Bớt ngây thơ

Nhiều nhà đầu tư cá nhân cho hay, ngoài lãi suất cao, thấy ngân hàng là đơn vị phát hành trái phiếu doanh nghiệp nên khá tin tưởng và chuyển gửi từ tiết kiệm sang.

Mới đây, trên các diễn đàn nổi lên tranh luận khi có thông tin một ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ tại Hà Nội đang phát hành trái phiếu của 1 doanh nghiệp bất động sản, có lãi suất 11%/năm kỳ hạn 24 tháng. Tổng giá trị đợt phát hành này là 300 tỷ đồng, thanh toán lãi 6 tháng/lần và gốc sẽ trả khi đáo hạn. Mệnh giá tối thiểu nhà đầu tư mua là 1 tỷ đồng, nhân viên tại ngân hàng này tiết lộ chỉ sau ngày đầu tiên phát hành đã huy động được 100 tỷ đồng. Hầu hết là tiền tiết kiệm cá nhân chuyển sang. Theo số liệu của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, 7 tháng đầu năm nay, riêng doanh nghiệp bất động sản đã phát hành trên 47.646 tỷ đồng trái phiếu, trong đó một nửa huy động từ cá nhân. Nhiều DN bất động sản cố tình chia nhỏ các đợt phát hành riêng lẻ, kéo dài thời gian phát hành mỗi đợt để “dụ” nhà đầu tư.

Ảnh minh họa

Kỳ thực, hiện các nhà đầu tư mua trái phiếu doanh nghiệp là do tin tưởng ngân hàng, nhưng các nhà đầu tư phải hiểu rằng ngân hàng chỉ là đơn vị phân phối, không hề chịu ràng buộc trách nhiệm nào nếu rủi ro xảy ra. Ngay cả khi có cam kết mua lại trái phiếu, nếu doanh nghiệp phát hành trái phiếu gặp rủi ro thì các ngân hàng không thể thực hiện được cam kết mua lại trái phiếu doanh nghiệp này vì phải đáp ứng các quy định của pháp luật về an toàn tài chính. Kể cả khi ngân hàng có mua lại thì mức phí nhà đầu tư phải chịu khi bán trái phiếu doanh nghiệp trước hạn có thể ăn mòn hết phần chênh lệch lãi suất so với gửi tiết kiệm. Do vậy, việc “chặn” nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường trái phiếu sơ cấp là rất cần thiết vì rủi ro với họ đang quá lớn trong khi họ hầu như không có khả năng phân tích, đánh giá rủi ro.

1-2 tháng trở lại đây, nhờ hàng loạt cảnh báo rủi ro Bộ Tài chính phát ra cũng như các quy định mới siết chặt hơn khiến nhà đầu tư có phần "bớt ngây thơ" hơn nên nhu cầu đối với trái phiếu doanh nghiệp đang giảm dần. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng đánh giá rằng, thị trường thứ cấp TPDN sẽ vẫn rất sôi động bởi chênh lệch giữa lãi suất trái phiếu doanh nghiệp và lãi suất tiền gửi khá cao, nhiều nhà đầu tư cá nhân vẫn đổ tiền vào, bên cạnh đó là sự gia tăng đáng kể của các Quỹ đầu tư TPDN tham gia làm trung gian phân phối.