẽ. Theo ông Trần Minh Thắng, Trưởng Chi nhánh Thương vụ San Francisco – cũng cho rằng, hiện Hoa Kỳ đang có nhu cầu hàng hóa từ Việt Nam, nhưng đây cũng là thị trường nhận nhiều lời chào hàng từ nhiều doanh nghiệp từ khắp nơi trên thế giới, do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần kiên trì qua việc tiếp cận và chào hàng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp tích cực tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ triển lãm, kết nối với các cơ quan liên quan, tạo sự uy tín và gây dựng niềm tin của khách hàng.

Tăng sức cạnh tranh từ tự chủ nguồn nguyên liệu

Theo ông Shiotani, thực tế ngành dệt may rất khó để cải thiện khả năng cạnh tranh thông qua phát triển theo chiều rộng để tăng số lượng đơn vị sản xuất hoặc hạ giá thành sản phẩm. Trong lĩnh vực dệt may tại Nhật Bản, các nhà máy vận hành theo mô hình dây chuyền lao động đã bị đóng cửa hoàn toàn và hiện nay chỉ còn lại các nhà máy tích hợp. Đây là bài học mà ngành dệt may Nhật Bản đã đúc rút từ nhiều năm trước.

Bên cạnh đó, đối với sản phẩm may mặc, chi phí vải có thể chiếm đến 70-80% giá trị thành phẩm, do vật lợi thế cạnh tranh giữa các cơ sở gia công là giá nhân công. Tuy nhiên, hiện nay chi phí nhân công tại việt Nam lại cao hơn các nước lân cận, trong khi năng suất lại không cao hơn. Chính vì vậy, nếu phải nhập khẩu vải và thực hiện gia công đơn giản, khi chi phí phân phối tăng, doanh nghiệp trong nước sẽ gặp nhiều áp lực kho so sánh với các quốc gia cạnh tranh như: Campuchia, Myanmar, Bangladesh, Ấn Độ. Để cải thiện năng lực cạnh tranh, điều cần thiết nhất trong thời gian tới là phải dần tự chủ ngành sản xuất vải.

Đối với Tập đoàn Fast Retailing (chủ sở hữu thương hiệu Uniqlo), Việt Nam là một trong các cơ sở sản xuất chủ yếu và tập đoàn mong muốn tiếp tục nỗ lực để phát triển hơn nữa, nhằm đảm bảo Việt Nam trở thành một cơ sở vững chắc, then chốt trong sản xuất các sản phẩm dệt may, nâng cao chuỗi cung ứng đầu - cuối (end-to-end).

Theo Fast Retailing để sản xuất mặt hàng may mặc, việc chỉ chú trọng vào sản xuất sau cùng đã không còn thích hợp, Tập đoàn cần có sự hợp tác giữa yếu tố đầu vào và đầu ra, để có thêm nhiều nhà máy nguyên liệu, phụ trợ nội địa. Nếu nền tảng đầu vào trong quá trình sản xuất vững chắc hơn, Tập đoàn có thể phát triển nhiều cải tiến cho chuỗi cung ứng tại Việt Nam, qua đó, có thể tăng cường sự hiện diện hơn nữa tại Việt Nam thông qua hợp tác với nhà máy đối tác. Bên cạnh đó, việc phát triển nguồn nhân lực để nâng cao năng lực sản xuất đầu vào là một trong những yếu tố cơ bản để tăng sức cạnh tranh của dệt may Việt Nam xét trên khía cạnh về giá cả và chất lượng.

Hiện nay Tập đoàn Fast Retailing cũng đặt ra nhiều ưu tiên về thu mua cho thị trường Việt Nam nói riêng và toàn cầu nói chung, coi đây là một trong những mục tiêu quan trọng và thiết yếu trong chiến lược phát triển. Để thực hiện mục tiêu đó, Fast Retailing đưa ra một loạt các chính sách để theo dõi và đánh giá các đối tác sản xuất.

Đặc biệt, Fast Retailing cho biết, tập đoàn lựa chọn đối tác dựa trên các tiêu chuẩn và đảm bảo chất lượng thông qua việc giám sát thường xuyên và kiểm toán hệ thống để đảm bảo chất lượng trong quy trình sản xuất và tại nơi làm việc. Đối với quá trình thẩm tra nhà máy đối tác mới, Fast Retailing tiến hành hoạt động này trước khi hợp tác kinh doanh. Quy trình này đảm bảo các đối tác tiềm năng tuân thủ với Bộ Quy tắc về Đối tác sản xuất. Tập đoàn chỉ tiến hành hoạt động kinh doanh với các đối tác được xác nhận đã đáp ứng các tiêu chuẩn.