Những thách thức đang chờ đón tân Tổng thống Mỹ
(HQ Online) - Ngày 3/11/2020, nước Mỹ chính thức bước vào cuộc bầu cử Tổng thống, một sự kiện quan trọng không chỉ đối với nước Mỹ mà với cả thế giới. Nhưng dù đương kim Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa hay ứng cử viên Joe Biden của đảng Dân chủ giành chiến thắng thì đều phải đối mặt với những thách thức ngay trong lòng cường quốc hàng đầu thế giới này.
Nước Mỹ trong ngày bầu cử 3/11/2020. |
Năm 2020, dịch bệnh Covid-19 bùng phát trên thế giới và lây lan với tốc độ chóng mặt. Hiện Mỹ vẫn là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch Covid-19 trên thế giới. Sau vài tuần số ca mắc mới giảm, duy trì ở mức 50.000 mỗi ngày, từ giữa tháng 10 tới nay, Mỹ liên tục chứng kiến số ca mắc mới ở mức xấp xỉ 80.000 ca/ngày. Ngày 30/10, Mỹ ghi nhận 91.200 ca mắc mới. Đây là lần đầu tiên số ca mắc mới trong ngày ở Mỹ vượt con số 90.000. Giới chuyên gia nhận định điều đó có nghĩa làn sóng dịch thứ ba đã tấn công nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Đại dịch Covid-19 xuất hiện cũng đã khiến nền kinh tế số 1 thế giới này chao đảo. Covid-19 đã khiến nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, chấm dứt chuỗi tăng trưởng kỷ lục kéo dài 127 tháng. Sức tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ trong nước giảm mạnh, nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất có nguy cơ phá sản, tỷ lệ thất nghiệp tăng nhanh (14,7% trong tháng 4/2020), GDP giảm mạnh (quý 1/2020 giảm 5,2%; quý 2/2020 giảm 32,9%). Sang đến quý 3/2020, nhờ các gói cứu trợ của Chính phủ nên chi tiêu của người tiêu dùng đã gia tăng, kinh tế Mỹ đã phục hồi khi tăng trưởng quý 3/2020 đạt 33,1%. Mặc dù vậy sẽ còn phải mất nhiều thời gian để kinh tế Mỹ mới phục hồi từ ảnh hưởng của dịch Covid-19. Khủng hoảng kinh tế còn khiến nhiều người dân không có thu nhập để nuôi gia đình, rơi vào trạng thái bất an, nhất là người da màu, người có thu nhập thấp.
Bên cạnh đó, phân biệt sắc tộc, bất bình đẳng thu nhập luôn là vấn đề nhức nhối, tạo hố sâu ngăn cách trong xã hội. Người Mỹ gốc Phi là nhóm có thu nhập thấp nhất, tỷ lệ thất nghiệp cao gấp đôi người Mỹ da trắng và hơn thế, họ còn phải chịu sự phân biệt chủng tộc trong hệ thống tư pháp. Trong bối cảnh người dân bất mãn vì mất việc làm, giảm thu nhập do dịch bệnh thì sự việc người đàn ông da đen George Floyd bị cảnh sát ghì cổ đến chết đã kích động các cuộc biểu tình, bạo động chống phân biệt chủng tộc nổ ra trên khắp nước Mỹ. Bạo lực gia tăng nhanh chóng khiến Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã phải triển khai hàng nghìn vệ binh quốc gia tại nhiều bang để đối phó. Thông thường, các cuộc biểu tình như vậy sẽ không kéo dài, tuy nhiên, do người dân đang bất mãn, dễ bị kích động, đồng thời được phong trào "Black Lives Matter" tiếp sức, nên các cuộc biểu tình tuy giảm về quy mô, nhưng vẫn âm ỉ, kéo dài và trở thành vấn đề nhức nhối tại Mỹ.
Tình trạng chia rẽ trong nội bộ nước Mỹ ngày càng sâu sắc, thể hiện qua sự phân cực chính trị giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ. Kể từ khi giành lại Hạ viện trong bầu cử giữa nhiệm kỳ (năm 2018), đảng Dân chủ liên tục cản trở chương trình nghị sự của Tổng thống Donald Trump và đảng Cộng hòa, như: xây tường biên giới, điều tra về công việc của gia đình Tổng thống, yêu cầu Tổng thống nộp bản khai thuế và đỉnh điểm là tiến hành luận tội Tổng thống tại Hạ viện. Hiện nay, hầu hết các vấn đề đều bị chính trị hóa, ngôn từ và hành động vượt ngoài phạm vi cạnh tranh giữa các đảng phái thông thường. Trong cuộc phỏng vấn ngày 26/8/2020, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã gọi đảng Cộng hòa là “kẻ thù nội địa” của nước Mỹ. Sự chia rẽ giữa hai đảng khiến nước Mỹ gặp nhiều khó khăn trong việc hoạch định và triển khai các chính sách, như: đưa ra gói cứu trợ kinh tế thứ 5 hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, đối phó với thiệt hại từ đại dịch Covid-19 hay vấn đề trấn áp người biểu tình, bạo động…
Có thể thấy rõ rệt sự chia rẽ trong xã hội và hệ thống chính trị ở Mỹ. Nhưng sự chia rẽ này thực tế đã tồn tại từ lâu và trở thành bản chất của nền chính trị lưỡng đảng ở Mỹ. Tuy sự chia rẽ này có tác động tiêu cực song cũng là động lực cho sự phát triển ở Mỹ. Lịch sử nước Mỹ đã từng trải qua các thời kỳ chia rẽ sâu sắc nhưng nước Mỹ đều nhanh chóng vượt qua, không những vậy nó còn mang đến sự thay đổi tích cực.
Theo các nhà phân tích, những chia rẽ hiện nay ở nước Mỹ sẽ không thể giải quyết trong một vài nhiệm kỳ tới. Do vậy, nếu ai đắc cử Tổng thống thứ 46 của Mỹ cũng đều phải đối mặt với thực trạng này và cần phải tìm cách thích nghi.