Cơ chế đặc thù trong phát triển nhà ở xã hội là rất cần thiết

Quang cảnh tọa đàm.

Bài học thành công từ Bắc Giang

Chia sẻ tại Tọa đàm "Đột phá để phát triển nhà ở xã hội" (NOXH) được tổ chức ngày 5/6, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Phạm Văn Thịnh cho biết, đến nay, Bắc Giang đã lựa chọn xong nhà đầu tư và triển khai khoảng 14 dự án với quy mô khoảng 29.000 căn hộ, đồng thời khẳng định kết quả này rất ý nghĩa.

"Bắc Giang xác định người lao động là một nguồn lực rất quan trọng để đem lại sự phát triển của tỉnh trong thời gian qua cũng như trong thời gian tới. Do đó, dù chăm lo cho người lao động là trách nhiệm, nhưng chúng tôi cũng coi mỗi một dự án NOXH là một dự án phát triển kinh tế mang tính chất bền vững, tức là còn tốt hơn cả những dự án thuần túy về kinh tế khác", ông Phạm Văn Thịnh nói.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Phạm Văn Thịnh.

Nếu ví dụ về sự ưu việt của NOXH tại Bắc Giang, ông Thịnh cho hay, tại địa phương có căn hộ 57 m2, giá bán 670 triệu đồng. Người mua phải trả 200 triệu đồng ban đầu, số còn lại Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay trong 25 năm.

Theo tính toán, mỗi tháng, người mua nhà phải trả khoảng 2,2 triệu đồng lãi và gốc cho ngân hàng, trong vòng 25 năm thì căn hộ đó thuộc về người mua.

"Chúng tôi đặt ra kế hoạch xây dựng khoảng 70.000 căn NOXH, quy mô dự tính khoảng 110.000 tỷ đồng trong cả giai đoạn từ 2021-2030, sử dụng lao động, nguyên vật liệu, việc làm tại địa phương. Nguồn lực tất cả đều tại chỗ, do đó các dự án này có ý nghĩa hơn nhiều đối với các dự án khác có quy mô tương tự", ông Thịnh nhấn mạnh.

Các kế hoạch rất cụ thể đã được địa phương này xây dựng để hoàn thành mục tiêu. Ví dụ như, chỉ trong năm 2024, Bắc Giang đã xác định được tất cả các vị trí khu đất với tổng số hơn 200 ha để triển khai thực hiện được trên 70.000 căn NOXH. Cho đến nay, tỉnh Bắc Giang đã phê duyệt được 14 dự án, lựa chọn xong chủ đầu tư của 14 dự án với 29.000 căn hộ.

"Nếu áp dụng Nghị quyết 201/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển NOXH và mọi việc nhanh chóng, thuận lợi, thì trong tháng 7/2025, chúng tôi sẽ lựa chọn được khoảng 15 chủ đầu tư với khoảng trên 30.000 căn. Theo kế hoạch, trong quý I/2026, chúng tôi sẽ lựa chọn được toàn bộ chủ đầu tư để triển khai khoảng trên 70.000 căn NOXH để đạt được và vượt mức chỉ tiêu đề ra", lãnh đạo tỉnh Bắc Giang thông tin.

Chia sẻ bài học để có được kết quả tích cực nói trên, lãnh đạo địa phương này cho biết, điều quan trọng là phải xuất phát từ nhận thức của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và phải có các biện pháp, kế hoạch cụ thể để huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc.

Một kinh nghiệm quý báu khác là phải lựa chọn được chủ đầu tư có năng lực. Theo chia sẻ, mặc dù triển khai nhiều dự án nhưng các chủ đầu tư hiện hoàn toàn sử dụng bằng vốn tự có.

Địa phương cũng tích cực tháo gỡ các thủ tục nên dự án triển khai xây được tầng 3, tầng 4 là chủ đầu tư đã có thể được mở bán, qua đó dự án có thêm dòng tiền từ phía khách hàng.

"Lựa chọn chủ đầu tư có năng lực tài chính rất quan trọng, nếu không việc triển khai rất chậm. Tất nhiên, chính quyền cũng phải có những biện pháp đôn đốc, nếu chủ đầu tư chậm tiến độ, thì buộc họ phải có những biện pháp để mời đối tác khác, thậm chí thay thế chủ đầu tư để đảm bảo yêu cầu", ông Thịnh cho hay.

