Tồn đọng vướng mắc quản lý hàng hóa lĩnh vực y tế gây khó cho Hải quan
(HQ Online) - Cùng một mặt hàng nhập khẩu nhưng lại được hai đơn vị là tổ chức thực hiện phân loại trang thiết bị y tế (TTBYT) và Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấp phép, phân loại theo hai chính sách khác nhau. Thực tế này đang gây khó khăn cho doanh nghiệp và cơ quan Hải quan trong quá trình thực hiện.
Ảnh minh họa: ST |
Theo khoản 2 Điều 2 Luật Dược quy định: “Thuốc là chế phẩm có chứa dược chất hoặc dược liệu dùng cho người nhằm mục đích phòng bệnh, chẩn đoán bệnh, chữa bệnh, điều trị bệnh, giảm nhẹ bệnh, điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể người bao gồm thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, vắc xin và sinh phẩm”.
Tổng cục Hải quan cho biết, trong quá trình làm thủ tục hải quan, cơ quan Hải quan ghi nhận một số trường hợp doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng khai báo là trang thiết bị y tế (TTBYT) như viên nang đặt âm đạo; viên nén giảm đau, ngăn ngừa đầy hơi, chướng bụng... doanh nghiệp xuất trình Bản phân loại TTBYT của cơ quan chức năng để thông quan hàng hóa. Qua kiểm tra mô tả và cách sử dụng, liều lượng, thành phần, cơ chế hoạt động thì các mặt hàng này phù hợp phân loại là thuốc. Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, trường hợp này có thể phát sinh rủi ro trong việc lợi dụng nhập khẩu thuốc nhưng khai báo là TTBYT.
Ngoài ra, thực tế theo dõi của cơ quan Hải quan có trường hợp khi thực hiện thủ tục hải quan nhập khẩu mặt hàng bơm tiêm (có kim tiêm); túi đựng dịch truyền bằng nhựa PP doanh nghiệp xuất trình cho cơ quan Hải quan Bản phân loại TTBYT loại B do tổ chức thực hiện phân loại TTBYT cấp. Tuy nhiên, có doanh nghiệp khác cũng nhập khẩu mặt hàng này lại xuất trình cho cơ quan Hải quan Giấy phép nhập khẩu do Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấp.
Như vậy, cùng một mặt hàng nhập khẩu lại được hai đơn vị là tổ chức thực hiện phân loại TTBYT và Cục Quản lý Dược cấp phép, phân loại theo hai chính sách khác nhau. Thực tế này đang gây khó khăn cho doanh nghiệp và cơ quan Hải quan trong quá trình thực hiện.
Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với mặt hàng chất chuẩn, Tổng cục Hai quan cũng phát sinh vướng mắc. Cụ thể, theo hướng dẫn của Cục Quản lý Dược thì việc cấp phép nhập khẩu chất chuẩn để phục vụ ngành dược được áp dụng đối với một số loại hình cơ sở có hoạt động dược (theo quy định tại Điều 51,52,53 Luật Dược); hồ sơ đề nghị nhập khẩu thực hiện theo quy định tại Điều 86 Nghị định số 54/2017/NĐ-CP ngày 08/5/2017 được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 155/2018/NĐ-CP ngày 12/11/2018 của Chính phủ. Khi thực hiện thủ tục thông quan cần xuất trình các giấy tờ theo quy định tại Điều 92 Nghị định này.
Đối với các trường hợp nhập khẩu chất chuẩn không thuộc trường hợp trên thì không có quy định tại Luật Dược và các văn bản liên quan, do đó không có yêu cầu về việc cấp phép nhập khẩu tại các quy định về dược.
Theo Tổng cục Hải quan, đối chiếu quy định tại Điều 51,52,53 Luật Dược thì việc cấp phép nhập khẩu chất chuẩn phục vụ ngành dược chỉ áp dụng cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ kiểm nghiệm thuốc, nguyên liệu làm thuốc; hoặc cở sở kinh doanh dịch vụ thử thuốc trên lâm sàng; hoặc cơ sở kinh doanh dịch vụ thử tương đương sinh học của thuốc.
Tuy nhiên, thực tế khi thực hiện thủ tục nhập khẩu là các doanh nghiệp kinh doanh thương mại (không phải các cơ sở kinh doanh theo Điều 51,52,53 Luật Dược) sau đó bán lại cho các viện kiểm nghiệm thuốc, phòng thí nghiệm, các cơ sở kinh doanh dược nêu tại Điều 51,52,53 Luật Dược. Vấn đề vướng mắc phát sinh là trường hợp này có thuộc đối tượng phải xin Giấy phép nhập khẩu theo hướng dẫn của Cục Quản lý Dược hay không?
Ngoài ra, quá trình làm thủ tục nhập khẩu mặt hàng chất chuẩn, một số chất chuẩn có thành phần hóa học thuộc danh mục thuốc và nguyên liệu làm thuốc phải kiểm soát đặc biệt quy định tại Thông tư số 20/2017/TT-BYT ngày 10/5/2017, do đó thực tế phát sinh vướng mắc đối với trường hợp chất chuẩn đã được cấp Giấy phép nhập khẩu theo Điều 86 Nghị định số 54/2017/NĐ-CP thì có phải xin thêm Giấy phép nhập khẩu hóa chất phải kiểm soát đặc biệt hay không? Hay đối với trường hợp chất chuẩn không phải cấp giấy phép nhập khẩu theo hướng dẫn của Cục Quản lý Dược thì có phải xuất trình Giấy phép nhập khẩu hóa chất phải kiểm soát đặc biệt hay không?
Ngoài ra, trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa thuộc lĩnh vực y tế đã phát sinh nhiều vướng mắc như: chính sách nhập khẩu mặt hàng bơm tiêm và túi đựng dịch truyền dùng trong y tế; vướng mắc mặt hàng viên đặt âm đạo Silnozigyn và viên nén Simicarba; nhập khẩu mặt hàng Gel khử khuẩn, vệ sinh tay… Tổng cục Hải quan cho biết, những vướng mắc đã gửi tới Bộ Y tế để được trả lời là cơ sở hướng dẫn doanh nghiệp và các đơn vị hải quan thực hiện thống nhất.