Chàng trai Tây Nguyên khát vọng đem văn hóa Ê- đê tới bạn bè quốc tế

Tuấn Niê tổ chức hội thảo ngắn về văn hóa Ê-đê trong Trại tuyển chọn ứng viên tham gia Chương trình Tàu thanh niên Đông Nam Á- Nhật Bản. Ảnh: NVCC.

Từ sự xấu hổ đến thực hiện dự án cá nhân

Theo chia sẻ của Võ Tiến Tuấn Niê, trong những năm học đại học, Tuấn không có định hướng sẽ tiếp cận và tìm hiểu về văn hóa, đặc biệt văn hóa của dân tộc Ê-đê. Tuy nhiên, năm 2016, khi có dịp tham gia chương trình giao lưu quốc tế tại Hội nghị Nông thôn thế giới (World Village Conference) tại Indonesia, Tuấn mới nhận ra văn hóa dân tộc là một điều thiêng liêng và đặc biệt.

Tuấn kể: “Khi tham gia chương trình này, mình được tiếp xúc với rất nhiều nền văn hóa khác nhau. Thực sự mình đã cảm thấy vô cùng bất ngờ khi tìm thấy những nét văn hóa tương đồng giữa người Indonesia và người Ê-đê. Trong những ngày ở Indonesia, mình được các bạn tình nguyện viên dẫn đi tham quan nhiều địa điểm văn hóa của nước này. Các bạn tình nguyện viên đó cũng chỉ bằng tuổi mình nhưng lại hiểu biết sâu sắc về văn hóa cũng như phong tục tập quán của nước họ. Lúc đó, mình cảm thấy có chút gì đó xấu hổ và nghĩ rằng, tại sao mình không thể hiểu được văn hóa dân tộc Ê-đê cũng như văn hóa đất nước mình như các bạn ấy”.

“Hơn nữa, tại hội nghị này những bạn bè quốc tế say sưa giới thiệu về văn hóa và đất nước của họ, tự nhiên mình có khao khát muốn tìm hiểu nhiều hơn về cội nguồn và truyền bá những nét độc đáo của văn hóa Ê-đê nói riêng cũng như Việt Nam mình nói chung đến nhiều người hơn, đặc biệt là bạn bè quốc tế”, Tuấn nói.

Vì có bố là người Kinh và lớn lên ở thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, phần lớn tuổi thơ của Tuấn chủ yếu sinh hoạt và tiếp xúc với văn hóa người Kinh. Cộng đồng người Ê-đê duy nhất mà Tuấn thường tiếp xúc là gia đình phía mẹ. Chính vì vậy, Tuấn luôn cảm thấy có lỗi khi không biết nhiều về văn hóa Ê-đê của mình. Từ sự xấu hổ của bản thân và sự khao khát muốn được quảng bá rộng rãi văn hóa của dân tộc Ê-đê, cũng như văn hóa của đất nước Việt Nam đến với bạn bè quốc tế, sau khi trở về Việt Nam, Tuấn đã quyết định trở về Buôn Ma Thuột thực tập thay vì ở lại Sài Gòn như các bạn bè khác. Tại đây, Tuấn đã cho ra đời một dự án cá nhân mang tên “Finding Niê – Đi tìm Niê” như một cách tìm lại nguồn gốc “Niê” của mình. Theo Tuấn, dự án là cuốn nhật ký ghi lại những câu chuyện và hành trình tìm hiểu bản sắc dân tộc Ê- đê. Để thực hiện dự án này, Tuấn đã có một chặng đường dài rong ruổi trong những buôn làng Ê-đê để học tiếng mẹ đẻ, hay đôi khi chỉ là những ghi chép nhỏ nhặt về một công thức nấu ăn mà mẹ và dì của Tuấn chỉ dạy,…

“Để thực hiện dự án này, đầu tiên mình học chữ Ê-đê qua sách vở, sau đó, đến từng buôn làng tiếp xúc với người dân để hiểu hơn văn hóa cũng như phong tục tập quán của người Ê-đê. Càng tìm hiểu, mình càng cảm thấy yêu văn hóa dân tộc mình hơn và mong muốn góp phần lan tỏa vẻ đẹp này, không chỉ quy mô trong nước mà còn là quốc tế”, Tuấn cho biết.

Chia sẻ về dân tộc mình, Tuấn tràn đầy cảm xúc và hứng khởi cho biết: “Văn hóa cộng đồng Ê-đê thực sự rất đặc biệt, trong đó nổi trội nhất là chế độ mẫu hệ, tức là phụ nữ là người có quyền lực hơn cả. Do đó, đối với người Ê-đê, con cái sinh ra sẽ mang họ mẹ, hôn nhân là do nhà gái chủ động, rồi tài sản và quyền hành trong nhà đều truyền theo dòng nữ”.

