30 năm, bài hát số phận

Bìa đĩa single Hello phát hành tháng 3-1984 của Lionel Richie

Trong sự nghiệp 45 năm ca hát, Lionel Richie đã có tổng cộng 5 mâm đĩa vàng Grammy, hơn 100 triệu đĩa hát bán được và hàng tá những sáng tác bất hủ. Nhưng Hello là một bản đặc biệt...

Từ đỉnh cao…

Hello nằm trong album solo thứ hai của Richie, Can’t slow down (giành giải Grammy năm 1984). Đúng ra bài này đã nằm trong album đầu tiên phát hành năm 1982 nhưng phút cuối Richie đã bỏ ra bởi không hứng thú lắm. Nhưng vì chiều cô vợ Brenda vốn rất yêu thích bài này nên sau đó anh đã thay đổi ý định và cho vào album thứ hai. Và đó là quyết định mang tính bước ngoặt cho sự nghiệp của Lionel Richie.

Bài hát là tâm trạng của một gã si tình, yêu nhưng chưa dám ngỏ, chỉ nhìn người ấy đi qua và tự buông lời say đắm trong lòng. Bài hát khá giống cá tính của Lionel Richie thời trẻ. Anh kể lại rằng lúc ấy khá nhút nhát, nhìn những cô gái xinh đẹp đi ngang qua, chỉ tự nói trong lòng, “Hello, is it me you’re looking for?” (Xin chào, có phải anh là người em đang tìm kiếm?).

Câu nói ấy ám ảnh Richie cho đến khi sáng tác Hello. Nhưng khi triển khai điệp khúc thì Richie tắc ý và anh quyết định bỏ câu này và thay bằng câu khác. Ngay lúc ấy (như định mệnh), nhà sản xuất James Anthony Carmichael vội chạy đến: “Đó mới là câu hay nhất”. Cuối cùng “Is it me you’re looking for?” được giữ lại và Richie chẳng thể nào biết rằng đó sẽ là câu hát nổi tiếng nhất của cuộc đời anh.

Hello được hoàn thành tại studio Ocean Way ở Los Angeles (Mỹ) vào tháng 2/1984. Lionel Richie vừa hát vừa đệm piano. Giai điệu đi theo lối hòa thanh vòng tròn, tạo sự da diết, tiếng guitar gỗ xen giữa của Darrell Jones và Tim May cũng mang theo giai điệu quyện tai, tất cả tạo nên một Hello ấn tượng ngay từ lần nghe đầu.

Ngay sau đó Hello leo lên vị trí quán quân tại một loạt thị trường âm nhạc lớn nhất thế giới. Tại Mỹ nó đứng nhiều tuần trên Billboard và trở thành 1 trong 10 bài hay nhất năm 1984. Tại Anh, bài hát giúp Motown đi vào lịch sử vì lần đầu tiên có đĩa hát bán được hơn một triệu bản tại đây và album có bản Hello cũng trở thành album bán chạy nhất trong lịch sử của Motown. Lúc này Lionel Richie đã trở thành ngôi sao sáng, từ đó trở đi anh sẽ còn nhiều sáng tác để đời khác mà We Are The World là một điển hình.

Hello đã đưa Lionel Richie đến vinh quang trên con đường solo. Bài hát này được yêu thích trên toàn thế giới. Trong lần biểu diễn mới đây tại Úc, khi Lionel Richie hát đến đoạn điệp khúc “Is it me you’re looking for?” thì cả chục ngàn người đã cầm nến hát theo và không thiếu những giọt nước mắt. Mới đây báo chí Malaysia cũng nhại điệp khúc thành “Lionel, we’re looking for you” để chào mừng Richie sắp có buổi biểu diễn lịch sử tại nước này.

Đoạn điệp khúc “Is it me you’re looking for?” sau đó trở thành câu cửa miệng của những anh chàng si tình nhút nhát. Có nhà phê bình còn nhận định chủ nghĩa cá nhân đề cao cái “tôi” nằm rất rõ trong câu hát này. Tại Việt Nam, nghệ sĩ hài Xuân Bắc từng nhại câu này trong chương trình Táo quân thành “Hello, anh sờ tí nhưng em không đồng ý”... Năm ngoái, một video clip quay lại cảnh một người ăn xin làm xúc động cộng đồng. Trong clip này người đàn ông ăn xin cầm đàn và hát “Hello, is it me you’re looking for?”.

