Công tác chuẩn bị tài chính cho dự án đường tốc độ cao đã sẵn sàng

Đã đến thời điểm “chín muồi”

Tuyến đường sắt tốc độ cao dự kiến sẽ hoàn thành năm 2035 được kỳ vọng là một bước đột phá lớn không chỉ với hạ tầng giao thông, mở ra không gian phát triển mới, mà còn là bước tiến quan trọng, góp phần đưa nền kinh tế Việt Nam sánh vai với các nước phát triển trên thế giới.

Đánh giá về tính cấp thiết của đề xuất xây tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, phát biểu tại tọa đàm “Đường sắt tốc độ cao – Thời cơ và thách thức”, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho rằng, đây là thời điểm thích hợp, cần thiết để xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam nhằm tái cơ cấu lại thị phần vận tải một cách thích hợp.

Bởi qua nghiên cứu, xét về ưu thế thì cự ly trên 1.000 km thích hợp và là ưu thế của hàng không, còn cự ly dưới 1.000 km phải là phương thức vận tải đường sắt.

Bên cạnh đó, hiện quy mô nền kinh tế đã đạt 430 tỷ USD, nợ công cũng ở mức rất hợp lý khoảng 37% (năm 2023). Các điều kiện về nguồn lực cơ bản không phải là thách thức lớn.

“Về những trăn trở về mặt kỹ thuật, chúng tôi cũng đã kiến giải, vì sao lại lựa chọn tốc độ 350km/giờ, tại sao là vận tải hành khách. Những vấn đề này đến nay đã được kiến giải một cách rõ ràng. Như vậy đây là thời điểm thích hợp để Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị quyết định trình Quốc hội xem xét, quyết định đầu tư. Đây cũng thực sự là tiền đề, động lực để chúng ta bước vào kỷ nguyên vươn mình, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói”- Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải khẳng định.

Đồng quan điểm, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng cho rằng, đây là thời điểm phù hợp để triển khai dự án, cả về điều kiện, năng lực...

Mấu chốt ở đây là đề án này sẽ tạo thêm phương thức vận tải thứ 5, thông qua đó tối ưu hóa các phương thức vận tải, từ đó góp phần tối ưu hóa chi phí vận tải cũng như thời gian và đáp ứng tốt hơn nhu cầu đa dạng của các chủ thể, từ hành khách đến vận tải hàng hóa.

Ảnh minh họa: Internet.

3 nhóm giải pháp và 4 phương pháp huy động nguồn lực

Là một dự án trọng điểm quốc gia và đã có nhiều năm chuẩn bị cho công tác đầu tư, chính vì vậy theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng, các bộ, ngành thời gian qua đã phối hợp rất chặt chẽ và thống nhất đưa ra ba nhóm giải pháp điều hành tổng thể và bốn phương pháp huy động nguồn lực.

Theo đó, ba nhóm giải pháp điều hành tổng thể gồm: thứ nhất, đổi mới mô hình tăng trưởng, điều hành kinh tế xã hội linh hoạt, hiệu quả để góp phần tăng thu ngân sách hằng năm với tinh thần năm sau phải cao hơn năm trước.

Thứ hai, điều hành chính sách tài khóa linh hoạt, hiệu quả theo hướng triệt để tiết kiệm và chống lãng phí để tập trung nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Thứ ba, sửa đổi thể chế, tháo gỡ nút thắt, điểm nghẽn trong thu hút nguồn lực trong lĩnh vực tài chính, đầu tư. Giải pháp này Chính phủ đã có tờ trình trình Quốc hội thảo luận, thông qua trong kỳ họp này.

Về 4 phương án huy động nguồn lực, Thứ trưởng Bùi Văn Khắng cho biết, thứ nhất là xây dựng kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm cho ba giai đoạn đến năm 2035 trên tinh thần chủ động, cân đối nguồn lực để đảm bảo đầy đủ các nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước theo quy định của Luật Ngân sách.

Trong đó, tập trung ưu tiên chi cho đầu tư phát triển, nhất là các dự án quốc gia và trọng điểm ngành giao thông vận tải, trong đó có dự án đường sắt tốc độ cao, với tinh thần kết hợp cả ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, lấy ngân sách trung ương giữ vai trò chủ đạo.

Thứ hai, thu hút nguồn lực, huy động trái phiếu Chính phủ với kỳ hạn lãi suất phù hợp, với điều kiện thị trường và tiến độ thực hiện của các dự án.

Thứ ba, thu hút nguồn lực đầu tư trong nước bao gồm cả hình thức hợp tác công tư. Thứ tư, huy động nguồn lực ngoài nước có ưu đãi cao, điều kiện đàm phán hợp lý và ít ràng buộc.

“Với 3 giải pháp và 4 phương án huy động nguồn lực như thế, chúng ta tin tưởng rằng công tác chuẩn bị tài chính cho dự án đường sắt tốc độ cao đã sẵn sàng để đảm bảo được nguồn lực về tài chính ở mức cao nhất theo lộ trình phê duyệt và tiến độ thực hiện dự án đảm bảo theo đúng chủ trương Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 10”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng khẳng định.