Thượng đỉnh Mỹ-Triều và tác động đến quan hệ liên Triều
(HQ Online) - Cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều được cho là có thể mở đường cho chuyến thăm như đã hứa hẹn của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tới Seoul trong tương lai gần - chuyến thăm được kỳ vọng sẽ dẫn tới sự hòa giải sâu sắc hơn và thúc đẩy hợp tác liên Triều.
Các cuộc trao đổi “thoải mái” giữa hai miền Triều Tiên đã bị cản trở do có những mối lo ngại về tiến trình phi hạt nhân hóa chậm hơn dự kiến và lập trường kiên quyết của Mỹ trong việc duy trì các lệnh trừng phạt cho đến khi Triều Tiên hoàn toàn từ bỏ tham vọng hạt nhân và tên lửa.
Thận trọng trước việc có thể vi phạm các lệnh trừng phạt đan xen đối với Bình Nhưỡng, Seoul miễn cưỡng tiến hành hợp tác liên Triều dù các nhà lãnh đạo hai miền đã cam kết tăng cường hợp tác trong 3 hội nghị thượng đỉnh năm 2018.
Hợp tác liên Triều |
Dự án kết nối đường sắt và đường bộ qua biên giới có thể là ví dụ điển hình khi nó đã ở trong tình trạng bế tắc, chỉ có một lễ khởi công mang tính biểu tượng được tổ chức vào cuối năm 2018 và không có hạng mục thực tế nào được triển khai. Không có bước tiến nào được thực hiện trong việc nối lại hoạt động của khu công nghiệp chung Kaesong và tuyến du lịch tới Núi Kumgang- hai chương trình hợp tác liên Triều lớn đã bị đình chỉ trong nhiều năm.
Trong hội nghị thượng đỉnh tháng 9/2018, các nhà lãnh đạo của hai miền Triều Tiên đã cam kết "nối lại" hai chương trình này. Trong bài phát biểu vào ngày đầu Năm mới, nhà lãnh đạo Triều Tiên đã yêu cầu nối lại hai chương trình này mà "không có điều kiện tiên quyết" nào.
Những yêu cầu của các doanh nhân Hàn Quốc ở Kaesong đã liên tục bị từ chối do Seoul lo ngại rằng sự chấp thuận của họ có thể được xem là dấu hiệu thể hiện Seoul có thể thúc đẩy việc nối lại hai chương trình bất chấp các lệnh trừng phạt vẫn đang được thực thi.
Hoạt động của khu công nghiệp Kaesong đã dừng lại vào tháng 2/2016, sau khi Triều Tiên thực hiện các vụ thử hạt nhân và tên lửa. Chương trình du lịch tới núi Kumgang đã bị đình chỉ vào năm 2008 sau khi một du khách Hàn Quốc bị một người bảo vệ Triều Tiên sát hại.
Những lo lắng liên quan đến lệnh trừng phạt đã tràn sang cả những gì dường như là sự trợ giúp thuần túy cho người dân Triều Tiên nghèo khó. Việc Hàn Quốc cung cấp thuốc kháng virus cúm cho Triều Tiên đã không được thực hiện trong nhiều tháng và kế hoạch hỗ trợ nhân đạo trị giá 8 triệu USD cho nước láng giềng phía Bắc đã bị trì hoãn hơn một năm. Kim Yong-hyun, Giáo sư trường Đại học Dongguk ở Seoul, bày tỏ hy vọng rằng hai dự án hợp tác liên Triều lớn bị đình chỉ này có thể được Washington coi là ngoại lệ.
Có thể không có nhiều sự nới lỏng các lệnh trừng phạt như những gì Triều Tiên yêu cầu, song có khả năng Washington miễn trừ trừng phạt đối với khu công nghiệp chung Kaesong và chương trình du lịch Núi Kumgang.
Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai, dự kiến vào ngày 27-28/2 tới tại Việt Nam, nếu thành công có thể mở đường cho chuyến đi của Kim đến Seoul để đáp lại chuyến đi của Tổng thống Moon Jae-in tới Bình Nhưỡng hồi tháng 9/2018. Ông Moon cho rằng chuyến thăm của Kim đến Seoul sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với quan hệ liên Triều bởi đây sẽ là lần đầu tiên một nhà lãnh đạo Triều Tiên tới thăm Hàn Quốc.
Tuy nhiên, một số người vẫn thận trọng, cho rằng các lệnh trừng phạt khó có thể được dỡ bỏ sớm vì Washington vẫn kiên quyết chống lại điều này và không có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy Bình Nhưỡng sẵn sàng thực hiện các bước phi hạt nhân hóa chủ động hơn.
Woo Jung- yeop, một nhà nghiên cứu tại Viện Sejong, một tổ chức tư vấn tư nhân, nhận định: "Điều quan trọng ở đây là liệu Mỹ có thể hiện sự linh hoạt trong các lệnh trừng phạt hay không. Có vẻ như Mỹ đã sẵn sàng chấp nhận tuyên bố kết thúc chiến tranh nhưng vẫn nghi ngờ liệu Triều Tiên có thực hiện các bước đi thỏa mãn những gì Mỹ muốn hay không".
Nếu Mỹ không linh hoạt trong các lệnh trừng phạt, đây sẽ là điềm xấu cho quan hệ liên Triều và cuối cùng khiến ông Kim khó quyết định tới thăm Hàn Quốc, một "quân bài quý giá" mà ông muốn sử dụng vào thời điểm tốt hơn.