Ngoài ra, khi nói về văn hóa dân tộc Ê-đê, Tuấn tự hào về văn hóa ẩm thực. “Những món ăn truyền thống của người Ê-đê thường có vị cay và đắng với rau là nguyên liệu chính khiến người ăn có thể ăn mãi mà không chán. Một số món đặc biệt mà mình luôn giới thiệu với bạn bè là canh cà, lá mì xào, canh gạo,…Những món ăn này nghe tên rất giản dị nhưng thực chất lại rất ngon và thể hiện được nét văn hóa đặc trưng của đồng bào Ê-đê mình”.

Hành trình biến ước mơ thành hiện thực

Từ ước mơ được giới thiệu văn hóa dân tộc Ê-đê cũng như văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế, Tuấn luôn ấp ủ được đặt chân lên chiếc tàu thanh niên Đông Nam Á- Nhật Bản. Bởi ở đây Tuấn được gặp gỡ với nhiều bạn trẻ đến từ nhiều nước trong khu vực ASEAN. Sau nhiều cố gắng và nỗ lực, Tuấn được lựa chọn là một trong 28 đại biểu đại diện Việt Nam tham gia chương trình Tàu thanh niên Đông Nam Á- Nhật Bản 2017. Đây là cơ hội tốt để bạn Tuấn hoàn thành sứ mệnh truyền bá văn hóa Ê-đê đến với bạn bè quốc tế.

Được biết, Tàu Thanh niên Đông Nam Á- Nhật Bản là chương trình giao lưu văn hóa được tổ chức thường niên bởi Chính phủ Nhật Bản và 10 nước thành viên ASEAN. Đây là diễn đàn chia sẻ và đóng góp ý kiến của giới trẻ cho sự phát triển của các quốc gia thành viên trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Năm 2017 là năm thứ 44 chương trình được tổ chức, hải trình của con tàu Nippon Maru huyền thoại sẽ kéo dài trong 52 ngày, đi qua 5 nước bao gồm: Nhật Bản, Campuchia, Thái Lan, Indonesia và Malaysia, quy tụ hơn 300 thanh niên ưu tú đại diện 10 quốc gia ASEAN và Nhật Bản. Đoàn Việt Nam gồm 28 đại biểu xuất sắc được tuyển chọn từ hàng nghìn thanh niên trong nước, đại diện giới trẻ Việt Nam đóng góp tiếng nói vào các vấn đề chung của khu vực.

Tuấn Niê trải nghiệm hoạt động nông nghiệp tại Indonesia năm 2016. Ảnh: NVCC.

Từ những ngày tham gia vòng sơ tuyển chọn, Tuấn đã gây ấn tượng mạnh với các đại biểu khác trong đoàn khi làm một hội thảo ngắn về văn hóa dân tộc Ê-đê. “Lần này khi chính thức được lên tàu, mình sẽ có cơ hội để lan hóa văn hóa Việt Nam đến các nước trong khu vực ASEAN, trong đó văn hóa Ê-đê làm một mảnh ghép. Lên tàu, đoàn Việt Nam có 28 người, các bạn sẽ mặc trang phục áo dài, còn mình sẽ mặc bộ đồ truyền thống dân tộc Ê-đê để giới thiệu tới bạn bè quốc tế sự đa dạng văn hóa của đất nước Việt Nam. Với hơn 300 con người đến từ 11 quốc gia khác nhau, chắc chắn đó sẽ là một nơi thích hợp để phô diễn các nét đẹp văn hóa dân tộc”, Tuấn hào hứng. Theo Tuấn, đoàn Việt Nam sẽ có một tiết mục về Tây Nguyên trong đêm Văn nghệ Quốc gia trên con Tàu Thanh niên Đông Nam Á- Nhật Bản.

Với một niềm đam mê mãnh liệt về bảo tồn văn hóa, sau khi kết thúc chương trình Tàu thanh niên Đông Nam Á-Nhật Bản, Tuấn dự định sẽ quay về quê hương lập nghiệp và đóng góp thêm cho sự phát triển của cộng đồng người Ê-đê. “Qua quá trình tìm hiểu văn hóa dân tộc Ê-đê để quảng bá tới bạn bè trên thế giới, mình đã biết được cội nguồn gia đình và văn hóa dân tộc ảnh hưởng đến mỗi con người như thế nào. Mình mong muốn trở thành một người dân tộc Ê-đê thực thụ”, Tuấn cho biết.

“Không chỉ có vậy, mình còn muốn lan tỏa tinh thần tìm về cội nguồn dân tộc, tìm hiểu văn hóa dân tộc cho mỗi bạn trẻ. Đồng thời, mình cũng muốn lan tỏa tới các bạn trẻ việc thực hiện các dự án cá nhân. Sau khi từ Indonesia trở về mình đã mạnh dạn thực hiện dự án cá nhân “Finding Niê - Đi tìm Niê”, dự án này đã mang lại cho mình nhiều thành công. Trong khi đó, hiện các bạn trẻ Việt Nam có nhiều ý tưởng nhưng lại chưa biết đem ý tưởng đó để phát triển thành các dự án để phục vụ cho cộng đồng. Mình muốn chia sẻ về quá trình thực hiện dự án cá nhân của mình, để các bạn trẻ mạnh dạn thực hiện các dự án như vậy”, Tuấn tâm sự.