Doanh nghiệp xuất khẩu: Vay được vốn đã hết lo?

Dịch vụ thanh toán quốc tế của BIDV đang hỗ trợ tích cực hoạt động XNK của doanh nghiệp. Ảnh: Internet.

Do vậy, các sản phẩm dịch vụ đa dạng của ngân hàng ra đời như là một yếu tố không thể thiếu để hỗ trợ cho hoạt động thanh toán quốc tế.

Câu chuyện lãi suất

Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp trông mong vào việc hạ lãi suất cho vay để khơi thông dòng vốn sản xuất kinh doanh. Ví dụ như ngành thủy sản đang rất khó khăn vì giá cả nguyên liệu đầu vào tăng cao, lãi suất ngân hàng có lúc vọt lên tới 20%. Một lãnh đạo của Hiệp hội Thủy sản còn nói vui rằng: "Với lãi suất như vậy, doanh nghiệp thủy sản nào vay được vốn ngân hàng đều xứng đáng phong anh hùng”. Câu hỏi đặt ra là nếu hạ lãi suất thì hạ bao nhiêu cho phù hợp? Đó có phải là cứu cánh cho tất cả mọi vấn đề?

Trên thực tế thì các ngân hàng đều thấu hiểu và tìm cách ưu tiên các doanh nghiệp xuất khẩu trong việc vay vốn để sản xuất kinh doanh. Vietinbank để dành hàng nghìn tỷ đồng cho xuất khẩu gạo. Hạn ngạch cho vay ngành thủy sản chiếm đến 30% của Ngân hàng Phát triển Việt Nam. VIB cũng dành 2.000 tỷ đồng, lãi suất thấp hơn 1%/năm so với lãi suất cho vay thông thường để triển khai chính sách hỗ trợ vốn, lãi suất đối cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo và thủy sản…

Mặc dù nhiều ngân hàng có ưu đãi cho các doanh nghiệp xuất khẩu, nhưng mặt bằng lãi suất vẫn ở mức cao. Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên thì ngân hàng cũng có cái khó nếu cho vay dưới chuẩn, sẽ để lại những hậu quả khó lường, cho nên giải bài toán lãi suất là không đơn giản. Như vậy, doanh nghiệp phải tìm giải pháp để tự cứu mình.

Một doanh nghiệp xuất khẩu cho biết khi được vay ưu đãi với mức lãi suất ưu đãi họ rất mừng vì có thể duy trì được sản xuất để tiếp tục thực hiện các đơn hàng. Tuy nhiên, mọi khoản chi tiêu đều được cân nhắc kĩ lưỡng, cắt giảm tối đa để tập trung vốn cho sản xuất kinh doanh, làm sao không để lỗ mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm, giao hàng đúng hẹn. Hy vọng rằng sẽ có lãi sau khi tình hình chung khởi sắc hơn. Giải pháp “Thắt lưng buộc bụng” này cũng là lựa chọn của hầu hết các doanh nghiệp.

Câu chuyện thanh toán quốc tế

Nếu vay được lãi suất ưu đãi, các doanh nghiệp xuất khẩu có thể mừng là duy trì được sản xuất kinh doanh nhưng lại gặp không ít rủi ro trong quá trình thanh toán quốc tế. Được biết, nhiều doanh nghiệp hiện có tới 2/3 đơn hàng chậm thanh toán. “Tưởng vay được tiền đã tốt, nhưng làm sao thu được tiền về, tái sản xuất lại là một bài toán nan giải khác.

Đối tác ở xa nửa vòng trái đất, nhiều rào cản phát sinh… nên việc đòi tiền rất khó khăn”, chủ một doanh nghiệp này đã trần tình. Đây là thực tế của rất nhiều doanh nghiệp xuất khẩu. Thực trạng cuộc khủng hoảng nợ công ở châu Âu, bất ổn của nền kinh tế Mỹ khiến cho nhiều đơn hàng bị cắt giảm, thậm chí phải đàm phán hạ giá…

Theo phản hổi của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy hải sản thì những tháng gần đây nhiều đối tác nước ngoài đã thông báo cắt giảm đơn hàng với lý do gặp khó khăn tài chính, nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng hàng thì giao rồi mà tiền thì chưa thấy đâu.

Thông thường, từ cuối tháng 5 đến hết tháng 8 hàng năm, thị trường EU bước vào mùa nghỉ hè nên cả người bán, người mua chỉ thực hiện giao hàng đối với hợp đồng đã ký trước. Năm nay, nhà nhập khẩu liên tục thông báo giãn thời gian giao hàng, thậm chí là hạ giá mua do khó khăn tài chính, thị trường tiêu thụ. Trong bối cảnh lãi suất vay và các chi phí quá cao, thì đơn hàng càng chậm giải phóng, doanh nghiệp càng gánh chi phí tăng thêm”.

Thiếu vốn do khó khăn thu hồi công nợ, không có tiền xoay vòng vốn, lại còn phải lo nguồn tiền để trả lãi ngân hàng, trả lương nhân viên, tiền của và công sức doanh nghiệp bỏ hàng mấy tháng trời giờ đang nằm im ở bên kia đại dương. Nếu như hiểu rõ hơn về khả năng tài chính của đối tác cũng như thỏa thuận phương thức thanh toán sao cho hợp lý thì doanh nghiệp đã không rơi vào cảnh mất thanh khoản.

