Nhiều giải pháp khắc phục tình trạng khan hiếm nguồn tạng

	Phát động cuộc thi viết “Trao tặng yêu thương- Nối dài sự sống”
	Bệnh nhân chết não hiến tạng cứu 4 người
	Kỳ tích chia đôi lá gan hiến tạng để cứu sống hai bệnh nhân

Ngày 12/12 tại Hoàng Su Phì, Hà Giang, Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, Bộ Y tế phối hợp với UBND tỉnh Hà Giang, Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người đã tổ chức Hội thảo Thực trạng, nhu cầu và giải pháp tăng cường nguồn tạng hiến tạng tại Việt Nam.

GS Trịnh Hồng Sơn phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội thảo GS. Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, Trưởng ban Bảo vệ chăm sóc sức khoẻ Trung ương cho hay, làm sao để bứt phá về nguồn tạng hiến tặng bởi vì quan niệm “chết toàn thây” của người dân Việt vẫn ăn sâu bám rễ, do vậy công tác truyền thông đặc biệt quan trọng.

Khẳng định công tác hiến, ghép tạng thời gian qua đã thu được rất nhiều thành tựu song nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế cũng cho rằng vấn đề tồn tại lớn nhất mà ngành ghép tạng đang phải đối diện là việc khan hiếm nguồn tạng hiến.

Bên cạnh đó, một số vướng mắc trong cơ chế tài chính, hạn chế về trang thiết bị cơ sở vật chất, nguồn nhân lực cũng đang là rào cản khiến công tác này chưa đạt kỳ vọng.

“Hiện trong ngành ghép tạng vẫn chủ yếu dựa vào BHYT và hướng tới tính nhân văn, nhưng về cơ chế thanh toán cho nhân viên y tế thực hiện thì còn bất cập, thu không đủ chi do vậy lâu dài cần có cơ chế tài chính rõ ràng để tạo động lực cho ngành phát triển.

“7 năm qua Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người đã làm rất tốt nhiệm vụ của mình song thời gian tới người dân vẫn kỳ vọng Trung tâm sẽ phát triển lên một tầm cao mới, tạo bước đột phá, đưa ngành Ghép tạng Việt Nam cất cánh”, GS. Nguyễn Thị Kim Tiến nêu.

Nói về công tác hiến, ghép tạng thời gian qua GS.TS Trịnh Hồng Sơn, Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người cho biết, để thực hiện thành công ca ghép tạng cần có 4 yếu tố: Chuẩn bị người cho, chuẩn bị người nhận, chuẩn bị nhân lực kỹ thuật, theo dõi và chăm sóc sau ghép.

Tuy nhiên thực tế, khâu người hiến tặng mô, tạng đang là vấn đề lớn của ngành ghép tạng, nhiều người vẫn không bỏ qua được suy nghĩ lạc hậu.

Tạng ghép ở Việt Nam vẫn chủ yếu từ người cho sống, rất ít được ghép từ người chết não. Đây là điều nghịch lý so với ở nước ngoài, khi hầu hết các ca ghép tạng đều từ người chết não.

Theo GS. Sơn, việc người cho chết não hiến tạng quá ít có nhiều nguyên nhân, tuy nhiên, rào cản đến từ quy định của pháp luật có không ít.

Đơn cử như luật quy định người cho chết não vừa phải có thẻ hiến tạng lại vừa phải có sự đồng ý của gia đình. Rất nhiều trường hợp dù người chết não có thẻ hiến tạng nhưng gia đình không đồng ý, các bác sỹ đành bất lực.

“Từ năm 2010 đến nay, Việt Nam ghép được hơn 5.220 ca, trong đó 318 ca là từ người cho chết não. Một con số quá khiêm tốn so với hơn 1.500 ca chấn thương sọ não mỗi năm.

"Mỗi năm chúng ta chỉ vận động được khoảng 10 ca chết não hiến tạng. Năm 2019 cao nhất cũng chỉ có 20 người cho chết não. Con số này so với các nước châu Âu là quá nhỏ", GS. Sơn dẫn chứng.

Ngoài ra, theo GS, Sơn, hiện nay Bộ Y tế đã có quy định các bệnh viện phải thành lập hội đồng chẩn đoán chết não, từ đó có thể tận dụng được nguồn tạng từ người cho chết não, song hiện không nhiều cơ sở y tế thực hiện việc này khiến một số nguồn tạng từ người cho chết não bị lãng phí.

Do vậy lãnh đạo Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người mong muốn thời gian tới, hội đồng chẩn đoán chết não của các bệnh viện cần hoạt động sát sao hơn.

Đề xuất những biện pháp để tăng nguồn hiến tạng thời gian tới theo ông Nguyễn Hoàng Phúc, Phó giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, nên bỏ độ tuổi tối đa được phép hiến tạng mà thay vào đó là quy định nếu bênh nhân có mong muốn và người nhà đồng ý thì chúng ta được phép tiến hành ghép tạng.

Cũng theo ông Phúc, nên quy định độ tuổi được phép hiến từ người cho sống với người có cùng huyết thống là từ đủ 18 tuổi trởi lên, và không cùng huyết thống là từ 30 tuổi trở lên để hạn chế vấn đề thương mại hoá trong công tác ghép tạng.

Về hình thức đăng ký hiến tạng theo ông Phúc không nên bó hẹp mà nên bổ sung thêm các hình thức đăng ký hiến tạng khi cấp bằng lái xe, căn cước, thẻ BHYT

Ngoài ra, Phó giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người cũng cho hay hiện chi phí cho 1 ca ghép tạng tại Việt Nam khá thấp so với các nước trên thế giới. Một ca ghép tim chi phí khoảng 1 tỉ đồng, 1 ca ghép gan khoảng 1,5 tỉ đồng, ghép thận từ 300-500 triệu đồng/ca.

Về phía Bộ Y tế theo ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó cục trưởng Cục quản lý khám chữa bệnh cho hay, hiện nay Bộ Y tế đã có quy định các bệnh viện phải thành lập hội đồng chẩn đoán chết não, từ đó có thể tận dụng được nguồn tạng từ người cho chết não, song hiện không nhiều cơ sở y tế thực hiện việc này.

Vậy nên, thời gian tới Bộ Y tế sẽ xem xét đưa hoạt động này vào bộ tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện, nếu cơ sở nào không thực hiện sẽ bị nhắc nhở và đánh giá. “Chúng tôi sẽ thực hiện việc này một cách thường xuyên, liên tục, kỳ vọng khắc phục được sự khan hiếm nguồn tạng đang tồn tại hiện nay” ông Khoa nêu.