Di chứng nặng nề sau khi khỏi bệnh Covid-19: Cần các chuyên gia hỗ trợ
(HQ Online) - Sau khi khỏi bệnh Covid-19, người bệnh có nguy cơ gặp phải các di chứng nặng nề về hô hấp, tim mạch, rối loạn tâm thần… cần sự can thiệp của các chuyên gia về phục hồi chức năng, tâm lý trị liệu.
Lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 cho nhân viên trong Bệnh viện Việt Đức. Ảnh: Lê Hảo |
Mới đây, lãnh đạo Sở Y tế TPHCM đã thông tin về việc ghi nhận nhiều di chứng ở người bệnh sau khi khỏi bệnh Covid-19. Cụ thể, trong số bệnh nhân mắc di chứng Covid-19 đi khám Bệnh viện Nhân dân Gia Định trong 40 ngày qua, có 510 người mắc các triệu chứng hô hấp (chiếm 50%), 182 người có triệu chứng thần kinh, 134 trường hợp mắc các triệu chứng tim mạch, 180 bệnh nhân có vấn đề về nội tiết, 66 ca mắc các bệnh lý tiêu hóa, 49 người gặp triệu chứng cơ xương khớp. Với trẻ em, các bệnh viện tại TPHCM đã ghi nhận nhiều trẻ mắc hội chứng viêm đa hệ thống MIS-C có thể gây trụy tim mạch và tác động lên nhiều cơ quan.
TS Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM dẫn chứng hai trường hợp có tổn thương vình viễn phổi sau khi mắc Covid-19 và sức khỏe giảm sút. Trong đó, bệnh nhân nữ 30 tuổi mắc Covid-19 nặng, trong quá trình điều trị được can thiệp thở oxy liều cao (HFNC). Tuy nhiên, 6 tuần sau khi xuất viện, kết quả chụp CT lồng ngực phân giải cao của bệnh nhân này vẫn ghi nhận những tổn thương dạng kính mờ rải rác chiếm 50% hai phế trường. Bệnh nhân còn mệt và suy nhược, chỉ cần đi chưa đến 10 bước là nồng độ oxy trong máu SpO2 từ bình thường tụt đến dưới 90% (từ 96 % tụt xuống còn 83 - 84%), mức có thể gây suy hô hấp.
Một trường hợp khác là bệnh nhân nam 48 tuổi nhập viện vì viêm phổi Covid-19. Sau 8 tuần sau xuất viện, bệnh nhân vẫn khó thở dai dẳng và mệt mỏi. Kết quả chẩn đoán hình ảnh cho thấy bệnh nhân có tổn thương đông đặc ở phổi, dù có điều trị và phục hồi chức năng kịp thời cũng khó có thể phục hồi lại bình thường.
Từ năm 2021, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chính thức đưa hậu Covid-19 vào mã bệnh tật quốc tế (U09.9). Dù các dữ liệu liên quan gánh nặng bệnh tật của hậu Covid-19 vẫn chưa có báo cáo đầy đủ, một số quốc gia đã biên soạn, hướng dẫn, lập phòng khám, mạng lưới hỗ trợ bệnh nhân bị ảnh hưởng. |
Hiện tại các cơ sơ y tế trên cả nước đều đang tập trung điều trị cho bệnh nhân Covid-19, song vấn đề điều trị phục hồi chức năng cho bệnh nhân sau Covid-19 cũng được quan tâm. Tại nhiều bệnh viện đã thành lập khoa hồi phục chức năng và vật lý trị liệu cho bệnh nhân sau nhiễm Covid-19. Mục đích nhằm quản lý, chăm sóc, điều trị sớm người mắc di chứng, đảm bảo về sức khỏe thể chất, tinh thần và xã hội cho nguời bệnh. Đơn cử, tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã thành lập Khoa Hồi phục chức năng sau Covid-19 với 40 giường và đang xây dựng bộ công cụ để theo dõi bệnh nhân sau nhiễm Covid-19. Mới đây, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 đã thành lập Khoa Chống rối loạn tâm lý Covid-19.
Ngành y tế TPHCM cũng lên kế hoạch xây dựng hướng dẫn điều trị hậu Covid-19 theo các phân tuyến điều trị. Theo đó, Sở Y tế TPHCM đã lập mô hình 3 tầng trong quản lý, chăm sóc sức khỏe hậu Covid-19. Cụ thể: Tầng 3 là các bệnh viện chuyên khoa, đa khoa tuyến cuối; tầng 2 là bệnh viện tuyến quận, huyện; tầng một là các cơ sở y tế địa phương. Cùng với đó, TPHCM sẽ tổ chức tổng đài tư vấn sức khỏe tâm thần do các chuyên gia của Bệnh viện Tâm thần thành phố phụ trách. Đồng thời, khôi phục hoạt động điều trị các bệnh thông thường, chủ động phát hiện các vấn đề sức khỏe hậu Covid-19; tăng cường phối hợp đông tây y, đẩy mạnh chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người dân. Một số bệnh viện trên địa bàn TPHCM đã thành lập khoa hồi phục chức năng và vật lý trị liệu cho bệnh nhân hậu Covid-19 như: Bệnh viện Lê Văn Thịnh, Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Nhân dân Gia Định...
Theo BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch thường trực Hội Truyền nhiễm TPHCM, không phải tất cả F0 khỏi bệnh đều cần khám sau Covid-19. Nhóm cần phải đi khám sau Covid-19 sớm là những người mắc bệnh nặng từng phải điều trị trong phòng hồi sức; người đã khỏi bệnh nhưng phải chuyển sang khu phục hồi chức năng điều trị tiếp; bệnh nhân thở máy nhiều, nằm lâu quá sẽ bị teo cơ, thậm chí phụ thuộc máy thời gian dài khiến phổi bị xơ. Bác sĩ Khanh cũng cho biết, F0 sau khi khỏi bệnh, nếu mệt mỏi thì nên nghỉ ngơi, không nên gắng sức mà cần làm việc chậm rãi, từ tốn; ngủ đủ giấc, điều độ, thư giãn bằng thiền hay tâp yoga cũng rất hợp lý. Sau khi mắc Covid-19, cơ thể mệt mỏi do hậu nhiễm trùng, do đó cơ thể cần năng lượng tạo kháng thể, đối với người bệnh nặng có thể kéo dài 6 tháng. Do đó, người bệnh cần tiết kiệm năng lượng, không nên "ham công tiếc việc" không lượng sức; chế độ dinh dưỡng điều độ, tránh tình trạng tăng cân béo phì. Nếu tình trạng mệt mỏi tăng nặng, kéo dài suốt nhiều tuần thì người bệnh nên đến các cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe. |