“Bài toán" nhân sự Hải quan cho sân bay quốc tế Long Thành

Phối cảnh trụ sở Hải quan tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành do Công ty CP Tư vấn Xây dựng Tổng hợp (Nagecco) – Trung tâm Khoa học Công nghệ và Kỹ thuật xây dựng thiết kế.

Cần 400 CBCC cho giai đoạn 1

Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành được thiết kế để trở thành một trung tâm hàng không lớn, với công suất phục vụ 100 triệu hành khách và vận chuyển 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Ở giai đoạn 1, dự kiến sân bay quốc tế Long Thành sẽ phục vụ 25 triệu hành khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.

Theo kế hoạch ban đầu, giai đoạn 1 sẽ hoàn thành và đi vào hoạt động vào cuối năm 2026. Nhưng hiện dự án đang được đẩy nhanh tiến độ để có thể đưa vào khai thác từ đầu năm 2026. Để kịp thời triển khai hoạt động hải quan tại sân bay, bên cạnh việc phải đẩy nhanh tiến độ xây dựng trụ sở, công tác chuẩn bị nguồn nhân lực cũng đối mặt với áp lực lớn về thời gian.

Theo công văn số 368/TCHQ-GSQL ngày 5/10/2023 Tổng cục Hải quan, dự kiến mô hình tổ chức Hải quan tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 (từ 2025 đến 2050) gồm 2 chi cục là Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Long Thành và Chi cục Hải quan quản lý hàng hóa chuyến phát nhanh trực thuộc Cục Hải quan tỉnh Đồng Nai.

Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ (Tổng cục Hải quan) cho biết, từ tháng 6/2022, Vụ Tổ chức cán bộ đã phối hợp với Cục Hải quan Đồng Nai dự kiến chi tiết về biên chế cho từng vị trí việc làm của 2 chi cục. Theo phê duyệt của Tổng cục Hải quan, số lượng biên chế Hải quan tại 2 chi cục là 730 người, trong đó Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Long Thành là 462 biên chế, Chi cục Hải quan quản lý hàng hóa chuyển phát nhanh là 268 biên chế. Trong đó, ở giai đoạn 1, nhu cầu biên chế dự kiến sẽ là 400 người.

Ngày 13/9/2024, Bộ Tài chính đã có quyết định điều chỉnh biên chế công chức giai đoạn 2024 – 2026 cho các tổ chức, đơn vị thuộc Bộ Tài chính. Trong đó, năm 2025, Tổng cục Hải quan được tăng 125 biên chế. Dự kiến số lượng biên chế được tăng năm 2025 của Tổng cục Hải quan sẽ được bổ sung cho Cục Hải quan Đồng Nai để xây dựng kế hoạch tuyển dụng.

Tại buổi làm việc với Cục Hải quan Đồng Nai mới đây, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng cho biết, theo thông tin từ Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), sau khi sân bay quốc tế Long Thành đi vào vận hành, các chuyến bay quốc tế có cự ly trên 1.000 km sẽ được điều chuyển về đây.

Theo đó, các đơn vị cần theo dõi sát kế hoạch điều chuyển các chuyến bay của ACV về sân bay Long Thành để bố trí nguồn nhân lực phù hợp. Ngoài 125 biên chế chuẩn bị tuyển dụng, để đáp ứng đủ số lượng 400 CBCC cho giai đoạn 1 của sân bay, Phó Tổng cục trưởng Đinh Ngọc Thắng yêu cầu Cục Hải quan Đồng Nai thực hiện tinh gọn bộ máy để bổ sung thêm nhân sự cho sân bay Long Thành. Ngoài ra, Tổng cục Hải quan cũng sẽ có kế hoạch sắp xếp, điều chuyển CBCC từ khối Tổng cục và các sân bay quốc tế như TPHCM, Đà Nẵng, Hà Nội.

Tập trung tuyển dụng, đào tạo

Với vai trò người đứng đầu của Cục Hải quan Đồng Nai – đơn vị sẽ quản lý và vận hành 2 chi cục hải quan tại sân bay Long Thành, ông Lê Văn Thung, Cục trưởng có nhiều trăn trở cho vấn đề nhân sự của 2 chi cục này. Trước tiên, ở thời điểm hiện tại, địa bàn Long Thành chưa thuận lợi do các điều kiện về học tập, sinh hoạt, dịch vụ, giải trí… còn nhiều hạn chế. Do đó, vấn đề an cư lạc nghiệp cho các CBCC trong thời gian đầu sân bay Long Thành đi vào vận hành là một "bài toán" khá khó khăn.

Theo đó, Cục trưởng Cục Hải quan Đồng Nai mong muốn ngành Hải quan có thể tuyển dụng được nguồn nhân sự tại chỗ hoặc các tỉnh lân cận như TPHCM, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu để các CBCC có thể yên tâm công tác và tránh được tình trạng CBCC xin chuyển công tác về gần nhà sau một thời gian ngắn làm việc.

Tuy nhiên, theo Phó Tổng cục trưởng Đinh Ngọc Thắng, với nhu cầu lên tới 400 nhân sự, nếu chỉ khoanh vùng tuyển dụng tại khu vực địa phương thì sẽ rất khó đáp ứng được nhu cầu. Do đó, trong thời gian đầu, cần tập trung công tác tư tưởng để CBCC yên tâm công tác. Bởi sắp tới khối lượng công việc tại sân bay Long Thành sẽ rất lớn.

Đặc biệt, khi triển khai hoạt động thương mại điện tử qua biên giới, lượng hàng hóa làm thủ tục tại đây sẽ tăng rất nhanh. Hiện Tổng cục Hải quan đang xây dựng đề án tuyển dụng thêm CBCC từ nay đến 2025 để bổ sung nguồn nhân sự cho toàn ngành.

Bên cạnh vấn đề tuyển dụng, công tác đào tạo cho đội ngũ CBCC làm việc tại sân bay Long Thành cũng là vấn đề được lãnh đạo Tổng cục Hải quan đặc biệt quan tâm. Tổng cục Hải quan sẽ tổ chức đưa các thí sinh trúng tuyển vào Cục Hải quan tỉnh Đồng Nai trong đợt tuyển dụng sắp tới đi đào tạo tại các Cục Hải quan tỉnh, thành phố có sân bay quốc tế lớn (Hà Nội, TPHCM…). Sau thời gian đào tạo sẽ trở về Cục Hải quan tỉnh Đồng Nai để phục vụ triển khai công việc khi sân bay quốc tế Long Thành đi vào hoạt động.

Về phía Cục Hải quan Đồng Nai, để cán bộ công chức đơn vị nắm bắt kịp thời tình hình, tiến độ của Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành nhằm chủ động thực hiện các công việc liên quan, ngày 12/6/2024, Cục Hải quan tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với Ban quản lý Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành thuộc Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) tổ chức buổi giới thiệu tổng quan về Dự án đến cán bộ công chức trong đơn vị.

Đồng thời, Cục Hải quan tỉnh Đồng Nai đã lập kế hoạch và tổ chức cho Tổ công tác đi khảo sát thực tế tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất để học tập kinh nghiệm và nắm bắt, hiểu rõ hơn về bộ máy tổ chức, quy trình nghiệp vụ kiểm tra, giám sát hải quan tại sân bay vào ngày 19/9/2024. Hiện, đơn vị đang phối hợp Vụ Tổ chức cán bộ xây dựng đề án thành lập Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Long Thành và Chi cục Hải quan quản lý hàng hóa chuyến phát nhanh để Tổng cục Hải quan trình lãnh đạo Bộ Tài chính.