Đổi mới triệt để quy trình, thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HOREA) cho hay, chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung là Thành phố phải thực hiện 100.000 căn NOXH. Giai đoạn 2021-2024 TP HCM mới thực hiện được hơn 6.000 căn, tương đương hơn 6%.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HOREA).

Như vậy, nếu theo cơ chế cũ, thì mục tiêu phát triển NOXH tại đây là không hoàn thành được. Do đó, cơ chế đặc thù trong phát triển NOXH là rất cần thiết.

Đánh giá rất cao Nghị quyết 201/2025/QH15, đặc biệt là nhóm chính sách cơ chế đặc thù vượt trội, đột phá, ông Lê Hoàng Châu khẳng định, nghị quyết này đáp ứng mong đợi của toàn xã hội, cộng đồng doanh nghiệp bất động sản.

Điểm mới nổi bật của nghị quyết là đổi mới triệt để quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án NOXH, Nghị quyết này đã cắt giảm rất nhiều thủ tục, đặc biệt là thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo tính toán, việc cắt giảm thủ tục sẽ giúp giảm được 350 ngày làm thủ tục trong triển khai NOXH

Cùng với đó, lãnh đạo HOREA cũng nhấn mạnh các cơ chế vượt trội như: cơ chế giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu; dự án NOXH nếu áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình thì miễn giấy phép xây dựng; cơ quan có thẩm quyền phê duyệt dự án NOXH từ nguồn vốn đầu tư công được chỉ định nhà thầu xây dựng theo thủ tục rút gọn; chủ đầu tư dự án NOXH được quyết định giá bán NOXH theo các tiêu chí quy định của Luật Nhà ở 2023, của Nghị định 100/2024/NĐ-CP…

Kiến nghị đối với doanh nghiệp, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh, trách nhiệm của doanh nghiệp là phải bảo đảm chất lượng NOXH, bảo đảm giá thành, giá bán NOXH hợp lý. Đồng thời, ông kiến nghị, các địa phương cần quan tâm công tác giải phóng mặt bằng, chuẩn bị quỹ đất để phát triển NOXH.

Cũng theo đại diện HOREA, lãi suất cho vay phát triển dự án và vay mua NOXH hiện nay là quá cao, do đó cần có giải pháp để chủ đầu tư, người mua nhà được vay vốn ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất, thời gian hợp lý.

Ông Phạm Tiến Dũng – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cát Tường

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Phạm Tiến Dũng – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cát Tường cho rằng, việc ban hành Nghị quyết 201 của Quốc hội không chỉ là tháo gỡ pháp lý mà còn là cam kết chính trị ở cấp cao nhất đối với người dân có thu nhập thấp chưa có nhà ở.

Ông cũng cho biết, dù gặp nhiều khó khăn nhưng đến thời điểm này doanh nghiệp này đã phát triển và bàn giao đưa vào sử dụng được 4.000 căn hộ. Dự kiến trong năm 2025 và năm 2026, mỗi năm, doanh nghiệp sẽ phát triển thêm 1.000 căn hộ. Vì thế, doanh nghiệp sẽ tiếp tục nghiên cứu và phát triển thêm các dự án NOXH trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh nói riêng và trên cả nước nói chung.

"Những giải pháp, quyết sách nói trên ngoài việc tháo gỡ khó khăn còn tạo được niềm tin thể chế để các DN như chúng tôi tin tưởng khi phát triển các dự án NOXH. Khi bắt tay vào một dự án, chúng ta không thể lường trước được những khó khăn, nhưng nếu có lòng tin vào một thể chế, chính sách, thì doanh nghiệp cũng sẽ dám mạnh dạn "tháo gỡ" và đương đầu, vượt qua những khó khăn. Vừa qua, với tất cả những hành động từ cấp cao nhất cho đến địa phương đã tạo được lòng tin cho doanh nghiệp”, ông Phạm Tiến Dũng – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cát Tường nêu ý kiến,