Khi thành phố không khỏe
(HQ Online)- Ngày 31-3, chỉ số PCI 2015 - chỉ số năng lực cạnh tranh địa phương năm 2015 - vừa được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố.
Đây là một chỉ số quan trọng, thu hút sự quan tâm rất lớn của toàn xã hội; tạo ra một “phong trào thi đua” cải thiện môi trường kinh doanh một cách lành mạnh. Tiếc rằng ở Việt Nam, chỉ số này chỉ được công bố mỗi năm một lần và chỉ trong lĩnh vực kinh doanh.Tại Boston cũng như nhiều thành phố khác trên khắp nước Mỹ, CityScore - một chỉ số mới, được cập nhật thường xuyên hơn nhiều, đã được sử dụng để theo dõi “sức khỏe” của một thành phố. Chỉ số này được xác định dựa trên 24 tiêu chí, từ tỷ lệ tội phạm cho đến mức độ phủ sóng của mạng Wifi, từ mức tiêu thụ năng lượng cho đến phúc lợi xã hội, văn hóa nghệ thuật… Mọi người dân đều có thể kiểm tra CityScore trên cổng thông tin điện tử của thành phố. Nếu chỉ số này lớn hơn 1 nghĩa là mọi việc đang diễn ra suôn sẻ, còn khi CityScore giảm xuống dưới 1, Thị trưởng chắc chắn phải điều chỉnh lại một số việc.
Từ tháng 10-2016, Boston, New York và Chicago là ba thành phố tiên phong trong việc thu thập và phân tích một lượng dữ liệu khổng lồ nhằm nâng cao mức độ hài lòng của người dân (thật đáng phấn khởi đối với những nhà sản xuất các loại máy móc phục vụ công tác – trước đây đã từng rất vất vả khi tìm cách tiêu thụ sản phẩm!).
Người có công lao rất lớn trong việc xây dựng bộ chỉ số CityScore là Tom Menino, cựu Thị trưởng Boston. Năm 2006, ông này đã quyết định đưa vào vận hành ứng dụng “Kết nối Công dân” (Citizen Connect) cho phép người dân dễ dàng báo cáo những vấn đề sai phạm, chẳng hạn như chụp ảnh những tác phẩm grafitti bất hợp pháp và gửi tới chính quyền thành phố. Một ứng dụng khác khá thú vị là Street Bump, giúp đo mức độ rung lắc của các xe ô tô đang di chuyển để định vị những nơi có “ổ gà”, “ổ voi” cần gấp rút sửa chữa... Kho dữ liệu số của thành phố Boston hiện đã đồ sộ một cách đáng nể và được lưu trữ trong một hệ thống máy tính lớn, cho phép truy cập nhanh chóng và dễ dàng.
Tất nhiên, số liệu chỉ có ý nghĩa cảnh báo, vấn đề chính nằm ở hành động ứng phó của Thị trưởng và bộ máy chính quyền thành phố. Báo chí Mỹ từng chỉ trích rằng dù đã có dữ liệu, song các cơ quan chức năng đã không hành động kịp thời, để xảy ra sự cố đáng tiếc như vụ nguồn nước bị nhiễm độc chì ở Flint, Michigan hồi năm 2014-2015.
Cuối cùng, dữ liệu - tưởng như trung lập hoàn toàn, thực ra vẫn cần có sự cân nhắc nhất định. Street Bump trên thực tế đã “thiên vị” tầng lớp trung - thượng lưu, bởi chỉ có những người sở hữu điện thoại thông minh mới có thể sử dụng ứng dụng này.