Phối hợp nhịp nhàng mới có thể vận hành ổn định thị trường xăng dầu

	Bộ Tài chính thông tin về chi phí định mức để tính giá cơ sở xăng dầu
	Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo đáp ứng đủ vốn cho doanh nghiệp xăng dầu

Toàn cảnh toạ đàm

Theo Văn bản số 11575/BTC-QLG ngày 8/11 về chi phí định mức để tính giá cơ sở xăng dầu của Bộ Tài chính gửi Bộ Công Thương, ngày 11/11 dự kiến chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam sẽ được điều chỉnh tăng, tính toán vào giá xăng dầu để bù đắp chi phí cho doanh nghiệp.

Cụ thể, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam để tính giá cơ sở xăng dầu (đối với nguồn xăng dầu nhập khẩu) đối với xăng nền để phối trộn xăng E5RON92 là 640 đồng/lít; xăng RON95 là 1.280 đồng/lít; dầu diesel 0,05S là 730 đồng/lít; dầu hỏa là 1.740 đồng/lít; dầu mazut 180cst 3,5S là 1.290 đồng/kg.

Phát biểu tại tọa đàm “Giải bài toán chi phí kinh doanh - khơi thông "điểm nghẽn" cung ứng xăng dầu” do Báo Công Thương tổ chức chiều ngày 10/11, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho rằng, điểm đáng ghi nhận là Liên Bộ Tài chính – Công Thương đã quyết định điều chỉnh sớm hơn.

Thay vì đợi đến 1/1/2023 mới điều chỉnh, Liên Bộ đã quyết định điều chỉnh ngay từ kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 11/11. Việc điều chỉnh sớm lên giúp giải quyết một phần khó khăn cho doan nghiệp.

Xung quanh vấn đề thời gian qua, do các chi phí chưa được tính đúng, tính đủ vào giá cơ sở xăng dầu nên doanh nghiệp xăng dầu lỗ đến hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh phân tích: phải khẳng định đã là kinh tế thị trường thì kinh doanh phải có lợi nhuận, không lợi nhuận không kinh doanh.

Tuy nhiên trong câu chuyện kinh doanh xăng dầu còn phải tính đến trách nhiệm của các doanh nghiệp tư nhân xăng dầu, chưa phản ánh đầy đủ về các thay đổi, biến động. Bên cạnh đó, vai trò của các hiệp hội trong việc tiếp nhận phản hồi với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính chưa đầy đủ.

“Những năm trước hoạt động kinh doanh rất bình thường nhưng riêng năm 2022 hàng loạt khó khăn tác động đến doanh nghiệp như việc đứt gãy chuỗi cung ứng, chi phí vận tải trong tháng 4 - 5 tăng cao, song nhưng phản ứng của doanh nghiệp cũng không có”, ông Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.

Theo ông Thịnh, các cơ quan quản lý nhà nước cũng có những điểm khó. Vấn đề đặt ra là các báo cáo tài chính, báo cáo số liệu kinh doanh xăng dầu của các doanh nghiệp không phản ánh được định mức chi phí khiến cơ quan quản lý nhà nước rất khó để đưa ra quyết định trong việc điều chỉnh nâng mức giá. Do đó, bản thân doanh nghiệp cũng cần phải xem lại.

“Yêu cầu đặt ra là các doanh nghiệp phải công khai báo cáo tài chính mới có thể có những điều chỉnh thay đổi phù hợp”, ông Thịnh nói.

Để vận hành ổn định thị trường xăng dầu thời gian tới, ông Thịnh cho rằng, trước mắt nên rà soát lại tất cả các kế hoạch từ nhập khẩu đến tiêu thụ của các địa phương trong những tháng cuối năm và đầu năm 2023, từ đó có những kế hoạch nhập khẩu nhằm thỏa mãn tối đa nhu cầu về sản lượng.

Bên cạnh đó, để các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có thể có chi phí hợp lý, rõ ràng, đảm bảo doanh nghiệp có chi phí kinh doanh phù hợp với thực tiễn, các bộ ngành nên có kế hoạch dài hạn, đưa ra quá trình điều chỉnh phù hợp theo thời gian.

“Chúng ta cần phải có bài toán lâu dài hơn, đó là xem xét lại mối quan hệ giữa các chủ thể trong hệ thống kinh doanh xăng dầu hiện nay. Nếu như nhập khẩu, doanh nghiệp cần phải có cái gì? Cần phải điều chỉnh như thế nào để đảm bảo tính công bằng đối với những doanh nghiệp được mua của các doanh nghiệp và sản xuất trong nước, đảm bảo chi phí hợp lý nhất cho hai bên”, ông Thịnh nêu rõ.

Nếu cần thiết phải có điều chỉnh để giá nhập về phải tương xứng với giá mua trong nước, giúp các doanh nghiệp bình đẳng với nhau. Ngoài ra, phải có cơ chế cụ thể giữa doanh nghiệp đầu mối và doanh nghiệp cung ứng, bán lẻ, từ đó có hoạt động tương đối độc lập của các doanh nghiệp.

Về lâu dài phải, ông Thịnh cho rằng cần hướng đến kinh tế thị trường. Nhà nước chỉ định ra khung, dần dần phải nới rộng để doanh nghiệp có quyền hoạt động độc lập, quyền quyết định về giá, quyền quyết định về chi phí. Nếu doanh nghiệp nào tiết kiệm được chi phí thì doanh nghiệp đó được hưởng. Rõ ràng Việt Nam phải từng bước xây dựng thị trường xăng dầu.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong cơ cấu giá bán xăng dầu hiện nay, phải xác định cho sát với thực tế, cho hợp lý… Như vậy doanh nghiệp mới có thể đảm bảo tồn tại. Trong bối cảnh hiện nay, người tiêu dùng cũng cần phải chia sẻ.

“Điều quan trọng để đảm bảo thị trường xăng dầu vận hành ổn định là sự phối hợp giữa các bộ, ban ngành phải hết sức nhịp nhàng và có sự đồng thuận cao, quyết liệt, khẩn trương”, ông Long đánh giá.