Việt Nam, bao giờ?
(HQ Online)- Trong một quyết định mới đây, Đài Loan (Trung Quốc) thông báo cấm tất cả các túi nhựa, ống hút và dụng cụ nhựa sử dụng một lần kể từ năm 2030. Một lộ trình cụ thể và ráo riết đã được xác định, tác động sâu rộng đến cuộc sống hàng ngày của mọi người dân và cả khách du lịch đến Đài Loan. Chẳng hạn, kể từ năm 2019, các tiệm ăn uống sẽ không được bán ống hút nhựa cho khách hàng. Các loại túi nilon, hộp đựng thức ăn dùng một lần không còn được miễn phí từ năm 2020 và năm 2025, khoản phí này sẽ lại tăng thêm trước khi bị loại bỏ hoàn toàn vào năm 2030.
Bạn có thể tặc lưỡi: “Đài Loan ư, đó là một nền kinh tế giàu có, còn Việt Nam vẫn rất khó khăn, chỉ vừa bước qua ngưỡng thu nhập trung bình thấp”.
Thế Rwanda thì sao? Từ cách đây 10 năm, năm 2008, mặc dù vẫn đang vật lộn với những thách thức khổng lồ - hậu quả của nạn diệt chủng khởi phát năm 1994, nước này vẫn có những động thái đáng ghi nhận trong cuộc chiến chống ô nhiễm rác thải nhựa khi tuyên bố túi polythene không phân huỷ là “bất hợp pháp”. Tại Sân bay quốc tế Kigali, du khách được cảnh báo rằng mọi loại túi nilon sẽ bị tịch thu trước khi nhập cảnh. Các doanh nghiệp trong nước buộc phải thay thế túi nilon bằng túi giấy. Vì thế, ở đây không có những núi rác phất phơ túi nilon rất quen thuộc ở nhiều nước châu Phi khác. Không có túi nilon dập dềnh trên hồ ao sông suối hay mắc trên những cành cây. Lệnh cấm túi nhựa là một phần trong nỗ lực của Rwanda hướng đến mục tiêu trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình bền vững và hiện thực hoá quy định trong Hiến pháp, theo đó "mọi công dân đều được hưởng một môi trường trong lành", đồng thời có trách nhiệm "bảo vệ và thúc đẩy việc lành mạnh hoá môi trường".
Cần nói thêm rằng, dù hạn chế sử dụng, tiến tới loại bỏ túi nilon là việc không có gì phải bàn cãi, song nhiều sáng kiến nhằm giảm hoặc cấm sử dụng sản phẩm nhựa không phân huỷ luôn gặp khó khăn vì lý do kinh tế. Mỹ, quốc gia mỗi ngày sử dụng khoảng 500 triệu ống hút nhựa (theo số liệu của Eco-Cycle) vẫn chỉ áp dụng một khoản thu đơn giản mà không hề có kế hoạch ngưng sử dụng loại sản phẩm này. Trong khi đó, ống hút là loại sản phẩm hầu như không thể tái chế.
Trên toàn cầu, khoảng 380 triệu tấn nhựa được tạo ra hàng năm. Ước tính, khoảng 8 triệu tấn rác nhựa được đổ vào các đại dương mỗi năm. Còn theo thống kê chưa đầy đủ của Tổng cục Môi trường, mỗi hộ gia đình Việt Nam thường sử dụng 5 - 7 túi nilon/một ngày bao gồm cả túi to, túi nhỏ và những túi siêu nhỏ... Nhẩm nhanh đã có hàng triệu túi nilon được sử dụng và thải ra môi trường hàng ngày. Chỉ riêng 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, trung bình một ngày thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và túi nilon. Con số này vẫn tiếp tục gia tăng theo từng năm.
Những nỗ lực của chúng ta để ngăn chặn hiểm hoạ môi trường liệu đã đủ kiên quyết chưa?