Chính sách còn khó tiên lượng

Kết quả điều tra chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) trong cộng đồng DN do VCCI công bố đầu năm 2019 cho thấy, khả năng dự đoán thay đổi chính sách đối với quy định pháp luật có xu hướng giảm trong các năm qua. Trong đó, tỷ lệ DN cho biết họ “luôn luôn” hoặc “thường xuyên” dự đoán được thay đổi chính sách đã giảm từ mức 16% trong năm 2014 xuống chỉ còn 5% trong năm 2018. Cùng với đó, tỷ lệ DN “không bao giờ” hoặc “hiếm khi” dự đoán được nội dung chính sách đã tăng từ mức 42% trong năm 2014 lên mức 67% trong năm 2018. Không những thế, các DN còn suy giảm về khả năng dự đoán việc thực thi chính sách của các cơ quan nhà nước. Tỷ lệ DN cho biết họ “luôn luôn” hoặc “thường xuyên” dự đoán được việc thực thi các quy định pháp luật của cơ quan nhà nước đã giảm từ mức 9% năm 2014 xuống còn 6% trong năm 2018; tỷ lệ DN cho biết họ “không bao giờ” hoặc “hiếm khi” dự đoán được việc thực thi chính sách cũng tăng từ mức 61% lên mức 67%.

Đây là một thực tế rất đáng quan ngại. Bởi nhiều lần, trong các phát biểu kiến nghị, đề xuất, nhiều nhà đầu tư quốc tế cũng đã nêu về thực trạng khó dự báo của chính sách pháp luật Việt Nam. Khiến một chuyên gia đã nhận xét, việc cải thiện môi trường kinh doanh còn “khấp khểnh”, nghĩa là nơi thì chuyển động rất nhanh, nơi thì cứ “bình chân như vại”. Điều này không những gây khó cho hoạt động của DN mà còn có thế gây ảnh hưởng, kéo giảm năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam.

Do đó, điều quan trọng được nhắc đến là phải cải cách về thế chế. Thể chế chính sách cần minh bạch, nhưng phải ổn định, vững chắc như kim cương – cách ví von của một vị lãnh đạo cộng đồng DN. DN mong muốn việc ban hành chính sách phải được lấy ý kiến rộng rãi, không được ban hành đột ngột; các loại giấy phép quyền kinh doanh cũng cần được kéo dài thời hạn hoặc không xác định thời hạn để ổn định môi trường đầu tư kinh doanh cho DN. Làm được những điều này sẽ giúp các DN có niềm tin, mạnh dạn đem hết trí lực, vật lực ra để đầu tư, làm giàu cho đất nước.