Cần cụ thể hóa hành vi giả mạo xuất xứ hàng hóa

Hàng nhập khẩu giả mạo xuất xứ Việt Nam do Cục Hải quan TPHCM phát hiện. Ảnh: T.H

Góp ý vào dự thảo công văn hướng dẫn của Tổng cục Hải quan về việc xử phạt vi phạm giả mạo xuất xứ, Cục Hải quan TPHCM đề nghị Tổng cục Hải quan sửa đổi, bổ sung một số nội dung phù hợp với thực tế hiện nay.

Theo Cục Hải quan TPHCM, để cụ thể hành vi về giả mạo xuất xứ, cần bổ sung hành vi nhập khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam được xác định trong trường hợp nhập khẩu hàng hóa mà trên nhãn hàng hóa hoặc bao bì của hàng hóa thể hiện một trong các cụm từ sau: “Made in VietNam”, “sản xuất tại Việt Nam”; “chế tạo tại Việt Nam”; “nước sản xuất Việt Nam”; “xuất xứ Việt Nam”; “sản xuất bởi Việt Nam”; “sản phẩm của Việt Nam” hoặc ngôn ngữ khác tương ứng với nội dung thể hiện bằng tiếng Việt nhưng kết quả kiểm tra của cơ quan Hải quan xác định hàng hóa đó không được sản xuất tại Việt Nam hoặc được sản xuất tại Việt Nam nhưng không đáp ứng tiêu chí xuất xứ Việt Nam (theo quy định tại các điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập, các văn bản quy phạm pháp luật quy định về xuất xứ hàng hóa).

Ngoài ra, hành vị nhập khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam còn được xác định trong trường hợp nhập khẩu hàng hóa mà trên sản phẩm và, hoặc bao bì sản phẩm, trên phiếu bảo hành thể hiện bằng tiếng Việt các thông tin về nhãn hiệu, địa chỉ trụ sở doanh nghiệp, địa chỉ nhà máy sản xuất của doanh nghiệp, địa chỉ nơi sản xuất của doanh nghiệp, trang web của doanh nghiệp, trung tâm bảo hành tại Việt Nam để tiêu thụ nội địa hoặc xuất khẩu.

Theo Cục Hải quan TPHCM, trên thực tế, có trường hợp doanh nghiệp đã thực hiện hành vi giả mạo xuất xứ khi nhập khẩu hàng hóa bằng cách chỉ nêu trên sản phẩm và, hoặc trên bao bì sản phẩm, trên phiếu bảo hành các thông tin về tên doanh nghiệp tại Việt Nam, địa chỉ doanh nghiệp tại Việt Nam, trang web hoặc thông tin nhà máy sản xuất của doanh nghiệp tại Việt Nam... mà trên sản phẩm, bao bì sản phẩm không thể hiện “Made in VietNam”, “Sản xuất tại Việt Nam”, “Xuất xứ Việt Nam”..

Việc nghi nhãn trên bao bì lập lờ như nêu trên khiến người tiêu dùng nhầm lẫn và hiểu đó là sản phẩm được sản xuất, xuất xứ từ Việt Nam làm ảnh hưởng hình ảnh, uy tín sản phẩm của Việt Nam trong chuỗi thương mại toàn cầu.

Đây là hành vi lợi dụng các hiệp định thương mại ưu đãi thuế quan mà Việt Nam ký kết với các nước, lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại. Việc này làm gia tăng nguy cơ hàng hóa Việt Nam bị các nước nhập khẩu tăng cường các biện pháp phòng vệ thương mại, từ đó gây ảnh hưởng tiêu cực tới kim ngạch xuất nhập khẩu.

Từ thự tế trên, Cục Hải quan TPHCM đề nghị Tổng cục Hải quan bổ sung nội dung này vào dự thảo văn bản để thống nhất trong việc nhận diện hành vi giả mạo xuất xứ Việt Nam, qua đó giúp công tác xử lý vi phạm được chặt chẽ và thống nhất trong quan điểm xử lý.

Nhận định tình trạng gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hàng hóa là một trong những vấn đề nóng. Thời gian qua, thực hiện nghiêm các kế hoạch và chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, UBND TPHCM về chống gian lận xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ và chuyển tải bất hợp pháp, Cục Hải quan TP.HCM tập trung nhiều giải pháp, bước đầu đã phát hiện nhiều trường hợp doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa nước ngoài giả mạo xuất xứ Việt Nam. Trong đó, đơn vị đã khởi tố hình sự nhiều vụ vi phạm, chuyển Công an TPHCM điều tra theo thẩm quyền, đồng thời đang mở rộng, xác minh các vụ còn lại để xử lý nghiêm theo quy định.

Qua các vụ nhập khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam do Cục Hải quan TPHCM phát hiện trong thời gian qua cho thấy, thủ đoạn gian lận xuất xứ ngày càng tinh vi. Để gian lận xuất xứ, các đối tượng nhập khẩu hàng hóa có xuất xứ từ nước ngoài chuyển tải qua Việt Nam để hợp thức hóa hồ sơ hoặc xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ sau đó XK sang nước thứ ba nếu không bị phát hiện ngăn chặn ngay tại cửa khẩu.