Chuyển sang tư duy kinh tế nông nghiệp, lấy giá trị làm thước đo
“Sức khỏe” doanh nghiệp là bài toán của phục hồi kinh tế | |
“Chuyển tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp” | |
Đến năm 2025, 100% công ty nông, lâm nghiệp kinh doanh có lãi |
Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT). |
Ông đánh giá như thế nào về những kết quả đạt được trong XK nông sản thời gian qua?
Đến nay, XK nhiều sản phẩm nông sản của Việt Nam đã đứng “top” đầu thế giới. Năm 2017, kim ngạch XK nông, lâm, thuỷ sản mới đạt khoảng 32 tỷ USD thì năm 2018, 2019 và 2020 lần lượt đạt 36 tỷ USD, 40 tỷ USD và 41 tỷ USD. Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho toàn ngành đạt kim ngạch XK 44 tỷ USD. Chúng ta có quyền tự hào về những kết quả đạt được của ngành nông nghiệp tuy nhiên cũng không thể “ngủ quên” trên thành tích.
Trong “sân chơi” thương mại nông sản toàn cầu, mỗi quốc gia, vùng địa lý lại có lợi thế riêng. Trong một quốc gia lại có những địa phương, thậm chí một huyện, một xã, một làng cũng có lợi thế riêng. Có khi sản phẩm của một làng lại mang tới thương hiệu cho cả quốc gia.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định phát triển ngành nông nghiệp chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Ông có thể chia sẻ rõ hơn về định hướng này?
Đứng trước bối cảnh đan xen cả những thách thức và cơ hội, trong đó có những thách thức truyền thống và phi truyền thống như đại dịch Covid-19 vừa qua, việc chuyển đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp có nghĩa là ngành nông nghiệp sẽ phát triển chuyển sang trạng thái tập trung vào giá trị gia tăng, lấy giá trị là thước đo. Giá trị ở đây là giá trị kinh tế đối với sản phẩm nông sản, giá trị đời sống xã hội, đổi mới sinh kế, chăm lo cho người nông dân để người nông dân được hưởng thành quả do họ làm ra.
Khi chuyển sang tư duy về kinh tế nông nghiệp, 3 chủ thể lớn nhất gồm: Hệ thống quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương; hiệp hội, ngành hàng, cộng đồng DN và người nông dân phải có nhận thức “trồng cây gì, nuôi con gì” đều nghĩ tới điểm bán, nhu cầu người tiêu dùng. Đặt vấn đề chuyển sang phát triển kinh tế nông nghiệp nghĩa là phải quan tâm đồng bộ cả các yếu tố nhận thức, hành vi tiêu dùng, khắc phục tình trạng mất cân xứng thông tin thị trường. Trên thực tế, những bất định của thị trường hoàn toàn có thể diễn ra. Nếu chỉ chạy theo số lượng mà bất chấp nhu cầu thị trường có thể dẫn tới cung vượt cầu; thậm chí chỉ cần diễn ra dịch bệnh, thiên tai gây tắc nghẽn ở điểm nào đó cũng khiến cung-cầu không gặp nhau.
Có những tăng trưởng XK khá ấn tượng, song suốt quá trình dài vừa qua, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn thiên về số lượng hơn chất lượng. Theo ông, thời gian tới cần có những thay đổi như thế nào để thực sự chuyển sang trạng thái tập trung vào giá trị gia tăng như ông vừa chia sẻ?
Nông nghiệp nói chung bao gồm nhiều phân ngành khác nhau gồm: Trồng trọt, chăn nuôi, lâm sản, thuỷ sản. Những thuộc tính tự nhiên của nông nghiệp cho thấy đây là ngành sản xuất phải thích ứng với thiên tai, địch họa, biến đổi thời tiết, đối mặt nhiều thách thức.
Những năm qua, Việt Nam có tới 10 mặt hàng nông sản XK đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD mỗi năm; thậm chí những mặt hàng như gạo, cà phê… đã liên tục duy trì kim ngạch XK như vậy nhiều năm. Tuy nhiên, những nội hàm giá trị gia tăng cao hơn, thậm chí giảm sản lượng nhưng gia tăng giá trị là câu chuyện cần bàn đến, đặc biệt cần tập trung vào khâu chế biến.
Việt Nam đã tham gia hội nhập kinh tế quốc tế đa tầng lớp, đa phương diện và đa đối tượng. Điều đó đòi hỏi đổi mới, cải tiến hàng ngày trong phương thức quản trị ngành kinh tế nông nghiệp. Các chủ thể từ quản lý nhà nước, địa phương, cộng đồng DN, các hiệp hội ngành hàng, đặc biệt chủ thể quan trọng và xuyên suốt nhất là người nông dân phải cùng hoà quyện nâng lên nhận thức về thị trường, đích hướng tới của sản xuất hàng hoá. Cụ thể, cần nhận định rõ xu hướng thị trường, xu hướng tiêu dùng của người tiêu dùng thế giới, thậm chí những vùng tiêu dùng khác nhau.
