Chuyện những doanh nghiệp gánh nặng nợ nần
(HQ Online) - Nợ vay cao gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu đang là tình trạng đáng báo động của không ít DN. Đây là “con dao hai lưỡi” ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh lâu dài nếu DN không ổn định được cán cân tài chính.
TPHCM: Hơn 2.600 doanh nghiệp nợ thuế bị cưỡng chế | |
Doanh nghiệp nào ở TPHCM nợ thuế lớn? | |
“Sức khỏe” 12 đại dự án “đắp chiếu”: Nhà máy đạm Ninh Bình vẫn ngập trong nợ nần | |
Vinachem trầy trật vì nợ nần |
Nợ vay gấp nhiều lần vốn chủ là tình trạng đáng báo động của DN. Ảnh: ST. |
Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên (Tisco) vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2019 với doanh thu giảm 5,7% so với cùng kỳ năm trước, còn 5.486 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế cũng giảm từ hơn 41,8 tỷ đồng cùng kỳ năm 2018 xuống còn hơn 37,3 tỷ đồng. Đáng chú ý nhất ở DN này là tình trạng mất cân đối tài chính ở mức cao, nhất là tổng nợ so với vốn chủ sợ hữu. Theo đó, tính đến thời điểm 30/6, tổng nợ của Tisco là hơn 8.313 tỷ đồng, gấp hơn 4 lần so với vốn chủ là hơn 1.896 tỷ đồng. Trong đó, nợ vay (ngắn và dài hạn) vào mức 5.268,5 tỷ đồng.
Trước đó, nói về những khó khăn tài chính của DN, báo cáo của Ban lãnh đạo Tisco tại Đại hội cổ đông đầu tháng 4 vừa qua cho biết, vào cuối tháng 4/2017, SCIC rút 1.000 tỷ đồng cùng với các ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất lên 8% khiến Tisco khó khăn trong cân đối dòng tiền, chi phí tài chính cao. Đến đầu năm 2019, tình hình tài chính của Tisco lâm vào tình trạng khó khăn hơn và DN trông chờ nhiều hơn vào sự giải cứu của các cấp có thẩm quyền và ngân hàng.
Một DN khác cũng có số nợ lớn là Công ty Cổ phần Tập đoàn kỹ nghệ gỗ Trường Thành. Hiện DN này vẫn chưa công bố báo cáo tài chính quý II, nhưng báo cáo tài chính quý I/2019 cho thấy, DN này có tổng nợ phải trả lên tới hơn 2.625 tỷ đồng, chênh lệch quá “khủng” so với con số hơn 19,6 tỷ đồng vốn chủ sở hữu. Trong tổng số nợ của DN này, khoản nợ người mua trả tiền trước ngắn hạn đã lên tới hơn 1.329 tỷ đồng, nợ thuê tài chính (ngắn hạn và dài hạn) cũng lên tới gần 500 tỷ đồng.
Tương tự, tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen, báo cáo tài chính của DN này đã ghi nhận mức tăng mạnh của tổng nợ phải trả. Hiện tổng nợ phải trả của DN này đã tăng từ mức 5.592 tỷ đồng vào quý I/2016 lên tới hơn 13.139 tỷ đồng vào quý II/2019, trong khi vốn chủ sở hữu chỉ tăng tương ứng từ 3.213 tỷ đồng lên 5.152 tỷ đồng. Như vậy, mức vay nợ của DN này đã gấp hơn 3 lần vốn chủ sở hữu.
Ngoài ra, tính theo lĩnh vực có DN “nợ nần” cao thì các DN bất động sản chiếm con số đáng kể. Mặc dù hiện Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các tổ chức tín dụng siết cho vay bất động sản nhưng số nợ cũng vẫn rất cao. Theo thống kê, đến cuối quý I/2019, tổng nợ phải trả của 10 công ty địa ốc cũng tăng vọt lên tới hơn 317.563 tỷ đồng dù nhiều năm qua thị trường tiêu thụ khó khăn, tồn kho tăng cao, siết chặt tín dụng… Tiêu biểu, nợ phải trả của Novaland là hơn 48.910 tỷ đồng, trong khi vốn chủ sở hữu là 20.749 tỷ đồng, “chủ nợ” của DN này chủ yếu là: VietinBank, VPBank, Sacombank, Vietcombank…
Hầu hết những DN nêu trên đều đang ít nhiều gặp khó khăn trong kinh doanh, nhiều khoản nợ ngắn hạn nhưng không ít DN để từ năm này qua năm khác vẫn chưa thể trả được. Các chuyên gia cho rằng, đây là tình trạng “vốn mỏng”, là “con dao hai lưỡi” với các DN. Một mặt, DN có thêm nhiều tiền để mở rộng quy mô, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, nếu tận dụng tốt, DN có thể đem lại hiệu quả kinh doanh như mong đợi. Mặt khác, đó là rủi ro không thể trả nợ, thành nợ xấu, thậm chí dẫn đến phá sản, nhất là những DN có dư nợ vay gấp nhiều lần vốn.
Chính vì thế, một số DN có dư nợ quá cao, không còn được các ngân hàng nào cho vay, phải hoạt động cầm chừng hoặc theo phương thức khách hàng ứng tiền, sau đó sử dụng số tiền này để mua nguyên phụ liệu và hoạt động nhà máy. Ngoài ra, một số DN đã buộc phải thu hẹp hoạt động, hoặc dừng chiến lược mở rộng để tập trung cho hoạt động bán hàng, cơ cấu lại nguồn tài chính. Tiêu biểu như Tập đoàn Hoa Sen, sau một thời gian “mạnh tay” mở rộng chi nhánh, hiện đã phải cơ cấu lại mô hình kinh doanh, tối ưu hóa hệ thống phân phối. Nhờ đó, số lượng nợ của DN này tuy vẫn còn cao nhưng đã giảm từ mức 16.053 tỷ đồng từ hồi cuối năm 2018.
Có thể thấy, các DN sử dụng đòn bẩy tài chính phải thận trọng để tránh rơi vào bẫy nợ. Các chuyên gia đánh giá, DN nên hạn chế tỷ lệ vốn vay và chủ sở hữu ở một mức nhất định, khoảng 60/40 hoặc 40/60. Bên cạnh ý thức DN, để đảm bảo hoạt động của DN và cả nền kinh tế, Nhà nước cũng nên có quy định về “vốn mỏng” phù hợp với từng lĩnh vực kinh doanh, để vừa giúp DN tuân thủ quy định, vừa an toàn cho nền kinh tế, nhất là trong hoạt động vay vốn với các ngân hàng.