Xuân nơi biên ải
Chúng tôi đến Lạng Sơn vào những ngày cuối năm, cái rét ngọt như thấu da, trời mưa phùn lâm thâm càng làm tăng thêm cái rét nơi miền biên ải. Song không khí làm việc bận rộn, niềm vui một năm “được mùa” của những người cán bộ hải quan nơi đây đã xua đi cái lạnh giá... Và mùa Xuân ở đây dường như cũng đến sớm hơn.
Đến “đường bộ”
Điểm dừng chân đầu tiên của chúng tôi là cửa khẩu Tân Thanh - một cửa khẩu đường bộ lớn của Lạng Sơn, các mặt hàng XNK qua đây chủ yếu là hàng nông sản và hoa quả tươi. Đến đây chúng tôi thực sự cảm nhận được không khí của mùa Xuân.
Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Tân Thanh Phùng Quang Hội cho biết: Năm nay Chi cục Hải quan Tân Thanh chỉ tiêu giao 58 tỉ đồng đến nay, tổng số thu nộp đạt gần 70 tỉ đồng, hoàn thành và vượt chỉ tiêu thu nộp ngân sách Nhà nước 21%. Chi cục có hai niềm vui lớn, đó là trụ sở mới 3 tầng khang trang được đưa vào sử dụng từ giữa tháng 7-2010, đồng thời cũng ngay trong cuối tháng 7 Chi cục chính thức triển khai thủ tục hải quan điện tử.
Hai niềm vui này đã tạo thuận lợi không những cho CBCC làm việc mà còn tạo thuận lợi cho các DN đến làm thủ tục hải quan.
Thủ tục hải quan điện tử đã được các DN đồng tình ủng hộ. Hiện có gần 40 DN tham gia, tổng số tờ khai làm thủ tục hải quan điện tử là hơn 9.000 bộ, tổng kim ngạch đạt 35 triệu USD.
Chi cục trưởng Phùng Quang Hội cho biết thêm, trung bình một ngày có từ 200-300 xe hàng XNK hàng hoá qua cửa khẩu Tân Thanh. Cùng đó lượng khách du lịch đến mua sắm tại cửa khẩu tăng đáng kể. Đặc thù của cửa khẩu Tân Thanh, buổi chiều hàng mới về nên nhiều hôm cán bộ Hải quan phải làm cật lực đến 8 giờ tối mới xong việc.
Rời Tân Thanh chúng tôi tiếp tục hành trình đến cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, đồng hồ đã điểm 10 giờ. Khác với Tân Thanh, ngoài hàng hoá XNK còn có lượng khách XNC khá đông, trung bình có ngày lên tới hàng nghìn khách, nhất là dịp cuối năm.
Bước vào khu làm việc của Hải quan Hữu Nghị, điều đập vào mắt chúng tôi là không khí làm việc bận bịu, khẩn trương của mỗi CBCC. Chúng tôi phải chờ lãnh đạo Chi cục tới 15 phút. Phó Chi cục trưởng Nguyễn Bảo Ngọc niềm nở bắt tay chúng tôi rồi phân trần “Các anh cuối năm nhiều việc quá!”.
Anh Ngọc cho biết: Hữu Nghị là cửa khẩu quốc tế đường bộ lớn nhất Lạng Sơn, có số lượng hàng hoá XNK, phương tiện vận tải, hành khách XNC tương đối lớn, kim ngạch XNK hàng năm đều đạt gần 1 tỉ USD; tổng số thu chiếm tới 2/3 toàn Cục.
Với sự nỗ lực vượt khó, không ngừng cải cách, hiện đại hoá Chi cục đã có nhiều chính sách ưu đãi để thu hút DN... do vậy Chi cục đã hoàn thành sớm chỉ tiêu thu nộp ngân sách. Năm 2010, Chi cục đã thu đạt hơn 1.400 tỉ đồng, vượt chỉ tiêu giao 60% (chỉ tiêu giao 900 tỉ đồng), tăng 75% so với cùng kỳ 2009; tổng kim ngạch XNK đạt gần 800 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ 2009. Đây là thành tích đáng ghi nhận trong năm được dự báo có nhiều khó khăn.
