Chính sách thuế bất động sản hướng đến quản lý chặt chẽ, chống lãng phí nguồn lực đất đai

Quang cảnh Hội thảo.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế đất đai, BĐS

Hội thảo khoa học “Thực tiễn áp dụng chính sách thuế BĐS ở các nước và kiến nghị cho Việt Nam” do Viện Chiến lược và Chính sách tài chính phối hợp với Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) được tổ chức ngày 29/10/2024.

PGS. TS Trần Kim Chung, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết, đến nay, mặc dù có rất nhiều nguồn lực đã được huy động để thúc đẩy sự phát triển của thị trường BĐS nhưng sự tham gia của các công cụ tài chính còn hạn chế.

Do đó, trong bối cảnh hoàn thiện thể chế đất đai, nhà ở và thị trường BĐS để phát triển kinh tế nói chung và thị trường BĐS nói riêng, ngoài việc kiện toàn hệ thống pháp luật liên quan đến quy hoạch, hoàn chỉnh hệ thống đăng ký đất đai, BĐS, hoàn chỉnh hệ thống định giá đất, nhà ở... rất cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế đất đai, BĐS.

Dẫn chứng kinh nghiệm từ Hàn Quốc, PGS. TS Trần Kim Chung cho biết, việc ban hành Luật Thuế tài sản sẽ làm thay đổi hệ thống thuế.

Theo đó, sau khi được ban hành, thuế BĐS ở Hàn Quốc có tính khả thi và có tác động tốt đến nền kinh tế cũng như hệ thống thuế, ngân sách, nhất là ngân sách địa phương.

Đồng thời khẳng định, với mục tiêu hướng đến là nền kinh tế phát triển, có thu nhập cao, theo thông lệ quốc tế, rất cần hoàn thiện tất cả công cụ có liên quan đến BĐS, trong đó có các công cụ thuế.

Mục tiêu tổng quát của chính sách thuế BĐS là thúc đẩy sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả nguồn lực đất đai. Ảnh: H.Anh

Tại hội thảo, TS. Lê Xuân Trường, Trưởng khoa Thuế - Hải quan (Học viện Tài chính) cho rằng, cần xác định rõ mục tiêu tổng quát và cụ thể của chính sách thuế BĐS.

Theo đó, mục tiêu tổng quát của chính sách thuế BĐS là thúc đẩy sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả nguồn lực đất đai để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao đời sống nhân dân.

Bên cạnh đó, các mục tiêu cụ thể bao gồm: quản lý chặt chẽ đất đai, chống lãng phí nguồn lực đất đai, chống đầu cơ; thúc đẩy sử dụng đất tiết kiệm, chống lãng phí; thúc đẩy đầu tư nâng cao giá trị đất đai.

Cùng với đó, thuế BĐS nhằm huy động hợp lý nguồn tài chính từ đất đai để đầu tư xây dựng phát triển kinh tế, xã hội, góp phần nâng cao đời sống nhân dân, tái phân phối thu nhập, đảm bảo công bằng trong điều kiện thu nhập của các tầng lớp dân cư thông qua thuế BĐS.

Thuế BĐS đảm bảo minh bạch, công bằng và hiệu quả

Chia sẻ tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, cùng với hệ thống chính sách thuế liên quan đến BĐS như thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, lệ phí trước bạ..., cần thiết phải hướng đến xây dựng chính sách điều tiết thuế và các khoản thu NSNN đối với BĐS nhằm đảm bảo minh bạch, công bằng và hiệu quả.

Theo bà Lê Thị Thùy Vân, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính, thuế BĐS cùng với thuế thu nhập đã góp phần tái phân phối của cải xã hội, giảm bớt chênh lệch về BĐS giữa các cá nhân, tầng lớp dân cư, động viên hợp lý đóng góp của chủ sở hữu nhà, đất.

Thuế BĐS được áp dụng ở các nước nhằm đảm bảo công bằng xã hội, đảm bảo công khai, minh bạch và tăng cường quản lý việc sử dụng, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường BĐS.

Tại Việt Nam, hệ thống chính sách thuế đối với sử dụng đất bao gồm thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và thuế sử dụng đất nông nghiệp. Về cơ bản, chính sách thuế này đã góp phần tăng cường quản lý nhà nước đối với đất đai.

Tuy nhiên, trên thực tế, do sự biến động nhanh của kinh tế chính trị thế giới nói chung cũng như kinh tế Việt Nam nói riêng, chính sách thuế sử dụng đất còn một số hạn chế (như chưa bao quát được nguồn thu, mức động viên còn thấp...), do đó, cần tiếp tục được rà soát, hoàn thiện để có những điều chỉnh phù hợp hơn trong từng bối cảnh.

Tại hội thảo, các ý kiến tập trung thảo luận cơ sở lý luận và xu hướng cải cách chính sách thuế BĐS ở các nước, đồng thời kiến nghị hướng đến chính sách thu đối với BĐS minh bạch và công bằng.

Các ý kiến cũng thống nhất cho rằng, ở hầu hết các nước, thuế BĐS tuy không chiếm tỷ trọng lớn trong NSNN nói chung nhưng lại là nguồn thu đáng kể của chính quyền địa phương.

Việt Nam đang tiếp tục cải cách hệ thống thuế. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng thì việc nghiên cứu hoàn thiện chính sách thuế BĐS sẽ càng hữu ích hơn khi dựa trên kinh nghiệm quốc tế các nước.