Có dễ mổ nhầm?
(HQ Online)- Hàng loạt vụ mổ nhầm của y, bác sỹ thời gian qua khiến cho người dân lo lắng, bất an. Vậy quy trình mổ có thực sự dễ để dẫn đến những nhầm lẫn đáng tiếc?
Mới đây, dư luận xôn xao một ca mổ nhầm chân trái sang chân phải. Cụ thể vào chiều ngày 19-7, bệnh nhân Trần Văn Thảo (37 tuổi, ở xã Phù Lưu, huyện Ứng Hòa, Hà Nội) đã thực hiện ca mổ chân trái tại khoa xương khớp, bệnh viện Việt Đức. Tuy nhiên, trong quá trình mổ do sơ suất, bác sĩ Phan Văn Hậu (người trực tiếp mổ) đã mổ nhầm sang chân phải.
Gần đây nhất, ngày 17-2-2016 xảy ra vụ việc bệnh nhân đau tay phải, bác sỹ mổ tay trái. Theo đó bé Phạm Thành Luân (6 tuổi, ở thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) bị ngã gãy tay phải được gia đình đưa vào Bệnh viện 115 Nghệ An chữa trị. Tại đây, các bác sĩ đã phẫu thuật tay trái, nắn xương trụ thẳng lại rồi đóng đinh cố định ở cổ tay và hẹn sau 3 tháng quay lại mổ lấy đinh ra.
Ngày 15-6, bé Luân được mẹ đưa đến bệnh viện mổ lấy đinh. Tuy nhiên, sau ca mổ, gia đình rất bất ngờ khi thấy cả hai bên tay phải và trái của con đều băng bó.
Một trường hợp hy hữu khác vào năm 2013, anh Lê Văn Giang (29 tuổi) nhập viện do tràn khí màng phổi tái phát bên phổi trái. Trước đó hơn 10 ngày nó cũng bị tràn khí màng phổi trái và được bác sỹ tại đây mổ đặt ống rồi cho xuất viện. Trong lần tái phát thứ hai này, kết quả chụp phim ở Bệnh viện 121 (Quân khu 9) bác sĩ cũng nói bị tràn khí màng phổi bên trái và chỉ định anh Giang lên nhập viện tại bệnh viện này để đặt ống lại.
Các bác sĩ bệnh viện lao cho chụp phim lại rồi đưa Giang vào mổ. Trong lúc mổ mẹ anh Giang đứng ngoài thấy con co giật, người tái xanh, sau đó thấy y tá, bác sĩ chạy đi lấy bình ô xy, rồi tiếp tục mổ lại và chuyển ra phòng hồi sức nằm.
Đến ngày 30-8, bác sĩ giám đốc bệnh viện có giải thích với người nhà anh Giang là do bác sĩ xem phim sai nên mổ bên phải, sau đó đã làm lại rồi. Cái này do sai sót của bác sĩ nên bệnh viện sẽ miễn toàn bộ viện phí cho anh Giang trong lúc nằm bệnh viện.
Trước đó, vào khoảng năm 2011 cũng xảy ra trường hợp mổ nhầm thận phải thay vì thận trái. Theo đó chị Nguyễn Minh Hiếu (SN 1978) đến khám bệnh và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Cần Thơ. Sau khi xét nghiệm, chụp CT, chị được chẩn đoán là thận trái ứ nước độ 2, thận phải tốt. Sau đó chị được mổ nội soi để đặt ống với thời hạn 6 tháng.
Khi đến hạn chị tới Bệnh viện Đa khoa Cần Thơ thay ống dẫn mới, ca phẫu thuật nội soi tiến hành lúc 15h ngày 7-12-2011 do bác sỹ Trần Văn Nguyên và BS Nguyễn Phương Thùy (tên đúng là Võ Sơn Thùy- PV) thực hiện. Đến 9h30 ngày 9-12, bác sỹ Nguyên và bác sỹ Thùy đến thông báo rằng chị được xuất viện. Tuy nhiên, sau khi các bác sĩ kiểm tra lại hồ sơ bệnh án thì phát hiện đã đặt lộn ống dẫn vào thận bên phải thay vì thận bên trái.
Bên cạnh đó còn hàng loạt trường hợp khác như bác sỹ cắt hết thận vì nghĩ thận trái là... thận đôi; bệnh nhi nguy kịch hơn vì bác sĩ cắt nhầm bàng quang hay cá biệt là một nữ sinh tại Đắc lắk buộc phải cưa chân do bác sỹ tắc trách.
Vậy theo quy trình mổ của cơ sở y tế, có khe hở nào khiến việc mổ nhầm lại trở nên phổ biến?
Theo bác sỹ Hoàng Công Đắc- Giám đốc Chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Medlatec, một ca phẫu thuật thông thường có khoảng 6-7 người, bao gồm bác sỹ phẫu thuật chính, hai bác sĩ phụ- thường là bác sĩ trẻ, người gây mê, phụ mê, người tiếp dụng cụ, ngoài ra còn có thể có sinh viên vào học hỏi.
Cụ thể, khi một bệnh nhân vào viện, phẫu thuật viên chính thường là người khám, nhận vào viện và có chỉ định mổ rõ ràng, ghi rõ trong bệnh án tình trạng, trong đó bao gồm vị trí các bộ phận cần phẫu thuật. Sau đó bác sĩ còn phải thực hiện điện quang lại rõ ràng, trong đó có thể dùng các ký tự như T- P hoặc L- R phân biệt trái phải. Một quy trình từ đầu cho tới lúc vào phòng mổ phải chặt chẽ và đòi hỏi sự chuẩn xác.
Tuy nhiên, theo bác sỹ Hoàng Công Đắc, thực tế nhiều nhầm lẫn vẫn xảy ra bên trong phòng phẫu thuật, chẳng hạn chỉ định mổ sọ song bác sĩ lại mổ u ngực, nhầm lẫn vị trí hai thận, hai mắt, thậm chí nhầm lẫn các bộ phận khác nhau. Đâu là nguyên nhân?
Vị bác sỹ này cho rằng, đó có thể là sự chủ quan của bác sỹ khi tin tưởng vào sự chuẩn bị của các bộ phận trước đó.
“Nếu bác sĩ phẫu thuật vào sau, cộng thêm sự tin tưởng vào học trò (bác sĩ phụ mổ), họ sẽ tiến hành mổ ngay mà không xem lại bệnh án, đối chiếu hồ sơ sẽ dẫn tới sự nhầm lẫn”, bác sỹ Đắc cho biết.