"Điều hành ngân sách Nhà nước lúc nào cũng căng"
(HQ Online)- Trao đổi với báo giới bên lề kỳ họp Quốc hội khóa XIII sáng nay 22-3, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội- TS. Nguyễn Đức Kiên cho rằng, công tác điều hành tài chính- ngân sách của Việt Nam lúc nào căng.
“Vấn đề này, không chỉ riêng Việt Nam mà kể cả các nước trong cộng đồng chung châu Âu cũng căng vì có những quy định nhất định về tỷ lệ nợ công, bội chi ngân sách, tỷ lệ lạm phát, tốc độ tăng trưởng và an sinh xã hội, huống hồ với Việt Nam chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa sang cơ chế thị trường.
Trong khi đó, một bộ phận người dân vẫn chưa quen với nền kinh tế thị trường, vẫn còn mang tâm lý trông chờ đã gây khó cho công tác điều hành”- ông Kiên nói.
Trong Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2011-2016 của Chính phủ được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng trình bày trước Quốc hội sáng nay cũng chỉ ra, nhận thức về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa vẫn chưa đủ rõ và còn khác nhau nên việc xây dựng thể chế, chính sách nhiều mặt còn lúng túng, thiếu nhất quán, chưa thật phù hợp, chưa tạo được động lực mạnh mẽ để huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực.
Tuy nhiên, với sự nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã điều hành chủ động, linh hoạt và phối hợp giữa các chính sách để kiểm soát tốt lạm phát, cơ bản ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn và đạt mức tăng trưởng khá cao trong 5 năm 2011-2015.
Đồng thời, tăng cường quản lý thu chi ngân sách Nhà nước; điều chỉnh chính sách thu để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ phát triển sản xuất kinh doanh; từng bước cơ cấu lại chi ngân sách, ưu tiên chi cho con người và bảo đảm an sinh xã hội.
Kết quả, trong tổng chi NSNN giai đoạn 2011-2015, chi thường xuyên chiếm khoảng 64-65% (giai đoạn 2006-2010 chiếm 55,2%), chủ yếu là tăng chi cho an sinh xã hội và cải cách tiền lương; chi đầu tư phát triển khoảng 23,6% (giai đoạn 2006-2010 là 28,2%); Tỷ lệ dư nợ công trên GDP đến cuối năm 2015 là 62,2%, dư nợ Chính phủ là 50,3%, nợ nước ngoài của quốc gia là 43,1% (theo Nghị quyết của Quốc hội, đến năm 2015 nợ công không quá 65% GDP, nợ Chính phủ không quá 50% và nợ nước ngoài của quốc gia không quá 50%).
Trong nhiệm kỳ qua, Chính phủ tập trung mở rộng thị trường, tăng nhanh xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu, điều chỉnh cơ cấu xuất nhập khẩu hiệu quả hơn, giảm nhập siêu. Nhờ đó, tổng kim ngạch xuất khẩu 5 năm 2011-2015 đạt 656 tỷ USD, tăng bình quân khoảng 17,5%/năm (giai đoạn 2006-2010 là 17,4%), vượt mục tiêu kế hoạch đề ra (12%/năm). Tổng kim ngạch nhập khẩu 5 năm 2011-2015 ước khoảng 666 tỷ USD, tăng bình quân trên 14,3%/năm, thấp hơn so với giai đoạn trước (18,2%).
Năm 2011, tỷ lệ nhập siêu trên tổng kim ngạch xuất khẩu chiếm 10,2% (thâm hụt 9,8 tỷ USD); 3 năm tiếp theo (2012-2014) đã chuyển sang thặng dư; năm 2014 thặng dư 2,4 tỷ USD, tương đương 1,6% tổng kim ngạch xuất khẩu; năm 2015 nhập siêu khoảng 3,54 tỷ USD, bằng 2,2% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Trong báo cáo của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho thấy, việc bảo đảm cân đối thu chi ngân sách Nhà nước có mặt còn hạn chế, chậm khắc phục tình trạng thất thu, nợ đọng thuế, chuyển giá và những bất hợp lý trong cơ cấu chi ngân sách, quản lý một số khoản chi chưa chặt chẽ, vẫn còn nhiều lãng phí.
Nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn, quản lý sử dụng vốn vay ở một số dự án còn kém hiệu quả, khắc phục còn chậm. Đó cũng là thách thức cần phải giải quyết trong nhiệm kỳ tới.