Đại biểu Quốc hội lo "một rừng" thủ tục trong vay mua nhà ở xã hội

Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường. Ảnh: Quochoi

Ngân hàng phải đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn, thu hồi vốn vay

Thảo luận tại hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường BĐS và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023” tại phiên họp ngày 28/10/2024 của Kỳ họp thứ 8, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa – Vũng Tàu) nêu thực trạng, phần lớn doanh nghiệp bất động sản nhỏ, vừa gặp khó khăn khi tiếp cận vốn tín dụng.

Một phần vì thiếu tài sản bảo đảm, một phần các ngân hàng kiểm soát rủi ro trong cho vay bất động sản, có thời điểm lãi suất cho vay lên từ 12-14%/năm.

Giải trình về thông tin khó vay vốn tín dụng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho hay, vốn đầu tư vào BĐS thường yêu cầu giá trị lớn, thời hạn dài, trong khi các ngân hàng chủ yếu huy động nguồn vốn ngắn hạn.

Các ngân hàng cũng cần đảm bảo theo các quy định về tỷ lệ an toàn vốn, thu hồi vốn vay… hoặc các ngân hàng cần ưu tiên tín dụng cho các nhiệm vụ cấp bách hơn.

Dù vậy, lãnh đạo NHNN cho rằng, thời gian qua, tín dụng BĐS vẫn tăng nhanh, tăng cao hơn mức tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế. Hiện dư nợ tín dụng BĐS vào khoảng trên 3 triệu tỷ đồng, chiếm trên 20% tổng dư nợ tín dụng.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng giải trình trước Quốc hội. Ảnh: Quochoi

Về ý kiến khó tiếp cận tín dụng ngay cả khi dự án có tài sản đảm bảo tại thời điểm nửa cuối năm 2022 theo báo cáo giám sát, dẫn lại minh chứng từ sự cố rút tiền hàng loạt với quy mô chưa từng có tiền lệ tại ngân hàng SCB vào cuối năm 2022, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, sự cố đã ảnh hưởng lan truyền đến hệ thống thanh toán và niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài, tỷ giá đã có thời điểm tăng tới 10%.

Vì thế, các ngân hàng thời điểm đó đã thận trọng hơn trong cho vay mới, nhất là những dự án BĐS có kỳ hạn dài.

Ngành ngân hàng cần đảm bảo mục tiêu an toàn hệ thống, tuỳ thời điểm sẽ ưu tiên mục tiêu cao nhất để giữ ổn định, an toàn hệ thống.

Liên quan đến những kiến nghị về lãi suất cho vay BĐS còn cao, Thống đốc NHNN nêu rõ, các doanh nghiệp khi đi vay vốn đều muốn lãi suất thấp nên nhận định lãi suất cao là điều dễ hiểu, nhưng cũng cần ghi nhận cố gắng của ngành ngân hàng trong thời gian qua.

Bởi trong bối cảnh lãi suất thế giới ở mức cao thì nước ta vẫn kiểm soát ổn định mặt bằng lãi suất, hiện lãi suất cho vay mới đã giảm khoảng 3% so với đầu năm 2022.

Đồng thời, các ngân hàng cũng đã thực hiện miễn giảm lãi, phí hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó khăn vì Covid-19 lên tới hơn 60.000 tỷ đồng.

Trong chỉ đạo điều hành, NHNN cũng luôn yêu cầu các tổ chức tín dụng phấn đấu tiết giảm chi phí, tăng cường, đơn giản hoá thủ tục vay vốn.

Tránh tiếp cận vốn qua "một rừng" thủ tục

Cũng tại phiên họp, liên quan đến nhà ở xã hội (NƠXH) theo các đại biểu Quốc hội, việc tiếp cận vốn của các dự án NƠXH cũng là thách thức lớn.

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Hậu Giang) nêu, thủ tục vay vốn còn nhiều bất cập, thủ tục rườm rà, nhiều đối tượng có nhu cầu mua nhà nhưng chưa đủ điều kiện để được hỗ trợ vay vốn.

Vì thế, đại biểu kiến nghị cần bảo đảm bố trí đủ nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN) để thực hiện chính sách phát triển NƠXH. Trong đó, chương trình hỗ trợ NƠXH thì đề nghị NHNN có chủ trương cải cách các thủ tục hành chính xét duyệt, cho vay.

“Tránh tình trạng chính sách thì rất hay, rất tốt nhưng tiếp cận lại phải qua một rừng thủ tục", đại biểu Lê Thị Thanh Lam nhấn mạnh.

Đồng tình với những ý kiến về hạn chế, khó khăn trong cho vay NƠXH, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, Chính phủ cũng đã quyết liệt chỉ đạo tập trung nhiều giải pháp, kể cả xã hội hoá, để phát triển NƠXH.

Tuy nhiên, việc thực hiện các mục tiêu về NƠXH còn phụ thuộc vào nguồn lực tài chính của nhà nước. Trong bối cách NSNN còn khó khăn thì ngành ngân hàng đã có gói tín dụng 100.000 tỷ đồng cho vay mua NƠXH, hiện đã lên 145.000 tỷ đồng từ nguồn lực của các tổ chức tín dụng, lãi suất cũng dùng chính nguồn lực này để giảm từ 1-1,5% so với lãi suất cho vay thông thường.

Nhưng theo Thống đốc, hiện số dư giải ngân rất ít, khoảng 1.700 tỷ đồng do đang là giai đoạn đầu của đề án 10 năm đến năm 2030, nhất là sau giai đoạn Covid-19 thì người dân còn khó khăn, nhu cầu chưa cao.

Về những vướng mắc liên quan đến tiếp cận vốn qua Ngân hàng Chính sách xã hội, Thống đốc cho hay, Ngân hàng chỉ thực hiện giải ngân, việc xác định đối tượng đủ điều kiện do các bộ, ngành xác định, nên các đơn vị sẽ có rà soát theo đề nghị của các đại biểu Quốc hội và Đoàn giám sát.