Để có được kết quả trên, Chi cục chú ý đầu tư mọi nguồn lực, không ngừng đẩy mạnh cải cách hành chính, phát triển hiện đại hoá hải quan, quyết liệt triển khai thủ tục hải quan điện tử (thực hiện thí điểm từ giữa tháng 12-2009).
Qua một năm triển khai đến nay đã đạt được những kết quả khả quan. Hiện có gần 260 DN tham gia thủ tục hải quan điện tử, tổng tờ khai đã làm thủ tục gần 4.000 bộ, tổng kim ngạch đạt hơn 200 triệu USD, chiếm gần 30% tổng kim ngạch và tổng số tờ khai toàn Chi cục.
...và tới “đường sắt”
Cuộc hành trình của chúng tôi tiếp tục tới Chi cục Hải quan Ga Đường sắt quốc tế Đồng Đăng. Chi cục nằm ẩn sâu trong con đường nhỏ sát đường tàu. Với số lượng CBCC khiêm tốn chỉ hơn 20 người song khối lượng công việc mà họ phải giải quyết thì không hề nhỏ. Và... không khí làm việc nơi đây khác hoàn toàn so với hai cửa khẩu đường bộ Tân Thanh và Hữu Nghị. Tĩnh lặng, không ồn ào. Trụ sở cách ga tàu khoảng gần 1km.
Anh Bế Thái Hưng- Phó Chi cục trưởng cho biết: người ngoài nhìn vào cứ ngỡ CBCC hải quan đường sắt nhàn hạ. Song khác với các cửa khẩu đường bộ, CBCC ở đây phải thay nhau trực tàu đêm. Mỗi đêm có hai chuyến tàu quốc tế chở khách XNC qua Ga từ 23 giờ đến 3 giờ sáng. Mùa hè còn đỡ, chứ mùa đông, những ngày cuối năm rét đậm cộng với mưa phùn, cái lạnh 5-6 0C, người nằm trong chăn còn lạnh huống chi những CBCC phải thức tới 3-4 giờ sáng làm thủ tục cho khách và “kẹp chì” (niêm phong hàng hoá) chuyển tiếp về Ga Yên Viên (Hà Nội) để tiếp tục làm thủ tục hải quan.
Vất vả nhất là các chị em phụ nữ, chồng phải đảm đang việc gia đình, lo giấc ngủ cho con để vợ yên tâm đi “trực” tàu.
Trong năm qua, Chi cục làm thủ tục là hơn 20.000 khách XNC và làm thủ tục cho hơn 1.000 bộ tờ khai với tổng kim ngạch đạt hơn 130 triệu USD, số thực nộp Kho bạc Nhà nước đạt gần 300 tỉ đồng, tăng 36% so với năm 2009.
Một cán bộ nữ trẻ kể: Em đã đón 3 cái Tết ở Ga rồi. Ngày thường còn không thấy tủi thân, trực tàu đêm mãi cũng dần thành quen. Nhưng sợ nhất vẫn là ... “trực Tết”. Bạn bè người thân đều xúng xính quần áo mới đi chơi Tết còn chúng em phải trực. Nghĩ tủi và chạnh lòng nhưng vì nhiệm vụ nên lúc đó đã chiến thắng bản thân. Mỗi khi Tết đến, Xuân về được đón những người con xa xứ về quê ăn Tết, mình cũng thấy vui lây.
Những chuyến tàu xình xịch chạy qua... Chúng tôi hướng mắt dõi theo đoàn tàu chạy về xa xăm và hình dung ra cảnh những cán bộ hải quan lặng lẽ trong bóng đêm, không quản ngại khó khăn giá rét làm thủ tục cho hành khách XNC, đảm bảo an toàn cho những chuyến hàng XNK... Chính họ cũng là những người góp phần làm nên mùa Xuân cho đất nước.
Bích Vui