Số phận bấp bênh của cuộc bầu cử Thái Lan

Thủ tướng Thái Lan Yingluck quyết tâm tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 2-2 tới.

Họ liên tục đề nghị được gặp riêng Thủ tướng Yingluck Shinawatra để bàn về vấn đề này trong khi lại từ chối tham dự một diễn đàn bàn về đề xuất hoãn bầu cử của chính phủ. Báo chí Thái Lan nêu ra câu hỏi có nên hoãn cuộc tổng tuyển cử này hay không và nếu phải hoãn thì ai sẽ được quyền làm điều đó và sẽ thực hiện như thế nào.

Ngay sau khi được thành lập vào giữa tháng 12-2013, Ủy ban bầu cử đã từng đề xuất hoãn cuộc bỏ phiếu này. Một số thành viên thậm chí còn dọa sẽ thực hiện quyền cá nhân của họ là từ chức để tạo ra một khoảng trống. Khi việc đăng ký ứng cử viên ở Bangkok cũng như ở các tỉnh khác bị người biểu tình cản trở, Ủy ban bầu cử đã từ chối cho phép thay đổi địa điểm đăng ký. Kết quả là nhiều khu vực ở miền Nam không thể có ứng cử viên và Ủy ban bầu cử quốc gia đã dựa vào lý do này để tìm cách hoãn bầu cử một lần nữa.

Theo hiến pháp Thái Lan, Hạ viện gồm 500 ghế phải tổ chức phiên họp đầu tiên gồm 475 nghị sĩ (khoảng 95%) để bắt đầu chính thức hoạt động. Văn phòng tổng kiểm toán nhà nhà nước đã gợi ý hoãn bầu cử với lý do rằng 3,8 tỷ baht chi cho cuộc bầu cử này sẽ "đổ xuống sông, xuống biển" bởi khả năng sẽ lại phải tổ chức một cuộc bầu cử sau đó. Dựa trên lý do này, Ủy ban bầu cử quốc gia lại tiếp tục đề nghị hoãn, với gợi ý Hoàng gia Thái Lan ra sắc lệnh về vấn đề này. Tuy nhiên, một lần nữa họ lại không thể xác định được bất kỳ phương tiện pháp lý nào khác có thể cho phép tổ chức cuộc bầu cử mới.

Các thành viên Ủy ban bầu cử luôn từ chối nói rõ lý do việc họ quyết tâm muốn hoãn bầu cử mà chỉ muốn gặp riêng Thủ tướng Yingluck để bàn về việc này. Theo Hiến pháp Thái Lan, nhiệm vụ chính của Ủy ban này là tổ chức tổng tuyển cử một cách công bằng và tự do. Một số thành viên Ủy ban bầu cử cũ nói rằng ủy ban này nên đứng trung lập và tập trung vào nhiệm vụ của họ. Trường hợp họ không thể giữ được tính trung lập và muốn hoãn bầu cử thì ba trong số năm người có thể từ chức để ủy ban này không thể thực hiện được nhiệm vụ. Tuy nhiên, hiện tại, cả năm thành viên đều vẫn tại vị, khiến người ta nghi ngờ về sự quyết tâm của họ.

Chính phủ Thái Lan dường như không dễ rơi vào "bẫy" của Ủy ban bầu cử. Họ đã tổ chức một diễn đàn công khai để bàn về đề xuất của ủy ban này song rất tiếc là các thành viên của Ủy ban bầu cử lại không tham dự, với lý do chỉ muốn gặp riêng Thủ tướng. Tại diễn đàn này, đa số các thành phần tham dự đều ủng hộ tổ chức bầu cử. Có người còn đặt câu hỏi về mục đích đằng sau của ủy ban này khi mong muốn hoãn cuộc bầu cử. Rõ ràng những người mong muốn cuộc bầu cử diễn ra vào 2-2 tới đang phải đấu tranh không chỉ với Phong trào biểu tình của thủ lĩnh đối lập Suthep Thaugsuban mà còn phải đối mặt với khó khăn đến từ chính cơ quan thực hiện nhiệm vụ tổ chức tổng tuyển cử.

Thái Lan đã bị rung chuyển bởi một loạt cuộc nổi dậy đẫm máu kể từ thời điểm trước khi diễn ra vụ đảo chính của quân đội lật đổ Thủ tướng Thaksin Shinawatra hồi năm 2006. Sau hơn hai tháng xảy ra các cuộc biểu tình trên đường phố, chính phủ của Thủ tướng Yingluck vẫn tại vị và kiên quyết tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 2-2 tới. Tuy nhiên, đến giờ vẫn chưa rõ liệu cuộc bầu cử có thể được tổ chức thành công hay không vì ngoài sự “không mấy mặn mà” của chính Ủy ban bầu cử, đảng Dân chủ đối lập chính đã thề sẽ tẩy chay và đe dọa cản trở cuộc bỏ phiếu này.

M.Châu