Chính sách tài khóa thúc đẩy phục hồi kinh tế

Chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí mang lại nhiều động lực cho doanh nghiệp. Ảnh: H.Anh

Cầu thị, cải thiện mạnh mẽ trong thực thi chính sách hỗ trợ

Trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, đặc biệt là giai đoạn từ năm 2020 đến 2022 khi dịch Covid-19 bùng phát và kéo dài, đã gây ra những ảnh hưởng, tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thị trường trong nước và xuất khẩu đều bị thu hẹp, hoạt động sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng… khiến DN và doanh nhân Việt Nam đứng trước những thách thức chưa từng có. Bộ Tài chính đã chủ động đề xuất, trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền nhiều giải pháp trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt là những chính sách liên quan đến giãn, giảm, hoãn thuế, tiền thuê đất… để hỗ trợ kịp thời và giải quyết khó khăn cho cộng đồng DN và người dân.

Đó là các giải pháp chính sách về gia hạn, miễn, giảm các khoản thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất, miễn, giảm thuế thu nhập DN, thuế TNCN, thuế GTGT, thuế NK, thuế BVMT, cùng nhiều khoản phí, lệ phí. Chỉ trong 3 năm từ 2020 đến 2022, tổng quy mô các giải pháp hỗ trợ DN là hơn 507.000 tỷ đồng, trong đó số tiền thuế được gia hạn là trên 352.000 tỷ đồng, số tiền thuế được miễn, giảm là khoảng 155.000 tỷ đồng.

Ngay trong năm 2023, với tinh thần đồng hành cùng DN, người dân vượt khó để phục hồi và phát triển kinh tế, Bộ Tài chính tiếp tục trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền các chính sách hỗ trợ với quy mô khoảng 196 nghìn tỷ đồng. Đây là những con số không nhỏ và có ý nghĩa như một khoản Nhà nước hỗ trợ trực tiếp cho người dân, DN giảm nghĩa vụ tài chính, ổn định sản xuất kinh doanh.

Đánh giá về sự kịp thời cũng như tính hiệu quả của các chính sách hỗ trợ về thuế, phí lệ phí đã được thực thi gần đây, ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, khó khăn lớn nhất của DN trong thời gian qua là về dòng tiền. Mọi chính sách hỗ trợ đều nhằm giúp DN cắt giảm chi phí, có thêm dư địa về dòng tiền, xoay xở trong bối cảnh khó khăn.

Là người theo dõi quá trình triển khai các chính sách hỗ trợ DN, ông Hiếu cho biết, điều đáng mừng là kết quả điều tra khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đối với cộng đồng DN về hai chỉ số là tính hữu ích của các chính sách hỗ trợ DN và tiếp cận chính sách cho thấy, DN đánh giá chính sách hữu ích nhất là chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và chính sách dễ tiếp cận nhất là gia hạn về thuế, tiền thuê đất. Ngành Thuế có sự cầu thị và cải thiện rất mạnh mẽ trong quá trình theo dõi và thực thi chính sách hỗ trợ. Nếu như năm 2021, có nhiều DN phàn nàn chính sách gia hạn nghĩa vụ nộp thuế phải mất nhiều thủ tục thì năm 2023, với Nghị định 12/2023/NĐ-CP rất nhiều thủ tục đã được thiết kế gần như trở nên bằng không. Một số điều khoản quy định rất mạnh mẽ, đơn cử, nếu DN quên không làm thủ tục đăng ký gia hạn thì cũng tự động được gia hạn. Tinh thần này cần phải được phát huy”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Tiếp tục là động lực giúp nền kinh tế ổn định, phát triển

Mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn nhưng nhờ những chính sách hỗ trợ, tăng trưởng kinh tế năm 2023 đã dần cải thiện qua các quý. Quý 1/2023, tốc độ tăng trưởng của Việt Nam khá thấp, chỉ 3,8% nhưng sang quý 2 đã tăng trưởng trên 4% và quý 3 tốc độ tăng trưởng đã đạt trên 5,3%.

Đánh giá về tác động của chính sách tài khoá, ông Vũ Tiến Lộc, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, chính sách tài khóa đã là bệ đỡ quan trọng cho sự phục hồi sản xuất, kinh doanh của DN nói riêng, giúp phục hồi, phát triển của nền kinh tế nói chung. Có thể nói chính sách tài khóa thực hiện trong thời gian qua được đánh giá là rất thành công. Nợ công hiện nay thấp hơn mức trần nợ công do Quốc hội đặt ra. Nhấn mạnh dư địa chính sách tài khóa còn nhiều, ông Vũ Tiến Lộc cho rằng trong thời gian tới, chính sách tài khóa vẫn có thể tiếp tục phát huy vai trò, động lực giúp nền kinh tế ổn định và phát triển.

Liên quan đến chính sách giảm thuế GTGT, ông Vũ Tiến Lộc nhận định, trong năm 2022 và năm 2023, chính sách giảm thuế GTGT đã phát huy tác dụng thiết thực, tác động đa chiều đến nền kinh tế khi giảm thuế làm giá hàng hóa giảm, tiêu dùng tăng giúp DN tăng sản xuất. Việc giảm thuế GTGT kích thích tiêu dùng và kích thích các chỉ tiêu khác trong nền kinh tế, tác động làm tăng chỉ số GDP, đồng thời kỳ vọng chính sách giảm thuế GTGT vừa được Quốc hội thông qua sẽ tiếp sức cho DN phục hồi và tạo đà thúc đầy tăng trưởng kinh tế năm 2024.

Ông Mạc Quốc Anh, Tổng thư ký hiệp hội DNNVV Hà Nội cho biết, thời gian qua, DN được hưởng nhiều chính sách quan trọng từ giãn, giảm, miễn thuế, phí và lệ phí. Trong đó, chính sách giảm 2% thuế GTGT được xem như một mũi tên trúng nhiều đích, vừa góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, vừa thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và tạo thêm việc làm cho người lao động, vừa góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển. Bên cạnh đó, ngành Thuế tiên phong áp dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ DN sản xuất kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ với ngân sách, giúp DN tiết kiệm nhiều thời gian, chi phí. Thời điểm miễn, giảm, hoãn thuế kịp thời, đúng thời điểm DN gặp khó khăn và chính sách về thuế đã chuyển sang hậu kiểm, thuận lợi cho DN.

Theo đánh giá của các chuyên gia cũng như cộng đồng DN, phản ứng chính sách nhanh, chương trình hỗ trợ hết sức kịp thời, đồng bộ và nhanh chóng đi vào cuộc sống đã giúp DN có thêm vốn để đầu tư phát triển, góp phần quan trọng phục hồi nền kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất Đông Nam Á.

Một tin vui ngay cuối năm 2023 là vào ngày 8/12/2023 vừa qua, Tổ chức Xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings đã nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng “Ổn định”. Tổ chức Fitch cho rằng cùng với việc Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô, nền kinh tế lấy lại được đà tăng trưởng trong thời gian tới.