Cần đánh giá việc thực thi FTA để hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng phù hợp

	Thương mại hai chiều Việt Nam – Anh hồi phục tích cực nhờ UKVFTA
	Quá phụ thuộc Trung Quốc, xuất khẩu sắn chưa tận dụng được FTA
	UKVFTA là “con đường cao tốc” 2 chiều cân bằng thương mại Việt-Anh
	Nhờ UKVFTA, hàng Việt Nam có lợi thế cạnh tranh vượt trội tại Anh

Bà Phan Thị Thanh Xuân

Xin bà cho biết, kể từ khi Hiệp định UKVFTA có hiệu lực đến nay, các DN trong ngành da giày đã tận dụng hiệu quả Hiệp định UKVFTA như thế nào?

Trước đây, khi Vương quốc Anh còn ở trong khối EU đã là một trong các quốc gia NK giày dép lớn nhất của EU, tỷ trọng chiếm trung bình từ 10-12%. Sau khi Vương quốc Anh quyết định rời khỏi EU, XK giày dép của Việt Nam bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng. Các đơn hàng đã có các khách hàng gần như ngừng đặt hàng và giảm đơn hàng xuống tới 50%. DN trong ngành rất lo lắng vì điều này gây ảnh hưởng trực tiếp tới tỷ trọng XK da giày Việt Nam vào toàn bộ khối EU.

Tuy nhiên, tín hiệu phục hồi khá tốt khi Việt Nam ký kết được Hiệp định UKVFTA. Kim ngạch XK vào thị trường Anh đã tăng trưởng trở lại. 5 tháng đầu năm 2022, XK da giày Việt Nam vào thị trường Vương quốc Anh đạt 330 triệu USD, bằng 50% kế hoạch năm và dự báo sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng này trong những năm tiếp theo.

Theo bà, đâu là những khó khăn, thách thức nổi cộm mà DN ngành da giày đã và đang phải đối mặt khi XK sang thị trường này?

Đối với thị trường EU nói chung và thị trường Vương quốc Anh nói riêng luôn luôn đòi hỏi khắt khe. Để XK thành công vào thị trường này, DN phải đáp ứng yêu cầu từ thị trường NK thậm chí phải từ cả quy trình sản xuất.

Với mặt hàng da giày XK vào thị trường Vương quốc Anh, các đòi hỏi đặt ra của thị trường này chủ yếu đối với sản phẩm giày mũ da. Về mặt nguyên liệu, Việt Nam chưa chủ động được nguồn cung ứng da thuộc chất lượng cao để sản xuất mặt hàng giày mũ da, phải NK khá nhiều. Đó là thách thức rất lớn. Tuy nhiên, trong bối cảnh sắp tới, các nhà máy sản xuất còn phải đối mặt với thách thức lớn hơn là các yêu cầu về bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất; chống biến đổi khí hậu cũng như giảm phát thải các bon, hiệu ứng nhà kính đối với quy trình sản xuất. Tất cả những yêu cầu này sẽ đặt ra những bộ quy tắc ứng xử yêu cầu các nhà máy phải đáp ứng mới có thể XK thành công. Năng lực nội tại của các DN cần cải thiện rất nhiều mới có thể đáp ứng được các yêu cầu đó.

Hiệp hội Da giày – Túi xách Việt Nam có những đề xuất, kiến nghị gì với cơ quan quản lý nhà nước nhằm giúp DN ngành da giày thực thi hiệu quản hơn Hiệp định UKVFTA trong thời gian tới, thưa bà?

Việc đàm phán thành công Hiệp định UKVFTA, mở cửa thị trường là thành công bước đầu. Bước tiếp theo là phải cùng nhau đẩy mạnh năng lực thực thi. Hiệp định UKVFTA đã tạo ra sự gắn kết rất chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước cũng như các DN vì các bên phải song hành với nhau mới có thể tận dụng hiệu quả cơ hội.

Hiệp hội Da giày – Túi xách Việt Nam cho rằng, không chỉ với Hiệp định UKVFTA nói riêng mà với các FTA nói chung, sau khi FTA có hiệu lực nên có đánh giá để tiếp tục cải thiện và hỗ trợ DN kịp thời. Việc đánh giá này có thể tiến hành hàng năm hoặc theo chu kỳ 3-5 năm, thấy được hiệu quả mang lại, từ đó sẽ đưa ra những chính sách mới nhằm cải thiện việc tận dụng.

Việc tham gia FTA thường được ví von giống như đi trên đường cao tốc. Trong các DN ngành da giày, không phải DN nào cũng có thể tận dụng được cơ hội mở ra. Đối với những DN chưa tận dụng được cơ hội từ FTA cũng cần có chính sách để thúc đẩy, hỗ trợ DN nâng cao năng lực, điển hình như cải thiện chất lượng nguồn nhân lực, từ đó có thể mở rộng được cơ hội cho các DN cùng được hưởng lợi. Đặc biệt, trong bối cảnh mới, DN sẽ phải đáp ứng hàng loạt tiêu chuẩn rất cao từ các thị trường bởi khi hàng rào thuế quan giảm xuống thì hàng rào phi thuế quan sẽ được dựng lên. Hiệp hội Da giày – Túi xách Việt Nam mong muốn các chính sách trong thời gian tới sẽ tập trung hỗ trợ để các DN vừa nắm được thông tin cũng như cải thiện được các điểm yếu, có chiến lược để tận dụng cơ hội.

Xin cảm ơn bà!