Ví dụ, có những nhóm thị trường như nhóm thị trường thực phẩm Halal của đạo Hồi là thị trường ngách mà từ trước tới nay chưa tận dụng được nhiều. Vừa qua, Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ Ngoại giao đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ để có cả chiến lược phát triển các sản phẩm nông sản XK sang khu vực thị trường Halal.
Ngoài ra, tôi cũng muốn nhấn mạnh, các địa phương cần quan tâm nhiều hơn đến vai trò của các hiệp hội, ngành hàng, hoạt động chuyên nghiệp hơn để tận dụng tối ưu hoá những Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã tham gia như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay FTA Việt Nam-EU (EVFTA)… Với các FTA này, hàng Việt có nhiều ưu đãi thuế quan nhưng phải vượt qua thách thức không nhỏ về rào cản kỹ thuật.
Ở góc độ nguồn lực, tôi cho rằng nếu thực sự coi nông nghiệp là “trụ đỡ” của nền kinh tế thì thời gian tới cần chú trọng hơn nữa nguồn lực cho phát triển nông nghiệp. Nguồn lực ở đây không chỉ là nguồn lực về kinh tế mà còn là nguồn lực trang bị hạ tầng xã hội cho người dân, đặc biệt là người dân ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long- trung tâm của sản xuất nông nghiệp hay người dân khu vực trung du miền núi khó khăn.
Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
Ngành nông nghiệp“vực dậy” sau bão lũ
09:53 | 15/11/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Chính sách về thuỷ sản chưa sát thực tế, lo doanh nghiệp xuất khẩu bế tắc
20:15 | 04/11/2024 Kinh tế
Đảm bảo chất lượng cá tra xuất khẩu cần quan tâm từ con giống
19:42 | 11/10/2024 Kinh tế
Xuất khẩu dệt may lạc quan nhờ cơ hội thị trường
08:16 | 23/11/2024 Kinh tế
(INFOGRAPHICS) Hơn 33 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 11/2024
15:46 | 22/11/2024 Infographics
“Thời khắc vàng” để các thương hiệu Việt vươn tầm thế giới
15:27 | 22/11/2024 Kinh tế
Xuất khẩu tăng hơn 45 tỷ USD, ngành hàng nào đóng góp nhiều nhất?
11:02 | 22/11/2024 Xuất nhập khẩu
Nâng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam do xu hướng phục hồi mạnh mẽ
08:17 | 22/11/2024 Kinh tế
Chính sách đột phá phát triển nhà ở xã hội
20:34 | 21/11/2024 Kinh tế
10 tháng chi hơn 117 tỷ USD nhập hàng Trung Quốc
14:35 | 21/11/2024 Xuất nhập khẩu
(INFOGRAPHICS) Malaysia: Đối tác chục tỷ đô của Việt Nam ở Đông Nam Á
11:01 | 21/11/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Thương mại Việt Nam - Campuchia đạt hơn 8 tỷ USD
08:37 | 21/11/2024 Infographics
Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam: Cần được đánh giá rất kỹ với góc nhìn đa chiều
22:33 | 20/11/2024 Kinh tế
Giữa tháng 11, xuất nhập khẩu đạt hơn 681 tỷ USD bằng cả năm 2023
15:50 | 20/11/2024 Xuất nhập khẩu
Nhập khẩu nguyên liệu dệt may da giày tăng mạnh
14:49 | 20/11/2024 Xuất nhập khẩu
“Thủ phủ” xuất khẩu đồ gỗ trước nhiều cơ hội bứt phá
13:30 | 20/11/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Cảnh sát biển bắt giữ tàu cá vận chuyển 55.000 lít dầu DO trái phép
Thách thức chuyển đổi số trong chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Xuất khẩu dệt may lạc quan nhờ cơ hội thị trường
Cơ hội để 500 triệu người thoát nghèo
Ra mắt Bộ quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp môi giới bất động sản
Chương trình Chuyển động Hải quan kỳ 2 tháng 11/2024
14:31 | 21/11/2024 Hải quan
(LONGFORM) Sứ mệnh phát triển quan hệ đối tác Hải quan- Doanh nghiệp
10:58 | 11/11/2024 Hải quan
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 11/2024 (từ ngày 4/10 đến 10/11/2024)
08:52 | 11/11/2024 Multimedia
(INFOGRAPHICS): Thu ngân sách tại 10 đơn vị hải quan tăng 11,86%
14:03 | 04/11/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10
09:14 | 29/10/2024 Infographics