Có thể "vỡ trận" phương án tài chính vì hụt thu BOT?

Hụt thu nhiều tỷ đồng

Theo báo cáo của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), lượng phương tiện sử dụng các tuyến cao tốc trong tháng 3 đã giảm 15,8%, tương ứng mức doanh thu của VEC giảm 16,2% so với cùng kỳ năm trước.

Tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai và Cầu Giẽ - Ninh Bình là 2 tuyến bị thiệt hại lớn nhất với mức sụt giảm doanh thu tới 28,6% và 15,4%. Tuyến cao tốc TP HCM- Long Thành - Dầu Giây tuy không sụt giảm không đáng kể về lượng, nhưng doanh thu lại thấp hơn cùng kỳ 2019 là 1,5%. Như vậy, tính cả 3 tháng đầu năm, VEC đã thu phí 11,57 triệu lượt phương tiện trên gần 500 km đường cao tốc, giảm 2,4% về lượng và 3% về doanh thu so cùng kỳ năm ngoái.

So với tháng 1 và tháng 2, trong tháng 3 lượng phương tiện cũng như doanh thu thu phí của VEC đã có sự giảm mạnh so cùng kỳ năm trước, tương đương 15,8% và 16,2%, khiến doanh nghiệp này hụt thu 58 tỷ đồng tiền phí.

Không chỉ các tuyến cao tốc của VEC, nhiều tuyến cao tốc khác cũng đang rơi vào tình trạng tương tự trước ảnh hưởng của dịch Covid-19. Sự sụt giảm nghiêm trọng về lưu lượng phương tiện cũng như doanh thu thu phí tại các tuyến cao tốc này không chỉ gây ra thiệt hại về kinh tế mà còn đe dọa đến phương án tài chính của các dự án nếu như tình trạng này vẫn tiếp tục kéo dài.

Doanh thu các trạm thu phí bị sụt giảm mạnh do ảnh hưởng với dịch Covid-19. Ảnh: ST.

Nguy cơ vỡ phương án tài chính

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, chuyên gia kinh tế Đặng Đình Đào phân tích, trong vài tháng tới nếu như tình hình vẫn kéo dài, diễn biến dịch Covid-9 tiếp tục phức tạp và các ngành dịch vụ như du lịch, sản xuất, xuất nhập khẩu… vẫn chưa thể phục hồi được thì lưu lượng xe qua các tuyến quốc lộ sẽ vẫn giảm.

Khi lưu lượng phương tiện và giá phí không tăng, doanh thu thu phí bị hụt so với phương án tài chính, doanh nghiệp sẽ phải tiếp tục bù lỗ điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh và sự tồn tại của doanh nghiệp.

Theo Bộ Giao thông vận tải, mức giá sử dụng dịch vụ đường bộ (thường gọi là phí BOT) được tính toán trong phương án tài chính của hợp đồng dự án, đủ để các nhà đầu tư - doanh nghiệp BOT hoàn trả phần vốn đã huy động đầu tư các dự án BOT đường bộ. Trong thời gian qua, các doanh nghiệp BOT đã gặp rất nhiều khó khăn khi phải giảm phí cho một số loại phương tiện, và chưa được tăng phí như dự kiến trong hợp đồng dự án theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 35/NQ-CP.

Các ngân hàng cũng đang yêu cầu doanh nghiệp BOT huy động vốn bổ sung cho phần doanh thu thiếu hụt để tránh nguy cơ phải tái cơ cấu nợ, chuyển nhóm nợ. Trong khi đó, dịch Covid-19 khiến lượng xe tiếp tục giảm và làm các doanh nghiệp BOT càng khó khăn hơn.

“Nếu để tình trạng này diễn ra lâu sẽ đẩy doanh nghiệp, nhà đầu tư BOT vào thế khó, không thể để một mình doanh nghiệp gánh chịu được, bởi nếu để lâu nguy cỡ vỡ tài chính sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc hoàn vốn của dự án. Chính vì vậy, cần có các phương án hỗ trợ thêm cho doanh nghiệp trong giai đoạn này như điều chỉnh mức giá thu phí hoặc thời gian thu phí để bảo đảm dự án hoàn vốn”, ông Đặng Đình Đào nói.