Cần đảm bảo quyền lợi sau thu hồi đất, bổ sung quy định điều tiết chênh lệch địa tô

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo. Ảnh: Quochoi

Giao Chính phủ quy định chi tiết phương pháp định giá đất

Ngày 15/1, theo chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung mới hoặc còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đã nêu một số vấn đề. Trong đó, về nguyên tắc lập và phê duyệt quy hoạch sử dụng đất các cấp (khoản 9 Điều 60), dự thảo Luật quy định theo hướng cho phép các quy hoạch sử dụng đất được lập đồng thời nhưng quy hoạch cấp cao hơn phải được phê duyệt, quyết định trước quy hoạch thấp hơn.

Khi kết thúc thời kỳ quy hoạch sử dụng đất mà quy hoạch thời kỳ mới chưa được cấp có thẩm quyền quyết định, phê duyệt thì tiếp tục thực hiện các chỉ tiêu chưa thực hiện hết đến khi quy hoạch sử dụng đất thời kỳ tiếp theo được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt.

Các quy hoạch cấp trên sẽ phải sớm hoàn thành để làm căn cứ cho quy hoạch cấp dưới được phê duyệt, tránh chậm trễ như thời gian qua. Đồng thời, để phù hợp với tình hình thực tế có vướng mắc trong thời gian đầu thực hiện lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cùng với các quy hoạch khác trong hệ thống quy hoạch theo nguyên tắc chung của Luật Quy hoạch, dự thảo Luật quy định tại điều khoản thi hành về việc lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất các cấp được tiếp tục thực hiện theo quy định của Nghị quyết số 61/2022/QH15 cho đến khi hết hiệu lực thi hành Nghị quyết.

Về thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ (khoản 27 Điều 79), tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và các cơ quan, dự thảo Luật quy định theo hướng kế thừa quy định của Luật Đất đai năm 2013, chỉ thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ khi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị”.

Về nội dung phương pháp định giá đất và trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo Luật quy định theo hướng rõ ràng về nội hàm các phương pháp định giá đất trên cơ sở tổng kết đánh giá thực tiễn thi hành pháp luật đất đai, trong đó quy định cụ thể tại dự thảo Luật các phương pháp định giá đất bao gồm: so sánh, thặng dư, thu nhập, hệ số điều chỉnh giá đất; lồng ghép phương pháp chiết trừ vào phương pháp so sánh. Đồng thời, quy định các trường hợp, điều kiện áp dụng đối với từng phương pháp định giá đất. Dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết để áp dụng trong thực tế bảo đảm tính khả thi.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Quochoi

Quy định rõ việc ứng ứng vốn theo tiến độ giải phóng mặt bằng

Thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan soạn thảo và thẩm tra để tiếp thu và hoàn thiện. Vì thế, về cơ bản, các đại biểu Quốc hội bày tỏ nội dung dự thảo Luật đã khá hoàn chỉnh, có thể thông qua tại kỳ hợp này.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội vẫn trình bày về một số vấn đề còn băn khoăn. Theo đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội), về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thì phải có quy định cụ thể, để sau khi thu hồi thì đảm bảo người dân có chỗ ở bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Đặc biệt, ông Cường bày tỏ đồng tình với quy định hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư đạt tiêu chuẩn nông thôn mới đối với khu vực nông thôn, đạt tiêu chuẩn đô thị đối với khu vực đô thị, nhưng vị này mong muốn bổ sung thêm là hạ tầng “không thấp hơn” các tiêu chuẩn về nông thôn mới hoặc đô thị.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Bình Dương) phản ánh, nhiều doanh nghiệp kiến nghị cần quy định rõ trong luật hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết về việc ứng vốn theo tiến độ giải phóng mặt bằng, để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư và quá trình thực hiện được rõ ràng, minh bạch về trách nhiệm và quyền lợi giữa các bên có liên quan.

Cùng tham gia ý kiến về dự án luật này, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (đoàn Lào Cai) cho rằng, trong quá trình thực hiện ở các địa phương có tình trạng người sử dụng đất được hưởng hoặc bị thiệt hại do địa tô chênh lệch. Cụ thể, có những người sử dụng đất may mắn được Nhà nước mở các công trình công cộng ở gần (như đường giao thông, bệnh viện, bến xe, chợ…) nên giá đất tăng lên rất nhiều, thậm chí gấp vài lần. Ngược lại, có những người sử dụng đất không may mắn, do Nhà nước chuyển các công trình công cộng đang ở gần nhà đi (như bến xe, bệnh viện, chợ…) nên giá đất giảm xuống rất nhiều.

Vì thế, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung các quy định điều tiết địa tô chênh lệch, bởi chính sách pháp luật đất đai của nước ta hiện chưa có quy định nào điều tiết được địa tô chênh lệch.

Ngoài ra, ý kiến của một số đại biểu Quốc hội cho rằng, hiện nay có 88 luật, bộ luật có chứa quy phạm pháp luật về đất đai, trong đó có 22 luật, bộ luật có nội dung chưa thống nhất với Luật Đất đai (sửa đổi). Do vậy để đảm bảo khi luật đất đai được thông qua nhanh chóng đi vào cuộc sống đề nghị bổ sung quy định: “Những nội dung đã được quy định khác nhau về cùng một vấn đề tại các luật khác thì thực hiện theo Luật Đất đai (sửa đổi)”.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã nêu, đây là dự án luật lớn, đồ sộ, phức tạp, nên có ý kiến đại biểu đề nghị cần có Nghị quyết của Quốc hội để hướng dẫn thi hành luật. Vì thế, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, các cơ quan nghiên cứu, khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị quyết, các nội dung cần thể hiện trong Nghị quyết để trình Quốc hội. Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan tập trung nghiên cứu, khẩn trương tiếp thu đầy đủ các ý kiến tham gia để hoàn thiện báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện và báo cáo Quốc hội, hoàn chỉnh dự án luật trình Quốc hội xem xét, thông qua.