Vì sao gạo kém cạnh tranh, cà phê xuất nhiều nhưng “vô danh” tại Nga?

	Giá cà phê cao lịch sử nhưng xuất khẩu còn tiếp tục trầy trật
	Kém cạnh tranh hơn Thái Lan, Ấn Độ, xuất khẩu gạo cán đích khoảng 3,2 tỷ USD
	Đẩy mạnh hợp tác doanh nghiệp Việt Nam - Liên bang Nga

Cà phê Việt Nam được nhập khẩu vào Nga ở dạng nguyên liệu thô (khoảng 99% cà phê Việt xuất khẩu sang Nga là cà phê thô, cà phê rang xay chỉ có 1%). Ảnh: Nguyễn Thanh

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính), xuất khẩu hàng nông, thủy sản của Việt Nam sang Nga từ đầu năm 2020 đến nay tăng trưởng khá cao. Đặc biệt, trong 6 tháng đầu năm 2021, nhiều mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm trước như: Thủy sản tăng 64,1%; rau quả tăng 50,8%; hạt điều tăng 47,6%; hạt tiêu tăng 61,9%; cao su tăng 266,6%.

Tuy nhiên, cũng có một số mặt hàng bị giảm kim ngạch xuất khẩu, đó là cà phê, chè và gạo.

Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga nêu rõ, nguyên nhân chủ yếu làm xuất khẩu gạo Việt Nam sang Liên bang Nga giảm là do giá gạo Việt Nam cao hơn gạo của các nước khác khoảng 100-150 USD/tấn, khó cạnh tranh được với gạo từ các nước khác, đặc biệt là gạo từ Ấn Độ. Bên cạnh đó, việc người tiêu dùng Liên bang Nga có xu hướng dùng nhiều gạo đồ hơn cũng làm giảm sức cạnh tranh của gạo Việt Nam.

Đáng chú ý, Việt Nam là nước cung cấp cà phê lớn nhất vào Liên bang Nga trong nhiều năm. Tuy nhiên, cà phê có thương hiệu của Việt Nam hầu như không có trên kệ hàng của các chuỗi siêu thị tại Liên bang Nga.

Nguyên nhân chính là cà phê Việt Nam được nhập khẩu vào Liên bang Nga ở dạng nguyên liệu thô (khoảng 99% cà phê Việt xuất khẩu sang Nga là cà phê thô, cà phê rang xay chỉ có 1%).

Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga thông tin thêm, tại Nga, các mặt hàng tiêu dùng, hàng nông sản thực phẩm chủ yếu được tiêu thụ tại các chuỗi bán lẻ. Để đưa được hàng vào các chuỗi này, ngoài chất lượng sản phẩm, mẫu mã, các doanh nghiệp cần đáp ứng yêu cầu quan trọng là phải liên tục có hàng dự trữ tại kho (ở Liên bang Nga) để cung cấp thường xuyên cho các cửa hàng.

Tín hiệu đáng mừng là hiện nay, một số mặt hàng nông sản, nông sản chế biến của Việt Nam đã từng bước tiếp cận được các hệ thống bán lẻ của Liên bang Nga (như xoài, tương ớt, nước chấm, bưởi, thanh long…). Tuy nhiên, số lượng mặt hàng vẫn còn hạn chế.

Trong thời gian qua, Thương vụ cũng đã kết nối cho nhiều doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng nông sản như gừng, bưởi, rau quả cho các nhà cung ứng hàng vào chuỗi siêu thị của Liên bang Nga nhưng các doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong khâu cung cấp hàng với số lượng lớn ổn định và dài hạn.

“Do đó, để có thể xuất khẩu sang thị trường Liên bang Nga một cách ổn định, các doanh nghiệp Việt Nam cần có chiến lược, xây dựng hệ thống cung ứng hàng tại nước sở tại để cung cấp cho các chuỗi siêu thị”, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga nhấn mạnh.

Các doanh nghiệp Việt Nam và Liên bang Nga vẫn còn thiếu thông tin về thị trường của nhau. Vì vậy, các doanh nghiệp cũng cần chủ động tham gia các triển lãm, hội chợ chuyên ngành để tìm hiểu thị trường và tìm kiếm đối tác kinh doanh. Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã tìm được khách hàng ổn định sau chỉ 1-2 lần tham dự triển lãm.

Ngoài ra, trong thời gian tới, để tăng kim ngạch xuất khẩu cà phê cũng như các mặt hàng khác mà Việt Nam có ưu thế sang thị trường Liên bang Nga, các doanh nghiệp Việt Nam cần nghiên cứu kỹ, tận dụng ưu đãi của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Liên minh kinh tế Á-Âu (VN - EAEU FTA), mạnh dạn đầu tư vào sản xuất và tiêu thụ hàng hóa tại Nga.