Đó là những trăn trở của doanh nghiệp xuất khẩu từ lâu nhưng đến thời điểm khó khăn hiện nay thì càng trở nên cấp thiết. Doanh nghiệp cần có thông tin, đảm bảo, bảo lãnh của các tổ chức tín dụng khi tham gia thanh toán quốc tế.

Và sự hỗ trợ từ các ngân hàng

Các doanh nghiệp xuất khẩu đang gặp khó khăn trong việc nắm bắt và xứ lý thông tin đối tác là một thực tế. Doanh nghiệp muốn có thông tin đối tác nước ngoài thì mức phí phải trả từ 200-350 USD (Theo D&B, một doanh nghiệp chuyên cung cấp thông tin doanh nghiệp).

Nếu so với giá trị một đơn hàng thì mức phí này không phải quá cao nhưng điều quan trọng là có thông tin đối tác rồi thì sẽ phân tích và xử lý thông tin này như thế. Nếu thẩm định được khách hàng là doanh nghiệp có uy tín, nền tảng tài chính vững, tính thanh khoản tốt và kết hợp với các nghiệp vụ bảo lãnh, đảm bảo của các ngân hàng thì những rủi ro trong quá trình thanh toán sẽ được hạn chế tối đa.

Nắm bắt được cái khó của doanh nghiệp, nhiều ngân hàng đã cho ra đời những dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu như tư vấn thông tin đối tác, thông tin thị trường qua đó tìm được bạn hàng và phương thức thanh toán phù hợp. Tuy nhiên, theo phản hồi của chính các doanh nghiệp xuất khẩu đã từng sử dụng dịch vụ này thì chỉ các ngân hàng lớn, có quy mô hoạt động rộng khắp trong và ngoài nước, là có ưu thế hơn hẳn.

Tổ chức tín dụng, cụ thể là ngân hàng chính là nơi các giao dịch tiền tệ được thực hiện, mọi hoạt động thanh toán trong và ngoài nước của một doanh nghiệp đều diễn ra chủ yếu tại ngân hàng. Qua những hoạt động đó, với sự phân tích, đánh giá của các chuyên gia có thể xây dựng một biểu đồ thể hiện khá rõ “sức khỏe” tài chính cũng như tính thanh khoản của doanh nghiệp.

Bởi vậy, các ngân hàng lớn có “kho” dữ liệu, mạng lưới rộng khắp và sự liên kết chặt chẽ với nhiều ngân hàng trên thế giới sẽ đẩy lùi những cản trở về địa lý, rào cản ngôn ngữ… khiến cho quá trình thanh toán quốc tế trở nên dễ dàng và an toàn hơn rất nhiều.

Được biết, đây cũng là một trong những dịch vụ được tích hợp trong gói sản phẩm Export Pack 2011 của BIDV. Bên cạnh các dịch vụ thông thường trong một quy trình thanh toán quốc tế như: dịch vụ thanh toán xuất khẩu theo các hình thức thanh toán L/C, nhờ thu, chuyển tiền (TTR), tài trợ xuất khẩu sau khi giao hàng, chiết khấu bộ chứng từ hàng xuất theo các hình thức thanh toán, mua bán ngoại tệ và sản phẩm phái sinh, thì gói sản phẩm còn bao gồm cả sản phẩm bảo hiểm hàng hóa xuất khẩu và dịch vụ cung cấp, tư vấn miễn phí của các chuyên gia nhiều kinh nghiệm về thông tin đối tác cũng như thị trường.

Những sản phẩm ngân hàng trọn gói như vậy rất cần thiết đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt trong thời điểm hiện tại. Ra đời chưa lâu nhưng BIDV - Export Pack 2011 bước đầu được các doanh nghiệp xuất khẩu hào hứng đón nhận và phản hồi rất tích cực, hạn chế tối đa các rủi ro trong thanh toán xuất khẩu.

Một lãnh đạo của BIDV cho biết: sử dụng Gói sản phẩm BIDV - Export Pack 2011 doanh nghiệp xuất khẩu không chỉ hạn chế được các rủi ro đáng tiếc trong quá trình thực hiện thanh toán mà còn nhận được ưu đãi lớn về phí như: Miễn phí chuyển tiền đến, phí thông báo LC, sửa đổi LC; Giảm phí thanh toán bộ chứng từ hàng xuất lên tới 50%; Lãi suất chiết khấu được giảm trừ tối đa 2% với VNĐ và 1% với USD so với lãi suất cho vay thông thường; Giảm phí bảo hiểm hàng hóa xuất khẩu lên tới 10%. Ngoài ra, thời gian chiết khấu dài (tối đa 360 ngày) với tỷ lệ chiết khấu cao (tối đa 98% giá trị bộ chứng từ) cũng là một ưu đãi lớn nó giải quyết hiệu quả nhu cầu quay vòng vốn của doanh nghiệp.

Chính những nỗ lực của các ngân hàng trong quá trình triển khai các sản phẩm dịch vụ thanh toán quốc tế góp phần đem lại những dấu hiệu khởi sắc. Mỗi một sản phẩm, dịch vụ ngân hàng được cộng đồng doanh nghiệp đón nhận là minh chứng rõ ràng cho sự thấu hiểu và sẻ chia của các ngân hàng đối với khó khăn chung của doanh nghiệp.

B.D