Minh bạch để an toàn

Thời gian qua, hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) tại Việt Nam vẫn được nhiều tổ chức đánh giá xếp hạng tín nhiệm độc lập xếp hạng, thậm chí được đánh giá ở mức khá cao. Mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư số 52/2018/TT-NHNN quy định xếp hạng TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, bắt đầu thực hiện từ 1/4/2019. Theo đó, các TCTD được xếp hạng theo hệ thống tiêu chí bao gồm cả nhóm chỉ tiêu định lượng và nhóm chỉ tiêu định tính; theo các thứ hạng: Tốt, khá, trung bình, yếu và yếu kém.

Tuy nhiên, vấn đề gây tranh cãi là Thông tư ban hành vẫn giữ vững quan điểm các TCTD không được cung cấp kết quả xếp hạng cho bên thứ ba bằng bất cứ hình thức nào, ngay cả ngân hàng mẹ của chi nhánh ngân hàng nước ngoài cũng không được biết. Phía các cơ quan quản lý khi lưu trữ và sử dụng kết quả xếp hạng cũng phải theo quy định pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước trong ngành ngân hàng. Trong khi trước đó, Quyết định số 06/2008/QĐ-NHNN của Thống đốc NHNN ban hành quy định xếp loại ngân hàng thương mại cổ phần lại yêu cầu Thanh tra NHNN có trách nhiệm công bố kết quả xếp loại chính thức trên website của NHNN.

Theo giải thích của cơ quan soạn thảo dự thảo Thông tư trước đây, việc không công khai thông tin là bởi việc xếp hạng chỉ nhằm mục đích cảnh báo sớm, ngăn ngừa nguy cơ đổ vỡ của từng TCTD cũng như rủi ro lan truyền toàn hệ thống. Hơn nữa, đây cũng là cách làm của ngân hàng trung ương, cơ quan giám sát tài chính tại nhiều nước trên thế giới. Tuy vậy, cũng có ý kiến cho rằng, NHNN cần công bố rộng rãi để người dân được biết và có biện pháp đề phòng, xử lý rủi ro khi phát hiện TCTD yếu kém; đồng thời phải có biện pháp tạo cơ chế minh bạch về hoạt động của hệ thống TCTD với công chúng, bởi đây là lĩnh vực có tác động lớn tới kinh tế - xã hội.

Có thể thấy, dù với phương thứ xếp hạng nào thì việc minh bạch hoạt động của các TCTD nói riêng và DN nói chung đều rất cần thiết. Điều này không chỉ giúp các cơ quan quản lý xác định rõ phương hướng điều hành, đề phòng rủi ro mà còn giúp thị trường được thông suốt, tăng độ tin cậy với nhà đầu tư, đối tác trong nước và nước ngoài. Vì thế, dưới sự xếp hạng của các cơ quan uy tín, DN bắt buộc phải tự lực, có biện pháp cải thiện hoạt động thì mới đạt được thứ hạng cao.