Cải cách vượt bậc môi trường kinh doanh quan trọng hơn bao giờ hết

	Cần sự phối hợp nhịp nhàng trong cải thiện môi trường kinh doanh
	Thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng kinh tế: Động lực từ cải thiện môi trường kinh doanh
	Cải thiện môi trường kinh doanh: Gói giải pháp “phi tài chính” được kỳ vọng

TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương.

Nhiều ý kiến cho rằng, tinh thần cải cách môi trường kinh doanh của Việt Nam đang đi xuống trong 2 năm gần đây, điều này dự báo sẽ ảnh hưởng đến sự phục hồi của khu vực doanh nghiệp. Quan điểm của ông về vấn đề này ra sao?

Từ năm 2014 cho đến nay, mỗi năm Thủ tướng Chính phủ đều ban hành 1 nghị quyết chuyên đề về cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nghị quyết này bổ sung cho Nghị quyết 01/NQ-CP về điều hành và phát triển kinh tế - xã hội. Điều đó thể hiện Chính phủ luôn coi trọng cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh và coi đây là nhiệm vụ ưu tiên và thường xuyên, liên tục.

Giai đoạn từ năm 2015 đến giữa năm 2019, việc cải thiện môi trường kinh doanh đã diễn ra hết sức mạnh mẽ, và đạt nhiều hiệu quả tích cực, nhiều nội dung kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp đã được các bộ, ngành tháo gỡ. Nhưng từ giữa năm 2019 đến năm 2021, theo tôi tinh thần cải cách có dấu hiệu chững lại, một nguyên nhân chúng ta hay nhắc đến đó là do Covid-19, vì 2 năm diễn biến của dịch Covid-19, Chính phủ và các bộ, ngành phải tập trung nguồn lực chống dịch.

Trước những khó khăn trên, cộng đồng doanh nghiệp đang rất cần môi trường kinh doanh thuận lợi hơn, an toàn hơn, giảm thiểu chi phí. Muốn vậy, không có cách gì khác là phải cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh. Do đó, việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết 02/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022 có một dấu ấn quan trọng, khẳng định Chính phủ vẫn đặt nhiệm vụ cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia như một nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu, nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy năng lực cạnh tranh quốc gia.

Theo ông, Nghị quyết 02/NQ-CP sẽ đem lại tác động như thế nào trong thời điểm hiện nay?

Nghị quyết 02/NQ-CP không chỉ thể hiện quyết tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh mà theo tôi Nghị quyết còn có ý nghĩa rất lớn đối với cộng đồng doanh nghiệp trong thời điểm này vì 3 lý do. Thứ nhất, thông thường sau đại dịch, khủng hoảng, vấn đề cải cách, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh là một yếu tố quan trọng hàng đầu trong thúc đẩy, phục hồi của cộng đồng doanh nghiệp và gia tăng tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Kinh nghiệm của Việt Nam và thế giới cho thấy, bao giờ sau khủng hoãng, cũng cần có một cuộc cải cách mạnh mẽ.

Thứ hai, sau 2 năm chống chọi với đại dịch, cộng đồng doanh nghiệp bị tác động hết sức nặng nề, nên tại thời điểm này, hơn bao giờ hết, doanh nghiệp đang rất cần một môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, an toàn, tự do, xóa bỏ hết các rào cản để phục hồi.

Thứ ba, nếu Nghị quyết được thực thi tốt sẽ mang lại niềm tin cho doanh nghiệp, mà khi doanh nghiệp và nhà đầu tư có niềm tin và niềm tin của thị trường được củng cố thì tác động của nó sẽ tăng lên gấp bội, tác động tích cực vào phục hồi và gia tăng tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế.

Việc thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 02/NQ-CP lúc này ngoài khẳng định Việt Nam tiếp tục cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh sẽ thúc đẩy phục hồi và gia tăng tốc độ tăng trưởng. Với doanh nghiệp, nhà đầu tư thì môi trường đầu tư kinh doanh tự do, an toàn, thông thoáng hơn, từ đó mở ra cơ hội cho doanh nghiệp quan trọng hơn nhiều so với những gói hỗ trợ, vì vậy, nếu việc thực thi Nghị quyết số 02/NQ-CP tốt sẽ mang lại niềm tin cho doanh nghiệp.

Dấu ấn Covid-19 chưa thể xóa đi được trong vài năm và có thể vẫn còn tiếp tục diễn biến rất phức tạp trong thời gian tới. Để cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh, chúng ta cần làm gì, thưa ông?

Về giải pháp, tôi đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan khi ban hành văn bản pháp luật mới hay sửa đổi, bổ sung văn bản hiện có không được đặt thêm các rào cản, không được đi ngược lại những cải cách đã làm trong thời gian qua. Đồng thời, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương giải quyết ngay theo thẩm quyền các vấn đề, sửa đổi ngay các quy định đang gây khó khăn, tốn kém cho đầu tư, kinh doanh.

Thời gian đầu không dàn đều nỗ lực cải cách trên tất cả các lĩnh vực mà nên kế thừa, tập trung vào những vấn đề, lĩnh vực đã có kết quả bước đầu. Cụ thể cần dành nguồn lực và quan tâm thích đáng để hóa giải phần nào sự kháng cự lại xu thế cải cách cũng như các "nỗ lực" đang nhen nhóm phục hồi lại những công cụ quản lý nhà nước đã lỗi thời hoặc phục hồi lại một số quyền, lợi ích đã mất trong quá trình cải cách trước đó.

Để thúc đẩy cải cách, các hiệp hội doanh nghiệp không phân biệt trong nước, ngoài nước cần phối hợp, hợp tác hiệp lực, trao đổi, chia sẻ các mối quan tâm của nhau, ủng hộ lẫn nhau trong đề xuất các sáng kiến, kiến nghị cụ thể về cải thiện môi trường kinh doanh trong ngành, lĩnh vực liên quan.

Xin cảm ơn ông!