Hello từ Mỹ bay đến châu Âu, từ châu Úc vòng qua châu Á… Tại Trung Đông, Hello và Lionel Richie là cầu nối của mọi xung khắc, bằng âm nhạc. Tờ Sunshine Coast Daily của Úc cho phóng viên điều tra và thấy rằng âm nhạc của Richie có tính xoa dịu rất cao tại đây. Cho dù Iran và Iraq có nhiều khác biệt nhưng có một điểm chung là người dân hai nước hầu như ai cũng thuộc Hello. Họ cũng chứng kiển cảnh một người Shiite vừa cầm súng vừa hát Hello và nở một nụ cười rất đáng yêu, nhất là đoạn cuối của điệp khúc có chữ “I love you”…

Câu điệp khúc mở đầu này cũng đem lại cho Richie rất nhiều tiền nhờ quảng cáo. Chữ “me” trong điệp khúc được thay đổi bằng “tea” (trà), beer… và tất nhiên tài khoản của Richie được nhập thêm hàng triệu đô nhờ những lần thay đổi đó.

Nhưng không phải lúc nào cũng là nụ cười. Tháng 7-1984, ngay sau khi phát hành Hello chưa lâu, Lionel Rochie bị vướng vào vụ kiện của một nữ ca sĩ có tên Marjorie Hoffmann White khi người này khẳng định Hello lấy phần lớn giai điệu trong ca khúc I’m not ready to go của bà. Nhưng cuối cùng Richie thắng kiện. Năm 2012 Lionel Richie vướng vào chuyện trốn 1,2 triệu USD tiền thuế và tờ Forbes giật luôn cái tít theo kiểu Richie đang nói chuyện với nhân viên thuế quan “Xin chào, có phải tôi là người các ông đang tìm kiếm?”.

… xuống vực sâu

Sự thành công của Hello đã dẫn đến ý tưởng quay music video (MV) ca khúc này. Thời đó là khởi điểm của MTV và nếu được công chúng MTV yêu thích sẽ càng làm bài hát thêm nổi tiếng. Lionel Rochie đã giao cho Bob Giraldi đạo diễn MV này. Bob rất nổi tiếng, nhất là với MV Beat it của Michael Jackson.

Trong MV Hello, Lionel sẽ vào vai một thầy giáo và yêu thầm nhớ trộm cô sinh viên khoa gốm. Điều đặc biệt là cô gái này bị mù. Lúc đọc kịch bản Richie đã tỏ ý phản đối rằng nội dung MV chẳng khớp gì với bài hát cả. Đáp lại, đạo diễn Bob Giraldi thẳng thừng: “Ông không tạo ra câu chuyện này. Người tạo nó là tôi”. MV quay xong và dài hơn 5 phút trong khi bài hát vốn chỉ dài 4 phút. Đạo diễn cho kéo dài thêm bằng những màn đối thoại và những hoạt cảnh không giống lắm cách một ông thầy yêu cô nàng học trò của mình. Lúc thì nhìn lén nơi cửa lớp. Lúc thì đứng hát nơi giữa lớp trong khi cô học trò chẳng có khái niệm nhìn thấy… Kết quả MV này khi ra đời đã bị xem là thảm họa. Kênh UK TV khảo sát 8.000 người và tất cả nhất trí rằng đây là MV tệ nhất mọi thời. Richie thì không muốn xem lại nó lần nào nữa còn đạo diễn thì sau này vẫn nói rằng đó là một ý tưởng tuyệt vời.

Tuy vậy Hello vẫn sống tốt trên các đài phát thanh, đĩa nhạc và cả phần lưu diễn của người sáng tác ra nó, Lionel Richie. Bài hát được nhiều nghệ sĩ tên tuổi chơi lại và nhiều bộ phim nổi tiếng của Hollywood cũng sử dụng lại.

Tính đến nay Hello đã tròn 30 tuổi nhưng dường như chưa ai chán. Bằng chứng là những chuyến lưu diễn quảng bá album mới của mình, lúc nào Richie cũng bị yêu cầu hát lại, thậm chí nhiều lần trong một đêm diễn.