Ấn tượng phần mềm RiskProfiler

Anh Vương Tuấn Nam, Phó Trưởng phòng CNTT – Cục Hải quan TPHCM.

Sáng kiến từ thực tiễn

Trong suốt buổi nói chuyện với chúng tôi, hầu như anh Vương Tuấn Nam, Phó Trưởng phòng CNTT – Cục Hải quan TPHCM (nguyên cán bộ Cục Hải quan Bà Rịa-Vũng Tàu) không nói về bản thân, chỉ chia sẻ về công việc, về chuyên môn nghiệp vụ hải quan và trăn trở về nhiều dự định anh đang hướng tới với những công trình khoa học đột phá trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0…

Nói về sự ra đời của phần mềm này, anh Nam cho biết, có 3 lực lượng tham gia kiểm soát chống buôn lậu ma túy, vũ khí qua đường cảng biển: Nhóm kiểm soát cảng biển (PCU); đơn vị quản lý rủi ro và lực lượng chống buôn lậu, kiểm soát. Thông tin tra cứu cần cho các lực lượng này rất quan trọng, nhưng họ lại mất quá nhiều thời gian cho các thao tác tra cứu, không còn nhiều thời gian dành cho công tác điều tra, phân tích thông tin. Phần mềm Risk Profiler ra đời đã khắc phục sự bất cập này.

Với dung lượng nhỏ, tốc độ xử lý nhanh và không yêu cầu đầu tư phần cứng máy tính, phần mềm này có thể hỗ trợ giảm đến hơn 90% thời gian tìm kiếm thông tin. Qua đó giúp những người làm công tác chống buôn lậu có nhiều thông tin phục vụ cho công tác phát hiện và ngăn chặn buôn lậu, gian lận thương mại.

Do số lượng container vào cảng TPHCM hàng ngày rất lớn, để tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị kiểm soát container cảng biển trong công tác phân tích, sàng lọc những container có nguy cơ cao, ngày 15/11/2018, Cơ quan phòng chống tội phạm và ma túy Liên hợp quốc (UNODC) đã phối hợp với Tổng cục Hải quan và PCU Bà Rịa-Vũng Tàu và Hải quan TPHCM triển khai cài đặt phần mềm RiskProfiler để phân tích nhanh thông tin rủi ro trước khi hàng đến, hàng đi tại CPU TPHCM.

Đến nay phần mềm RiskProfiler đã được áp dụng tại: Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan; Cục Hải quan Bà Rịa- Vũng Tàu (tháng 5/2017); Cục Hải quan Hải Phòng (tháng 10/2017); Cục Hải quan TPHCM (tháng 11/2018) và Cục Hải quan Đà Nẵng (tháng 12/2018), đã góp phần giảm thiểu khối lượng công việc và thời gian xử lý cho các thành viên PCU hiện đang làm việc theo chế độ kiêm nhiệm. Hiện phần mềm này đang được mở rộng áp dụng tại các đơn vị Hải quan có cảng biển lớn.

Trong thời gian tới, khi hệ thống Một cửa quốc gia đường hàng không được triển khai hoàn chỉnh, phần mềm Risk Profiler có thể được xây dựng bổ sung thêm các chức năng để có thể hỗ trợ phân tích và chặn bắt đối với hàng hóa vận chuyển bằng đường không.

Hầu hết các sáng kiến, công trình khoa học do anh Vương Tuấn Nam xây dựng đều xuất phát từ thực tiễn công việc hàng ngày. Ngay sau khi ngành Hải quan phát hiện ra một số bất cập từ công tác cấp phép, quản lý hạn ngạch nhập khẩu phế liệu từ một số cơ quan chức năng, Tổng cục Hải quan đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị Hải quan địa phương về quản lý, ngăn chặn phế liệu nhập khẩu. Nghiên cứu văn bản chỉ đạo của lãnh đạo Tổng cục Hải quan, cùng với những bất cập trong thực tiễn, anh Nam đã bắt tay vào xây dựng ngay 2 phần mềm, gồm: Công cụ phân tích thông tin phế liệu nhập khẩu và Quản lý hạn ngạch phế liệu nhập khẩu. Với công cụ hỗ trợ phân tích thông tin phế liệu nhập khẩu giúp cơ quan Hải quan phát hiện ngay tàu chở phế liệu khi phải mất rất nhiều thời gian mới có thể phát hiện bằng phương pháp thủ công. Còn với phần mềm quản lý hạn ngạch phế liệu nhập khẩu giúp quản lý tập trung vào 3 thông tin: Ký quỹ của DN, số lượng phế liệu hạ bãi và số lượng phế liệu nhập khẩu. Phần mềm này giúp cơ quan Hải quan theo dõi và quản lý được hạn ngạch hạ bãi, nhập khẩu tập trung trên toàn quốc. Hiện 2 phần mềm này đang được triển khai ứng dụng trong toàn Ngành.

Ngoài phần mềm RiskProfiler và 2 phần mềm nêu trên, hiện nay, nhiều phần mềm, công trình khoa học do anh Nam xây dựng đang được triển khai hiệu quả trong toàn Ngành. Trong đó, nổi bật phải kể đến chương trình hỗ trợ phân tích số liệu gia công, sản xuất xuất khẩu dành cho đơn vị kiểm tra sau thông quan, vốn được rất nhiều đơn vị sử dụng một cách hiệu quả.

Luôn chủ động với công việc

Trước khi thi tuyển vào ngành Hải quan, Vương Tuấn Nam đã có thời gian làm việc tại doanh nghiệp với mức lương khá hấp dẫn, nhưng sau đó anh chọn ngành Hải quan vì thấy yêu nghề sau gần 4 năm học Cao đẳng Hải quan. “Phải thực sự say mê công việc, chủ động trong công việc mình mới có sáng tạo, mới có những phát hiện để tạo ra sự thay đổi”, anh Nam tâm sự.

Quả thật như vậy, với lòng yêu nghề, chủ động trong công việc, trong suốt 16 năm công tác trong ngành Hải quan, năm nào anh cũng có những sáng kiến được áp dụng trong thực tiễn công việc. Hiện, anh Vương Tuấn Nam đã tham gia xây dựng 3 công trình khoa học, nhiều sáng kiến cấp ngành và rất nhiều sáng kiến cấp cơ sở được công nhận và áp dụng hiệu quả trong các quy trình nghiệp vụ, quản lý của cơ quan Hải quan.

Sau 16 năm công tác tại Cục Hải quan Bà Rịa- Vũng Tàu, với những đóng góp của mình vào sự phát triển của lĩnh vực công nghệ thông tin, đầu năm 2019, anh Vương Tuấn Nam đã được lãnh đạo Tổng cục Hải quan điều động về làm Phó Trưởng phòng CNCục Hải quan TPHCM. Nhận nhiệm vụ mới anh Nam đã lên kế hoạch thực hiện trong năm 2019, với nhiều trăn trở về nhiều dự định, với những công trình khoa học đột phá trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 để phục vụ trong ngành Hải quan. Tiết lộ cho chúng tôi những dự án sắp tới, nhưng anh dặn “nhà báo đừng viết nhé, đợi khi tôi làm xong đã”.