Phải chuẩn bị nhân lực cho "đại bàng công nghệ hạ cánh và đẻ trứng vàng"

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang đã chỉ ra nhiều hạn chế về chất lượng nguồn nhân lực. Ảnh: Quochoi.vn

Tại phiên thảo luận về các vấn đề kinh tế xã hội vào chiều 31/10 và ngày 1/11 theo chương trình Kỳ họp thứ 6, đại biểu Hà Ánh Phượng (Phú Thọ) bày tỏ băn khoăn với Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về việc làm thế nào để hiện thực hóa nhu cầu như trên cho lĩnh vực công nghệ bán dẫn.

Cũng về vấn đề này, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) đã nêu thực tế, chất lượng đào tạo nguồn nhân lực hiện nay mặc dù đã được quan tâm nhưng vẫn còn rất hạn chế, thiếu nhân lực trong các ngành kinh tế mũi nhọn và các ngành phục vụ kinh tế số. Cơ cấu ngành nghề đào tạo hiện nay chưa bám sát nhu cầu của thị trường lao động, nhất là lao động trong các ngành kinh tế mới. Mạng lưới trường lớp, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục…

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam) bày tỏ, quan hệ Việt - Mỹ được nâng cấp sẽ mở ra cơ hội lớn cho nhiều ngành sản xuất quan trọng, ngành sản phẩm cốt lõi của công nghệ cao, sống còn của thế giới hiện đại như chất bán dẫn, chip, kim loại hiếm.

"Tuy nhiên cho dù chúng ta thiện chí đến đâu, đầu tư hạ tầng nhà xưởng sẵn sàng thế nào, nhưng nếu chưa có ổ lót là lao động chất lượng cao, chuyên sâu chuyển đổi và năng suất lao động được cải thiện thì làm sao "đại bàng công nghệ" có thể hạ cánh và đẻ trứng vàng", đại biểu nhấn mạnh.

Vì vậy, các đại biểu Quốc hội đề nghị, trọng tâm trong thời gian tới, Chính phủ cần tập trung cải thiện và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Cần xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia, trong đó cần có chính sách mạnh để thực sự khuyến khích đổi mới sáng tạo, tập trung nguồn lực cho các ngành có giá trị gia tăng cao như các ngành công nghiệp mới, công nghệ cao.

Trong đó, đại biểu Trần Chí Cường (đoàn Đà Nẵng) kiến nghị cơ chế, chính sách cho phép sử dụng ngân sách đầu tư xây dựng các trụ sở để các đơn vị, doanh nghiệp giàu kinh nghiệm về công nghệ có thể thuê để đào tạo nguồn nhân lực ngành sản xuất chip bán dẫn, hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

“Nếu không có chính sách phù hợp để phát triển nội lực thì mức độ lan tỏa sẽ không lớn, mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa không đạt được và con đường công nghiệp gia công đóng gói sẽ lặp lại”, đại biểu Trần Chí Cường nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn

Giải trình trước Quốc hội về vấn đề này, Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, ngành GDĐT nhận thức đây là một trọng trách của ngành, một sứ mệnh để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và đổi mới các đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, vì thế đã lên kế hoạch để triển khai trong lĩnh vực này.

Hiện nay, nền kinh tế dự đoán cần 50.000-100.000 nhân lực, trong đó yêu cầu nhiều trình độ và nhiều nhóm chuyên môn, ưu tiên cho nhóm nhân lực trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn. Việt Nam có tới 35 cơ sở giáo dục đại học đang đào tạo những lĩnh vực trực tiếp hoặc ngành gần đối với lĩnh vực này. Các nhân lực ngành công nghệ thông tin, điện tử, điện lạnh thì có thể tiến hành bổ túc, chuyển đổi để bổ sung thành nhân lực ngành bán dẫn. Các trường cũng đã tổ chức mạng lưới để cùng chia sẻ kinh nghiệm thiết kế chương trình, tăng cường điều kiện, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất để đáp ứng yêu cầu đào tạo.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu rõ, Bộ GDĐT cũng đã liên kết, hợp tác chặt chẽ với các tập đoàn công nghệ thông tin toàn cầu để nắm bắt chính xác con số nhân lực cần thiết cho ngành bán dẫn.

“Trong năm 2024, sẽ tuyển sinh đào tạo trên 1.000 nhân lực trực tiếp trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn, và các lĩnh vực liên quan sẽ tuyển trên 7.000 học viên. Các con số tuyển sinh sẽ tăng dần theo từng năm để đáp ứng yêu cầu nhân lực ngành bán dẫn theo đúng kế hoạch đặt ra”, Bộ trưởng Bộ GDĐT thông tin.

Vì thế, Bộ trưởng đề nghị Quốc hội, Chính phủ đẩy mạnh đầu tư để có đủ điều kiện nâng cao chất lượng đào tạo trong ngành quan trọng này.