Đẩy nhanh quy trình cấp “hộ chiếu” cho sầu riêng xuất khẩu

Việt Nam đã vươn lên vị trí số 1 về xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc trong 2 tháng đầu năm nay. Ảnh minh hoạ: TTXVN

Đã có 708 mã số vùng trồng sầu riêng được cấp phép

Theo quy định của Trung Quốc, sầu riêng nhập khẩu vào quốc gia này bắt buộc phải có thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đồng thời yêu cầu cơ quan thẩm quyền của nước xuất khẩu cung cấp thông tin mã số vùng trồng; mã số cơ sở đóng gói cho cơ quan thẩm quyền của Trung Quốc.

Số liệu cập nhật mới nhất của Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy, Việt Nam hiện có 876 mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói sầu riêng đủ điều kiện xuất khẩu vào quốc gia tỉ dân này. Trong đó, có 708 mã số vùng trồng được cấp phép.

Theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), hiện có 23 địa phương ở Việt Nam được phía Trung Quốc cấp mã số vùng trồng sầu riêng đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch vào quốc gia này. Trong đó, tỉnh Tiền Giang, địa phương được mệnh danh là “thủ phủ” sầu riêng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước, có số lượng mã số vùng trồng được cấp phép nhiều nhất với 155 mã số; tiếp theo là Lâm Đồng, Đắk Lắk có số lượng mã số được cấp phép lần lượt đạt 96, 68.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Phước cho biết, trên địa bàn tỉnh vừa có thêm 27 mã số vùng trồng sầu riêng được Tổng cục Hải quan Trung Quốc cấp phép, nâng tổng số mã vùng trồng của tỉnh lên 65, xếp vị trí thứ tư cả nước về số lượng mã số vùng trồng sầu riêng. Theo đó, 27 mã số vùng trồng sầu riêng Bình Phước vừa được cấp phép với diện tích 701,5 ha, sản lượng 14.030 tấn. Tổng số mã vùng trồng cây sầu riêng của tỉnh được nâng lên 65 mã số với diện tích 2.412 ha. Hiện nay tổng diện tích cây sầu riêng trên địa bàn là 5.300 ha, sản lượng 14.800 tấn. Các địa phương có diện tích cây sầu riêng lớn gồm huyện Bù Đăng, Phú Riềng, Bù Gia Mập, Lộc Ninh; trong đó, giống sầu riêng Dona chiếm 61%, Ri6 31%, Chín Hóa 5%, giống khác 4,3%.

“Hiện tại, việc giám sát quản lý mã số phục vụ xuất khẩu được tỉnh Bình Phước tiến hành định kỳ 6 tháng/lần và được báo cáo về Cục Bảo vệ thực vật để thông tin cho nước nhập khẩu nhằm duy trì mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói. Có 95% sản lượng quả sầu riêng tươi của Bình Phước được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, còn lại tiêu thụ tại thị trường nội địa. Tỉnh Bình Phước cũng đã xây dựng được 31 chuỗi liên kết trồng sầu riêng, trong đó có 20 doanh nghiệp tham gia liên kết với 29 hợp tác xã xây dựng mã số vùng trồng tại tỉnh. Bình Phước đang định hướng phát triển diện tích trồng sầu riêng lên 8.000 - 10.000 ha theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, liên kết chuỗi cung ứng sản phẩm phục vụ xuất khẩu”, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Phước cho biết thêm.

Trong khi đó, địa phương có số lượng mã số vùng trồng được cấp phép ít nhất là Trà Vinh và Phú Yên với 1 mã số mỗi địa phương, Sóc Trăng có 3 mã số, Bà Rịa - Vũng Tàu và Kon Tum mỗi địa phương có 5 mã số. Về cơ sở đóng gói, hiện có 22 địa phương có mã số cơ sở đóng gói sầu riêng đủ điều kiện được phép xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc. Trong đó, Tiền Giang là địa phương có số lượng mã số cơ sở đóng gói nhiều nhất, với 67 mã số; Cần Thơ, Tây Ninh và Hậu Giang mỗi địa phương có 1 mã số.

Xây dựng quy trình thông hành để nâng cao giá trị

Nếu như trước năm 2021, xuất khẩu sầu riêng chỉ đạt khoảng 200 triệu USD mỗi năm thì hiện xuất khẩu sầu riêng đã mang về cho nước ta gần 2,5 tỷ USD. Theo đánh giá của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, dư địa thị trường sầu riêng vào các thị trường nước ngoài còn rất lớn, trong đó hiện kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm trên 99% tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng. Nhu cầu xuất khẩu tăng cao khiến giá bán tăng cao, diện tích trồng sầu riêng cũng tăng.

Theo Cục Bảo vệ thực vật, vào đầu năm 2023, diện tích sầu riêng ở các tỉnh Nam Bộ là 47.208 ha, đến đầu năm 2024 đã là 62.173 ha, tăng gần 15.000 ha. Các tỉnh Duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên hiện có 57.101 ha sầu riêng, tăng hơn 19.200 ha chỉ sau một năm. Dự báo dung lượng thị trường sầu riêng của Trung Quốc có thể đạt 20 tỷ USD và cả thế giới là 28,6 tỷ USD vào năm 2025. Đây được coi là cơ hội lớn cho trái sầu riêng Việt Nam nếu phát triển theo hướng bền vững trong thời gian tới.

Để mở rộng thị trường xuất khẩu sầu riêng ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, các nhà vườn, doanh nghiệp cần tập trung nâng cao chất lượng, cũng như các khâu bảo quản, sơ chế, chế biến để gia tăng giá trị.

“Với mỗi thị trường nhập khẩu hiện nay đều có các yêu cầu cụ thể về kiểm dịch thực vật, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc,… mỗi quốc gia có yêu cầu khác nhau về các thông tin này. Thông tin về nông sản nhập khẩu sẽ được kiểm soát từ khâu sản xuất, kinh doanh, thu hái đến khi xuất khẩu đều phải đưa vào trong hệ thống dữ liệu để quản lý”, ông Huỳnh Tấn Đạt nhấn mạnh.

Đồng thời, ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam cũng khuyến cáo, theo quy định của Hải quan Trung Quốc và Việt Nam, không có chuyện thu phí về việc cấp mã xuất khẩu và cấp giấy chứng nhận cho doanh nghiệp. Trong trường hợp nhận có phía khách hàng yêu cầu như vậy có thể liên hệ trực tiếp với cơ quan đầu mối quốc gia là Văn phòng SPS Việt Nam để nhận tư vấn.

"Chúng tôi khuyến cáo các doanh nghiệp cần truy cập các website chính thức của phía Trung Quốc có đuôi ".cn" để kiểm tra kết quả đăng ký, tra cứu thông tin liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu, đồng thời cảnh giác với các yêu cầu bất thường trong quá trình giao thương với đối tác. Sắp tới, Văn phòng SPS Việt Nam dự kiến xây dựng cổng thông tin sẽ kết nối với các doanh nghiệp thông qua các ứng dụng để cập nhật và có thể tương tác hai chiều", ông Ngô Xuân Nam cho biết thêm.